KIZIL VE ALA GEYİK
Alternatif Hayvancılık
Modern geyik yetiştiriciliği uygulaması Yeni Zellanda,Almanya ve İskoçyada ortaya çıkmıştır. Rusya ve Çin, bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde yoğun olarak özellikle REN geyiği besiciliği yapılmakta.
Peki ülkemizde neden olmasın? Üstelik Anadolu geyik neslinin anayurdu iken?
Yeni Zelandada bulunan çiftliklerinin çoğu kızıl geyik çiftlikleridir ve başlıca üretimleri Asya pazarları için olan geyik boynuzudur. (ingilizcede antler velvet denen ve her yıl bu geyikde çıkan boynuzumsu kabuk ginseng benzeri ilaç olarak Y.Zelanda ve Asya ülkelerinde ilaç yapımında kullanılır). Geyik etinin Avrupa pazarları için gittikçe önemi artıyor fakat alageyik (dama dama) diğer türlere göre mutfaklarda daha ünlü türdür.
Kızıl ve alageyik ABDde yetiştiriciliği yapılan iki ana türdür. Alageyik daha küçüktür (45 kilo ortalama) , oldukça dikbaşlıdır ve ince dokulu ete sahiptir. Kızıl geyik yaklaşık alageyiğin iki katı kadar bünyeye sahiptir ve daha uysaldır (buna rağmen çok da sağı soluda belli olmaz). Kızıl geyikde wapiti türü gibi(iri kuzey amerikan geyiği) aynı türe aitdir. Kızıl geyiğin ,erken doğurma , boynuz ölçüsü ve doğum oranı konusunda genetik olarak yapısını geliştirme çabaları devam etmektedir.
--------
Kızıl Geyik mi Alageyik mi ya da başka cinslari mi?
Kızıl geyik ağılda(açık alanda) daha sakin mizaca sahiptir. Birçok görev basitçe bir operatör tarafından bir geyik ağılının içinde durularak yerine getirilebilir. İlaç tedavisi ve aşılama gibi basit işler böylelikle yapılabilir. Bununla birlikte daha karmaşık işler için geyiklerin hareket etmesni engelleyecek alet ve mekanizmlar gerektirebilir.
Alageyik ağılda(açık alan) daha reaksiyonerdir lakin eğimli tünel sistemlerinin içine doğru akmada daha isteklidir.
Dikkate alınması gereken bir unsur da ağıl yapımında ala ve kızıl geyiğin farklı ağıl gereksinimidir.
Ondört yıllık çok tecrübeli New Yorklu bir geyik yetiştiricisi olan Joseph von Kerckerincke göre Alageyik ABDli geyik yetiştiricileri için beş sebebe göre daha iyi cinstir: hastalıklara karşı dayanıklılık, uygun fiyatlara av partisi düzenlenebilmesi, az bakım gereksinimi, harika et mahsulü ve en önemlisi bu türün iki bin yıldır insanların kontrolü altında olması.
------------
Tesis Gereksinimleri
Bir geyik çiftliği teşebbüsünün gerektirdikleri şunlardır: bir bina, çitle çevrili otlak arazi, yıl boyunca suya erişim, kışlık ilave yem, geyiği tutma gereçleri( tutma kafesi, yakalama araçları) ve bu işi yürüteceğiniz nakit para. Başlangıç için 1020 arası geyiğe sahip olmak hayvanları idare etmeyi öğrenmek açısından makul bir sayı olabilir. Fakat uzun vadede 50 geyik ya da altında ki sayıya ancak bir hobi gözüyle bakılabilir.
Çiftlik planlaması ve mera tasarımı bir geyik çiftliğinin işleyebilirliği açısından önemlidir. Çit çekme en büyük masraflardan biridir. Kapıların yerleşimi önemlidir: geyikler köşelere koşma alışkanlığını kazandıktan sonra kapılar her zaman köşede olmalıdır.
