TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber YILDIRIM
Yılın son yazısında gelenek olduğu üzere bu yılın değerlendirmesini yapacağız. İki yıl üst üste yaşanan kuraklık, dünyayı kasıp kavuran küresel ekonomik krizin etkisi ile 2007 ve 2008 ' i çok zor geçiren tarım sektörü için 2009 umutların tazelendiği bir yıl olacaktı.
Gerçekten öyle mi oldu?
Tarım sektörünün 2009 bilançosuna bakarak kararı siz verin.
* Ekonomik kriz nedeniyle pek çok sektör için destek paketleri açılırken, vergi indirimleri sağlanırken, tarımsal destek bütçesinden yüzde 10 kesinti yapılarak sektör cezalandırıldı.
* Tarım sektörünün son 10 yılına damgasını vuran, tarım politikalarının ipini Uluslararası Para Fonu(IMF) ve Dünya Bankası ' na veren Tarımda Reform Uygulama Projesi resmen sona erdi.
* Doğrudan gelir desteği uygulamasına son verildi.
* Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ' nın hazırladığı 4572 Sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Yasası ' nı değiştirmeyi öngören yasa taslağı bir yıl boyunca Başbakanlıkta bekletildi. Türkiye ' deki 17 birlik yasasız kaldı.
* Geleneksel Türk yoğurdunun lezzetini, kıvamını yok edecek, ' Fermente Süt Ürünleri Tebliği ' çıktı. Tepkiler üzerine tebliğin değiştirilmesi için yeni bir çalışma başlatıldı.
* Kütlü pamuk destekleme primi ilk kez pamuk ekiminden önce açıklandı.
* Yerel seçimlere bir hafta kala, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri ' nden kredi kullanan çiftçiler, faizini ödemek koşulu ile 2009 ' da vadesi dolan kredinin vadesi bir yıl uzatıldı.
* Zirai ilaçların reçete ile satışına başlandı.
* Türkiye-Suriye sınırında 216 bin dekar mayınlı arazinin mayınlardan temizlenerek tarıma açılması Türkiye Büyük Millet Meclisi ' nde büyük tartışmalara neden oldu.
* Bal Paketleyicileri, İhracatçıları ve Sanayicileri Derneği (BALDER) ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ' nın işbirliği ile 'Bal Sektörü İçin İyi Hijyen Uygulamaları Rehberi' hazırlandı.
* Ulusal Süt Konseyi resmen kuruldu.
* Ulusal Biyogüvenlik Yasa Tasarısı, Bakanlar Kurulu ' nda imzaya açıldı. Yasadan önce çıkarılan 'Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi,İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik' büyük tartışmalara neden oldu. Danıştay, yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini durdurdu. Daha sonra Danıştay ' a yapılan itiraz kabul edildi ve yönetmelik yeniden yürürlüğe girdi. Yasanın çıkması 2010 ' a kaldı.
* Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli açıklandı. Model ile Türkiye 30 havzaya bölündü. Modeli ilk olarak halen prim desteği verilen 16 üründe ve 2010 ' da uygulanacak.
* Hükümet, fındıkta radikal bir politika değişikliği ile 2009-2012 döneminde uygulanacak yeni fındık stratejisini kabul etti. Devlet fındık alımından tamamen çekildi. Yeni fındık stratejisi ile fındık dikim alanlarının sınırlandırılması, destekleme alımları yerine alan bazlı destekleme sistemine geçidi. Bu strateji çerçevesinde 3 yılda üreticiye toplam 2.8 milyar lira doğrudan ödeme yapılacak.
* Devlet Planlama Teşkilatı ' nın (DPT) 2010-2012 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programı ' nda tarımsal desteklerin yeniden düzenlenmesi, Ziraat Bankası ve şeker fabrikalarının özelleştirilmesi, hayvancılıkta yapısal dönüşüm sağlanması gibi hedefler öne çıktı.
* Türk Şeker ' e bağlı 6 şeker fabrikası özelleştirildi.
* 2010 bütçesinden tarımsal desteklemeye 5 milyar 605 milyon TL kaynak ayrıldı. Bu kaynakla 2009 yılı tarım destekleri ödenecek.
* Dünyanın gündeminde açlık, eylemler, gıda üretimindeki sorunlar ve küresel ısınmanın doğuracağı sorunlar vardı.
