Türkiye hibrit soğan tohumu üreterek para kazanacak
25 Aralık 2013 Çarşamba 04:27
Son Güncelleme: 22:59
Niğde Üniversitesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, yüzde 50 verimlilik artışı sağlayan hibrit soğan tohumu üretimine başladı
Zehra ORUÇ
BURSA - Son 5 yıl itibariyle dünyanın toplam baş soğan üretimi yaklaşık 80 milyon tona, üretim alanı da 45 milyon dekara ulaşmışken, Türkiyede ise yaklaşık 650 bin dekar alanda 2 milyon ton baş soğan üretimi gerçekleştiriliyor. Dünya soğan tohumu pazar hacmi yıllık 45 bin ton iken, Türkiyenin pazar hacmi ise 600-700 ton civarında.
Niğde Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Türkiyenin soğan tohumunda dışa bağımlılığı azaltmanın peşine düşerek 15 yıl Ar-Gesini yürüttüğü hibrit soğan tohumlarının üretimine başladı. Bu proje ile ülkenin soğan ihtiyacını karşılamayı ve talep fazlası üretimi de ihraç etmeyi hedefleyen Gökçe, söz konusu hibrit tohum çeşitlerinin sektöre kazandıracağı katma değerin de hesabını yapıyor.
Standart soğan çeşitlerinin ıslah yatırımını yapan şirketlerin tohumu muhafaza etmekte zorluk çektiğini, ancak bu hibrit çeşitlerle yaşanan pek çok sorunun önüne geçildiğini belirten Gökçe, söz konusu hibrit soğan tohumlarının hem üretici firmayı, hem de çiftçiyi güvence altına alacağını vurguladı. Gökçe, Standart soğan tohumunun kolaylıkla çoğaltılabildiğini biliyoruz. Bu da tohum üretici firmanın rekabet gücünü azaltıyor. Ar-Ge çalışmalarımız kapsamında standart çeşitlerden ana ve baba hatlar geliştirerek, bunların melezi olan hibrit çeşitleri geliştirdik ve güvence altına aldık. Geliştirdiğimiz hibrit çeşitler, çiftçi için tek kullanımlık. Bu tohumlardan elde edilen ikinci bir tohum, orijinal soğan türünü vermiyor.Dolayısıyla çiftçinin aynı orijinallikte baş soğan üretebilmek için her yıl hibrit çeşidi alması gerekiyor. Bu durum, hibrit çeşidi geliştiren tohum şirketi için ekonomik güvence oluşturuyor dedi.
Yüzde 50 verimlilik artışı sağladı
Tohumların soğan üretiminde yüzde 50nin üzerinde verimlilik sağlayarak çiftçiye de kazandıracağının altını çizen Gökçe, Türkiye ortalaması dekara 3 ton verirken, ıslah ettiğimiz standart çeşitler dekara 6-8 ton vermekte. Geliştirdiğimiz hibrit çeşitlerde ise yaptığımız ön denemelerde dekara 10-12 ton verim alınmıştır. Bu bile standart çeşitlere göre, bizim geliştirdiğimiz hibrit çeşitlerin yüzde 50 daha fazla verimli olduğunu göstermektedir şeklinde konuştu.
Gökçe, öncelikli hedefini ise yerli tohum şirketlerinin sadece Türkiye ticareti ile yetinmeyip dünya pazarına açılmaları ve uluslararası düzeyde kendilerine yer edinmelerini sağlamak olarak açıkladı.
Geliştirilen hibrit tohumlarının depolama sürecinde de uzun ömürlülüğünü koruduğuna dikkati çeken Gökçe, tohumların 9-10 ay kadar depolanabilme özelliğine sahip olduğunu söyledi.
16 çeşit geliştirdi 440 tanesi de yolda
Yurtdışında görev yaptığı yaklaşık 7 yıllık süreçte Soğan Islahı ve Genetiği üzerinde ciddi araştırmalar yürüttüğünü vurgulayan Ali Fuat Gökçe, bu çalışmalar sırasında Türkiyeye getirdiğim 255 soğan hattı ile tarımda önemli bir gelişmeye öncülük ettiğini söyledi.