Yeni Zelanda malı Tighlock adlanan özel geyik çiti kanıtlanmış en iyisidir. İleri derece gerilebilir ve kurması kolaydır.
Tutma ve Ekipman
Bir geyik çiftliği girişiminde bulunan kimse, hayvanı tutacak uygun tutma sistemlerini de planlarına dâhil etmelidir. Sığır yetiştiricileri sık sık dolaylı yakalama masraflarından bahsederler. Diğer taraftan artan harcama, işgücü ve yaralanma bu uygunsuz yakalama ortamından kaynaklanmaktadır.
Yakalama sistemleri şunlar için gereklidir: aşılama, antihelmintik uygulama, tartma, kulak etiketi ve boyunluk, dişinin süt üretim statüsüne bakma, boynuz kabuğunu alma, sağlık testi, doğuma yardım, suni tohumlama gibi işleri yapabilmek için geyiği tutacak bir sisteme ihtiyacınız vardır.
Geyiği tutarken işçiye ve geyiğe en az sıkıntıyı vererek işlemi gerçikleştirmek için zorunlu olan temel araçlar gereklidir, bunlar ; sürü kanal giriş sistemi , kabul ağılı , örtülü barınak ve ağıl sistemi , mekanik dizginleme aygıtı , teknik çizim sistemi , boşaltma kanalı.
Sağlık:
Operatör şahıs hayvan sağlığı programını geliştirmek için bir veteriner ile birlikte çalışmalıdır . Çiftliğinizdeki hayvanların sağlık masraflarına sürünün yılda iki defa bahar ve sonbaharda kurtçukla mücadelesi dahildir. Diğer masraflar klostridal aşılama, tüberküloz ve bruselloz testleri vb.dir
Geyiklerde görülen hastalıklar : bruselloz, tüberkuloz, anaplasmosis, habis akıntılı ateş , yersiniosis , pasteurellosis, enterotoxemia , doku clostridium, bluetongue ve asaklaksal hastalıklardır
Alternatif Hayvancılık
Modern geyik yetiştiriciliği uygulaması Yeni Zellanda,Almanya ve İskoçyada ortaya çıkmıştır. Rusya ve Çin, bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde yoğun olarak özellikle REN geyiği besiciliği yapılmakta.
Peki ülkemizde neden olmasın? Üstelik Anadolu geyik neslinin anayurdu iken?
Yeni Zelandada bulunan çiftliklerinin çoğu kızıl geyik çiftlikleridir ve başlıca üretimleri Asya pazarları için olan geyik boynuzudur. (ingilizcede antler velvet denen ve her yıl bu geyikde çıkan boynuzumsu kabuk ginseng benzeri ilaç olarak Y.Zelanda ve Asya ülkelerinde ilaç yapımında kullanılır). Geyik etinin Avrupa pazarları için gittikçe önemi artıyor fakat alageyik (dama dama) diğer türlere göre mutfaklarda daha ünlü türdür.
Kızıl ve alageyik ABDde yetiştiriciliği yapılan iki ana türdür. Alageyik daha küçüktür (45 kilo ortalama) , oldukça dikbaşlıdır ve ince dokulu ete sahiptir. Kızıl geyik yaklaşık alageyiğin iki katı kadar bünyeye sahiptir ve daha uysaldır (buna rağmen çok da sağı soluda belli olmaz). Kızıl geyikde wapiti türü gibi(iri kuzey amerikan geyiği) aynı türe aitdir. Kızıl geyiğin ,erken doğurma , boynuz ölçüsü ve doğum oranı konusunda genetik olarak yapısını geliştirme çabaları devam etmektedir.
--------
Kızıl Geyik mi Alageyik mi ya da başka cinslari mi?