* İspanya ' da üreticiler zeytinyağı alım fiyatının düşmesini protesto etmek için eylem yaparken, asıl büyük çiftçi eylemleri, protestolar komşumuz Yunanistan ' da yaşandı. Binlerce traktörle yollara düşen Yunan çiftçilerin eylemleri günlerce sürdü.
* Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü ' nün (FAO) Roma ' da yapılan 'Gıda Zirvesi' toplantısının ana gündemi dünyadaki açlık, yoksulluk ve buna karşı alınacak önlemler oldu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun, ve FAO Başkanı Jacques Diouf açlık sorununa dikkat çekmek için Roma ' daki zirve öncesinde 24 saatlik açlık grevi yaptı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan zirveye onur konuğu olarak katılarak tarıma daha çok yatırım yapılmasını ve tarımın desteklenmesi gerektiğini söyledi.
* Türkiye ' nin 1998 ' de ayrıldığı Uluslararası Zeytinyağı Konseyi ' ne (UZK) yeniden üye olmasını sağlayacak yasa tasarısı TBMM ' de kabul edildi.
* Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü (ICAO) ' nün yönetim kuruluna OR-KOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel seçildi.
* İşletmeleri ve markaları özelleştirilen TEKEL ' in binlerce çalışanı haklarını kaybetmemek için Ankara ' da eylem başlattı.
* Tarım konusunda yazı yazan pek az gazeteciden biri olan Bülent Yardımcı ve zeytinciliğin duayenlerinden, eski milletvekili Melih Pabuççuoğlu yaşama veda etti.
Bu bilançoya önemli bir ayrıntıyı da eklemekte yarar var. DÜNYA okuru olarak, tarımdaki pek çok gelişmeyi önceden öğrenme ayrıcalığını yaşadınız. Tarım Havzaları Modelini, Yoğurt tebliğindeki değişikliği, 2009 tarım desteklerini, Biyogüvenlik Yasa Taslağını, kamuoyu ilk kez DÜNYA ' dan öğrendi. Mesleki olarak bizi son derece mutlu eden gazetecilik deyimi ile 'atlatma haberleri' 2010 ' da da sürdüreceğimize inanıyoruz.
Ömür boyu sağlıklı, mutlu bir yaşam dileği ile yeni yılınız kutlu olsun.
Yılın son yazısında gelenek olduğu üzere bu yılın değerlendirmesini yapacağız. İki yıl üst üste yaşanan kuraklık, dünyayı kasıp kavuran küresel ekonomik krizin etkisi ile 2007 ve 2008 ' i çok zor geçiren tarım sektörü için 2009 umutların tazelendiği bir yıl olacaktı.
Gerçekten öyle mi oldu?
Tarım sektörünün 2009 bilançosuna bakarak kararı siz verin.
* Ekonomik kriz nedeniyle pek çok sektör için destek paketleri açılırken, vergi indirimleri sağlanırken, tarımsal destek bütçesinden yüzde 10 kesinti yapılarak sektör cezalandırıldı.
* Tarım sektörünün son 10 yılına damgasını vuran, tarım politikalarının ipini Uluslararası Para Fonu(IMF) ve Dünya Bankası ' na veren Tarımda Reform Uygulama Projesi resmen sona erdi.
* Doğrudan gelir desteği uygulamasına son verildi.
* Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ' nın hazırladığı 4572 Sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Yasası ' nı değiştirmeyi öngören yasa taslağı bir yıl boyunca Başbakanlıkta bekletildi. Türkiye ' deki 17 birlik yasasız kaldı.
* Geleneksel Türk yoğurdunun lezzetini, kıvamını yok edecek, ' Fermente Süt Ürünleri Tebliği ' çıktı. Tepkiler üzerine tebliğin değiştirilmesi için yeni bir çalışma başlatıldı.
* Kütlü pamuk destekleme primi ilk kez pamuk ekiminden önce açıklandı.
* Yerel seçimlere bir hafta kala, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri ' nden kredi kullanan çiftçiler, faizini ödemek koşulu ile 2009 ' da vadesi dolan kredinin vadesi bir yıl uzatıldı.
* Zirai ilaçların reçete ile satışına başlandı.
* Türkiye-Suriye sınırında 216 bin dekar mayınlı arazinin mayınlardan temizlenerek tarıma açılması Türkiye Büyük Millet Meclisi ' nde büyük tartışmalara neden oldu.
