Zarar rekortmeni Çaykur, özel şirketi ihya etmiş

[Hermiyas]

Zarar rekortmeni Çaykur, özel şirketi ihya etmiş

SAYIŞTAY RAPORUNDA, ÇAYKUR YÖNETİCİLERİNİN AYNI ZAMANDA RİZESPOR’DA YÖNETİCİLİK YAPMASININ DA KANUNA AYKIRI OLDUĞU KAYDEDİLDİ. ÇAYKUR GENEL MÜDÜRÜ İMDAT SÜTLÜOĞLU, ÇAYKUR RİZESPOR’UN YÖNETİM KURULU’NDA BULUNUYOR.
HABİB GÜLER - ANKARA
27 Kasım 2014, Perşembe

Sayıştay’ın Kamu İktisadi Teşebbüsleri raporunda zarar rekortmeni Çaykur’la ilgili çarpıcı ayrıntılara yer verildi. Rapora göre mevcut dağıtım ağı atıl bırakılarak tüm işler Çaytaş adlı şirkete yaptırıldı.

Sayıştay’ın Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) 2013 bütçelerini irdeleyen raporunda çarpıcı tespitler yer aldı. Çaykur ile ilgili hazırlanan raporda, kurumun kendi dağıtım ağını atıl bırakarak bu konudaki tüm işleri Çaytaş adlı bir şirkete yaptırdığı, yıllık 40 milyon zarar ederken Çaytaş’a 139 milyon lira kaynak aktardığı belirtildi. Çaykur’un söz konusu şirkete ödediği prim oranının da 3 yılda yüzde 6’dan yüzde 12’ye çıktığına dikkat çekildi.

Sayıştay raporunda yer alan bilgilere göre; Çaykur, kendi pazarlama teşkilatı olmasına rağmen bu konudaki işleri yeni kurulan bir özel şirkete devretti. Yeni şirketin Çaykur açısından olumsuz sonuçlar doğurduğuna işaret edilen raporda, “Çaytaş tarafından yürütülen faaliyetlerin, Çaykur’un kendi pazarlama teşkilatının atalete sürüklenmesine yol açmak ve zamanla kontrol edilemeyecek bir boyuta ulaşmak gibi potansiyel olumsuzluklar taşıdığı düşünülmelidir. Öte yandan, bu şirket tarafından yapılacak harcamaların bayiler tarafından finanse edileceği ve bayilerin de bunu sonuçta Çaykur’a yansıtmak zorunda olduğu unutulmamalıdır.” denildi.

Raporda, Çaykur’un kendi pazarlama birimiyle yaptığı işleri yeni şirkete devretmesiyle çok önemli bir gelirden olduğuna dikkat çekildi. Buna göre, Çaykur, 2012’de yeni şirkete toplam 94 milyon, 2013’te ise 139 milyon 491 bin lira ödeme yaptı. 2013’teki ödeme, önceki yıla oranla yüzde 52 arttı. Bu çerçevede, Çaykur’un satış maliyetlerinde ciddi artışlar yaşandı. Raporda, “Satışların maliyetinde geçen yıla göre olumsuz bir gelişme gözlenirken, bu olumsuz gelişmenin faaliyet giderlerinde daha da çarpıcı olduğu görülmektedir. Faaliyet giderleri 2007 yılında net satış hasılatının yüzde 10’unu teşkil ederken, arka arkaya her yıl yükselmek suretiyle 2011 yılında yüzde 12,2’ye ulaşmıştır. Son iki yılda ise bir sıçrama göstererek 2012 yılında yüzde 13,7’ye, 2013 yılında yüzde 15,7’ye yükselmiştir.” bilgilerine yer verildi. Rapora göre, bayilere ödenen prim ve reklam giderlerinde ‘fahiş’ artış yapan Çaykur’un dönem zararı 39 milyon 301 bin lira olarak gerçekleşti.

Sayıştay raporunda, Çaykur yöneticilerinin aynı zamanda Rizespor’da yöneticilik yapmasının da kanuna aykırı olduğu kaydedilirken, “Mevcut yönetim kurulu başkanı ve genel müdürün Çaykur’daki görevlerinin yanında, Çaykur’la iştirak bağı olmayan ve sadece Çaykur’un müşteri ilişkisinde olduğu Rizespor AŞ’de de yönetim kurulu başkan vekili sıfatı ile görev alması 399 sayılı KHK 15. maddesine aykırı olduğundan bu aykırılık durumunun bir an önce giderilmesi önerilir.” ifadelerine yer veridi. Kurumun her yıl artan kredi kullanımı eleştirilirken de, “2009 yılında 157,3 milyon, 2010 yılında 457,5 milyon, 2011 yılında 1.009 milyon, 2012 yılında 1.047 milyon ve 2013 yılında 1.294 milyon lira banka kredisi kullanılmıştır. Kurumca ödenen 2013 yılı faiz gideri 27 milyon lira.” tespitlerine yer verildi.

TBMM KİT Komisyonu üyesi ve CHP Adana Milletvekili Turgay Develi, Çaykur yöneticilerinin bir yandan kurumu zarar ettirirken, diğer yandan dışarıdan özel bir şirket kurdurulduğunu ve kurumun kaynaklarının buraya aktarıldığını belirterek, “Çaykur yöneticileri kendilerine göre bir ‘paralel Çaykur’ oluşturmuş ve kurumun kaynakları özel bir şirkete aktarılmış. Sayıştay raporunu incelediğimizde, Çaykur’un nasıl zarara uğratıldığını açık şekilde görüyoruz.” dedi. Develi, Çaykur’daki uygulamaların kapsamlı şekilde sorgulanması ve sorumluluğu bulunan herkesin kanunlara aykırı işler için hesap vermesi gerektiğini kaydetti.