Tarım ve Orman Bakanlığı, coğrafi işaretli ürünlerin
korunması, daha fazla coğrafi işaret
alınması ve
gıda güvenilirliği için
NMR cihazını kullanmaya başladı.
NMR spektroskopisi ile yapılan analizlerle coğrafi işaretli ürünlerin
karakterizasyonu ve
kompozisyonu belirlenerek
veri havuzu oluşturulması hedefleniyor. Bu sayede
toplumsal miras niteliğindeki
geleneksel ürünler korunacak, üretimleri
desteklenecek ve daha çok ürün tescillenebilecek. Ayrıca,
gıda güvenilirliği için de bu yöntem kullanılacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı,
zeytinyağı,
bal,
fındık,
tıbbi aromatik bitkiler başta olmak üzere Türkiye'nin coğrafi işaretli ürünlerinin
haritalandırılması,
kütüphanelerin oluşturulması ve bu verilerle
tescil belgelerinin alınması sürecinde dünyada kabul görmüş en yeni teknolojilerden olan
NMR (Nükleer Manyetik Rezonans) cihazını laboratuvarlarında kullanmaya başladı. Bakanlık bünyesindeki Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğüne bağlı Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı Müdürlüğü ve
Ankara Gıda Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğüne alınan
NMR cihazları ile deneme ve cihaz kütüphanesini geliştirme çalışmalarına başlandı.
İlk analizler yapıldı
NMR spektroskopisi, karışımları
ayırma ve
saflaştırma adımları gerektirmeden moleküler düzeyde
hızla analiz edebilen ve gıda bilimindeki uygulamalar için ideal hale getiren bir yöntem olarak biliniyor.
NMR cihazının Tarım ve Orman Bakanlığının stratejik planları doğrultusunda etkin kullanılabilmesi ve üreticilere hizmet verebilmesi için geniş veri kütüphanesine ihtiyaç duyuluyor. Bu çerçevede
bitki florası,
yetiştirme alışkanlıkları, arı ırkları,
coğrafi şartlar gibi kriterler göz önünde bulundurularak
bal üretiminin yoğun olarak yapıldığı
6 farklı coğrafi bölgede çalışma yürütüldü. Bu bölgelerdeki
18 ilde rastgele örnekleme metodu ile belirlenen
100 farklı işletmeden yapısal karakterizasyon ve kompozisyonun belirlenmesi için
bal numunesi alındı. Daha sonra numunelerin
NMR cihazı ile analizler gerçekleştirildi.
Halihazırda yapılmış olan survey çalışması gibi karakterizasyon ve kompozisyonun belirlenmesi için ülke genelinde üretilen
ballardan azami düzeyde
numune toplanarak
veri havuzu oluşturulması hedefleniyor.
NMR ile yapılan çalışmalarla, toplumsal miras niteliğindeki geleneksel ürünleri korumak, bu ürünlerin üretimlerinin sürdürülmesini desteklemek için coğrafi köken analizi çalışmalarının artması sağlanacak ve daha çok ürün tescillenebilecek. Yine bu yöntem gıda güvenilirliği için de kullanılacak.
"Yeni teknolojileri kullanarak coğrafi işaretli ürün sayımızı artıracağız"
Tarım ve Orman Bakanı
İbrahim Yumaklı, kullanmaya başladıkları
NMR cihazları ile Türkiye'nin milli değerleri olan coğrafi işaretli ürünlerin
korunmasını ve sayısını
artırmayı amaçladıklarını belirtti. Coğrafi işaretli ürün sayısının artmasıyla birlikte
kırsal kalkınmaya destek olunacağını ve bu minvalde üreticilere
getiri artışı sağlanacağını vurgulayan
Yumaklı, ayrıca insan sağlığını etkileyen en önemli etkenlerden biri olan gıda güvenilirliği açısından da birçok konuya ışık tutulacağını dile getirdi. Bakan
Yumaklı, yeni teknolojileri yakından izleyerek Türkiye'nin geleneksel zenginlikleri olan coğrafi işaretli ürünlerini daha fazla koruma altına alacaklarını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Ülkemizin her köşesindeki değerlerimizin sayısını artıracağız. AB'den tescil alan 13 ürünümüz var. İnşallah bu sayıyı daha da yukarılara taşıyacağız ve ülkemizin değerlerini dünya sahnesine çıkaracağız. Ülkemizin bu zenginlikleri üzerinden haksız kazancın önüne geçilmesi ve fikri mülkiyet haklarının korunması da coğrafi işaretli ürün sayısının artmasından geçiyor. Ayrıca, resmi kalite işareti olan coğrafi işaretin, ürünün pazarlama gücüne güç kattığı da bir gerçek. Dolayısıyla coğrafi işaretli ürünlerimizi koruma, sayılarını artırma ve gıda güvenilirliğini sağlamada yeni teknolojilerden yararlanmaya devam edeceğim."