Kızıl geyik ağılda(açık alanda) daha sakin mizaca sahiptir. Birçok görev basitçe bir operatör tarafından bir geyik ağılının içinde durularak yerine getirilebilir. İlaç tedavisi ve aşılama gibi basit işler böylelikle yapılabilir. Bununla birlikte daha karmaşık işler için geyiklerin hareket etmesni engelleyecek alet ve mekanizmlar gerektirebilir.
Alageyik ağılda(açık alan) daha reaksiyonerdir lakin eğimli tünel sistemlerinin içine doğru akmada daha isteklidir.
Dikkate alınması gereken bir unsur da ağıl yapımında ala ve kızıl geyiğin farklı ağıl gereksinimidir.
Ondört yıllık çok tecrübeli New Yorklu bir geyik yetiştiricisi olan Joseph von Kerckerincke göre Alageyik ABDli geyik yetiştiricileri için beş sebebe göre daha iyi cinstir: hastalıklara karşı dayanıklılık, uygun fiyatlara av partisi düzenlenebilmesi, az bakım gereksinimi, harika et mahsulü ve en önemlisi bu türün iki bin yıldır insanların kontrolü altında olması.
------------
Tesis Gereksinimleri
Bir geyik çiftliği teşebbüsünün gerektirdikleri şunlardır: bir bina, çitle çevrili otlak arazi, yıl boyunca suya erişim, kışlık ilave yem, geyiği tutma gereçleri( tutma kafesi, yakalama araçları) ve bu işi yürüteceğiniz nakit para. Başlangıç için 1020 arası geyiğe sahip olmak hayvanları idare etmeyi öğrenmek açısından makul bir sayı olabilir. Fakat uzun vadede 50 geyik ya da altında ki sayıya ancak bir hobi gözüyle bakılabilir.
Çiftlik planlaması ve mera tasarımı bir geyik çiftliğinin işleyebilirliği açısından önemlidir. Çit çekme en büyük masraflardan biridir. Kapıların yerleşimi önemlidir: geyikler köşelere koşma alışkanlığını kazandıktan sonra kapılar her zaman köşede olmalıdır.
Yeni Zelanda malı Tighlock adlanan özel geyik çiti kanıtlanmış en iyisidir. İleri derece gerilebilir ve kurması kolaydır.
Tutma ve Ekipman
Bir geyik çiftliği girişiminde bulunan kimse, hayvanı tutacak uygun tutma sistemlerini de planlarına dâhil etmelidir. Sığır yetiştiricileri sık sık dolaylı yakalama masraflarından bahsederler. Diğer taraftan artan harcama, işgücü ve yaralanma bu uygunsuz yakalama ortamından kaynaklanmaktadır.
Yakalama sistemleri şunlar için gereklidir: aşılama, antihelmintik uygulama, tartma, kulak etiketi ve boyunluk, dişinin süt üretim statüsüne bakma, boynuz kabuğunu alma, sağlık testi, doğuma yardım, suni tohumlama gibi işleri yapabilmek için geyiği tutacak bir sisteme ihtiyacınız vardır.
Geyiği tutarken işçiye ve geyiğe en az sıkıntıyı vererek işlemi gerçikleştirmek için zorunlu olan temel araçlar gereklidir, bunlar ; sürü kanal giriş sistemi , kabul ağılı , örtülü barınak ve ağıl sistemi , mekanik dizginleme aygıtı , teknik çizim sistemi , boşaltma kanalı.
Sağlık:
Operatör şahıs hayvan sağlığı programını geliştirmek için bir veteriner ile birlikte çalışmalıdır . Çiftliğinizdeki hayvanların sağlık masraflarına sürünün yılda iki defa bahar ve sonbaharda kurtçukla mücadelesi dahildir. Diğer masraflar klostridal aşılama, tüberküloz ve bruselloz testleri vb.dir
Geyiklerde görülen hastalıklar : bruselloz, tüberkuloz, anaplasmosis, habis akıntılı ateş , yersiniosis , pasteurellosis, enterotoxemia , doku clostridium, bluetongue ve asaklaksal hastalıklardır