* Bal Paketleyicileri, İhracatçıları ve Sanayicileri Derneği (BALDER) ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ' nın işbirliği ile 'Bal Sektörü İçin İyi Hijyen Uygulamaları Rehberi' hazırlandı.
* Ulusal Süt Konseyi resmen kuruldu.
* Ulusal Biyogüvenlik Yasa Tasarısı, Bakanlar Kurulu ' nda imzaya açıldı. Yasadan önce çıkarılan 'Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi,İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik' büyük tartışmalara neden oldu. Danıştay, yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini durdurdu. Daha sonra Danıştay ' a yapılan itiraz kabul edildi ve yönetmelik yeniden yürürlüğe girdi. Yasanın çıkması 2010 ' a kaldı.
* Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli açıklandı. Model ile Türkiye 30 havzaya bölündü. Modeli ilk olarak halen prim desteği verilen 16 üründe ve 2010 ' da uygulanacak.
* Hükümet, fındıkta radikal bir politika değişikliği ile 2009-2012 döneminde uygulanacak yeni fındık stratejisini kabul etti. Devlet fındık alımından tamamen çekildi. Yeni fındık stratejisi ile fındık dikim alanlarının sınırlandırılması, destekleme alımları yerine alan bazlı destekleme sistemine geçidi. Bu strateji çerçevesinde 3 yılda üreticiye toplam 2.8 milyar lira doğrudan ödeme yapılacak.
* Devlet Planlama Teşkilatı ' nın (DPT) 2010-2012 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programı ' nda tarımsal desteklerin yeniden düzenlenmesi, Ziraat Bankası ve şeker fabrikalarının özelleştirilmesi, hayvancılıkta yapısal dönüşüm sağlanması gibi hedefler öne çıktı.
* Türk Şeker ' e bağlı 6 şeker fabrikası özelleştirildi.
* 2010 bütçesinden tarımsal desteklemeye 5 milyar 605 milyon TL kaynak ayrıldı. Bu kaynakla 2009 yılı tarım destekleri ödenecek.
* Dünyanın gündeminde açlık, eylemler, gıda üretimindeki sorunlar ve küresel ısınmanın doğuracağı sorunlar vardı.
* İspanya ' da üreticiler zeytinyağı alım fiyatının düşmesini protesto etmek için eylem yaparken, asıl büyük çiftçi eylemleri, protestolar komşumuz Yunanistan ' da yaşandı. Binlerce traktörle yollara düşen Yunan çiftçilerin eylemleri günlerce sürdü.
* Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü ' nün (FAO) Roma ' da yapılan 'Gıda Zirvesi' toplantısının ana gündemi dünyadaki açlık, yoksulluk ve buna karşı alınacak önlemler oldu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun, ve FAO Başkanı Jacques Diouf açlık sorununa dikkat çekmek için Roma ' daki zirve öncesinde 24 saatlik açlık grevi yaptı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan zirveye onur konuğu olarak katılarak tarıma daha çok yatırım yapılmasını ve tarımın desteklenmesi gerektiğini söyledi.
* Türkiye ' nin 1998 ' de ayrıldığı Uluslararası Zeytinyağı Konseyi ' ne (UZK) yeniden üye olmasını sağlayacak yasa tasarısı TBMM ' de kabul edildi.
* Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü (ICAO) ' nün yönetim kuruluna OR-KOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel seçildi.
* İşletmeleri ve markaları özelleştirilen TEKEL ' in binlerce çalışanı haklarını kaybetmemek için Ankara ' da eylem başlattı.
* Tarım konusunda yazı yazan pek az gazeteciden biri olan Bülent Yardımcı ve zeytinciliğin duayenlerinden, eski milletvekili Melih Pabuççuoğlu yaşama veda etti.
Bu bilançoya önemli bir ayrıntıyı da eklemekte yarar var. DÜNYA okuru olarak, tarımdaki pek çok gelişmeyi önceden öğrenme ayrıcalığını yaşadınız. Tarım Havzaları Modelini, Yoğurt tebliğindeki değişikliği, 2009 tarım desteklerini, Biyogüvenlik Yasa Taslağını, kamuoyu ilk kez DÜNYA ' dan öğrendi. Mesleki olarak bizi son derece mutlu eden gazetecilik deyimi ile 'atlatma haberleri' 2010 ' da da sürdüreceğimize inanıyoruz.
Ömür boyu sağlıklı, mutlu bir yaşam dileği ile yeni yılınız kutlu olsun.
