Ynt: tarlaya merdane çekmenin artısı nedir
Okumaya üşenenler icin tek cümlelik özet:
'ayarında baskı iyidir'
Okumaya üşenmeyenler için:
İşlenmiş, karistirilmis, ardından ekimi yapılmış olan toprağı bir tencerenin içindeki yemek olarak düşünürseniz, merdane çekmek, tencerenin kapağını kapatmaya benzer.
Ozellikle tava ekimlerde, o an tohum icin hayati oneme sahip olan nemin muhafaza edilmesi ve tohumun toprakla temasınınin arttırilması ile, bir ornek ve hızlı bir cimlenme sağlar merdane çekmek.
Yukarıda da dendiği gibi, traktor izlerinin, diğer alanlardan daha hızlı cimlenmesini bunun en basit örneklerinden biri.
Tohum yatağına uygulanan baskı bitki icin iyi. Bu tamam. Peki ne kadar baskı uygulanması gerekiyor?
Bununla ilgili yapılan bir araştırmada tohum yatağının üzerine sırası ile '0, 5, 10, 20, 30, 40, 50 ve 60 kPs (kilopaskal) basınç uygulanıyor. Sonuc, baskı arttıkça hem cimlenme, hem de verim net sekilde artıyor.
Nereye kadar?
40 kPs ' ye kadar. 40 ile 50 kPs arasi cok fark yok. Basınç 50 kPs ' yi geçtiğinde çıkış daha da hızlanıyor lakin topragın penetrasyon direnci (suya karsı direnci de diyebiliriz) artıyor. Yani su tutumu azaliyor ve bu da hali ile verimi düşürüyor.
Not: ekim makinelerinde dunyanın 1 numarası olarak bilinen amazone, 2000 yilindan beri ürettiği tum mibzerlerinde, baskı tekerleklerini, tohum yatağına standart '38 kPs' baski uygulayacak sekilde ayarlıyor. Hani 'Adamlar bizden 30 yıl ileride' diyoruz ya, iste o ilerilik boyle birşey.
Bizim ülkemizde bu konuda yapılmış adam gibi bir akademik calışma dahi yok.
Özete gelirsek. Cimlenme istiyorsak, tohum yatağını ne kadar bastırırsak, o kadar hızlı bir cimlenme elde ederiz.
Ha yok, verim istiyorsanız, hem baskıyı, hemde baskının yapılma seklini iyi ayarlamamiz gerekiyor. Çok baskı, toprağı olması gerekenden fazla sıkıştırdigi icin cimlenmesini hızlandırsa da, su tutumunu düşürdüğü icin verimi olumsuz etkiliyor.
Not 2: 'iyi cimlenme', her saman iyi bir verim anlamına gelmez. Bunun en basit ornegi anıza ekim diye bildigimiz 'dogrudan ekim makineleridir. Bu makineler çimlenme ve çıkış oranı bakımından, tum ekim teknolojileri icerisinde en yüksek basarı oranına sahip olan makineler iken, verim olarak diger ekim yontemlerine gore %35 verim kaybina neden olarak son sırada yer alıyorlar.
Özet olarak baskı gerekli ama 'ayarında'.