Türkiyede 1998 yılında Yerli Soğan Islahı ve İl Hibrit Çeşit Geliştirme Programına başladığını, 2006dan bu yana da Balıkesirin Bandırma ilçesinde soğan tohumculuğu üzerine faaliyet gösteren MTN Tohumculuk şirketinin 70 dönümlük Ar-Ge sahasında hibrit soğan üretimi için çalıştığını anlatan Gökçe, şu anda Bandırmadaki arazide yılda dekara 10 tonun üzerinde verim aldıklarını vurguladı.
Projeye 1998den bu güne Cepbank, 2006dan beri MTN Tohumculuk ve 2011den beri de TÜBİTAKın kısmi destek sağladığını anlattı. Gökçe, 15 yılda 16 çeşit yeni melez soğan türü geliştirdiğini ve ürettiği soğanlara Kader, Bereket, Hazar, Kantartopu, Seç, Victoria ve Cemre isimlerini verdiğini söyledi. Şu an 8 farklı erkek kısır ana hat ve 55 farklı hibrit tohum üretimi için baba hattın mevcut olduğunu ifade eden Gökçe, bu hatlardan 440 farklı hibrit çeşit elde edeceklerini bilgisini verdi.
600 ton soğan tohumunun 150 tonu ihraç ediliyor
Türkiyeden yurtdışına soğan tohumu satışı ağırlıklı olarak Beyaz Rusya, Ukrayna, Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan, İran, Irak, Suriye, Filistin, Ürdün, Mısır, Libya, Japonya, Kore, ABD, Macaristan, Yunanistan, Almanya ve İtalyaya yapılıyor. Son 20 yıldır Türkiyenin 65 bin hektar baş soğan, 20 bin hektar taze (yeşil) soğan olmak üzere toplam85 bin hektar alanda soğan tarımı yapılıyor. Yıllık soğan tohumu ihtiyacı ise 500 ton civarında. 2 milyon ton olan yıllık baş soğan üretiminin 1 milyon 800 bin tonu iç tüketimde kullanılırken, 150 bin tonu ihraç ediliyor. Baş soğan üretimi ülke ihtiyacının yüzde 5 ile 10 arasında fazla olmasına rağmen, yıllık 5-15 bin ton civarında baş soğan komşu ülkelerden ithal ediliyor. Üretilen baş soğanın 25-30 bin tonu ise yeniden tohum üretimi için kullanılıyor. Günümüzde üretilen yaklaşık 600 ton soğan tohumunun 150 tonu ihraç edilmekte.
25 Aralık 2013 Çarşamba 04:27
Son Güncelleme: 22:59
Niğde Üniversitesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, yüzde 50 verimlilik artışı sağlayan hibrit soğan tohumu üretimine başladı
Zehra ORUÇ
BURSA - Son 5 yıl itibariyle dünyanın toplam baş soğan üretimi yaklaşık 80 milyon tona, üretim alanı da 45 milyon dekara ulaşmışken, Türkiyede ise yaklaşık 650 bin dekar alanda 2 milyon ton baş soğan üretimi gerçekleştiriliyor. Dünya soğan tohumu pazar hacmi yıllık 45 bin ton iken, Türkiyenin pazar hacmi ise 600-700 ton civarında.
Niğde Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, Türkiyenin soğan tohumunda dışa bağımlılığı azaltmanın peşine düşerek 15 yıl Ar-Gesini yürüttüğü hibrit soğan tohumlarının üretimine başladı. Bu proje ile ülkenin soğan ihtiyacını karşılamayı ve talep fazlası üretimi de ihraç etmeyi hedefleyen Gökçe, söz konusu hibrit tohum çeşitlerinin sektöre kazandıracağı katma değerin de hesabını yapıyor.
Standart soğan çeşitlerinin ıslah yatırımını yapan şirketlerin tohumu muhafaza etmekte zorluk çektiğini, ancak bu hibrit çeşitlerle yaşanan pek çok sorunun önüne geçildiğini belirten Gökçe, söz konusu hibrit soğan tohumlarının hem üretici firmayı, hem de çiftçiyi güvence altına alacağını vurguladı. Gökçe, Standart soğan tohumunun kolaylıkla çoğaltılabildiğini biliyoruz. Bu da tohum üretici firmanın rekabet gücünü azaltıyor. Ar-Ge çalışmalarımız kapsamında standart çeşitlerden ana ve baba hatlar geliştirerek, bunların melezi olan hibrit çeşitleri geliştirdik ve güvence altına aldık. Geliştirdiğimiz hibrit çeşitler, çiftçi için tek kullanımlık. Bu tohumlardan elde edilen ikinci bir tohum, orijinal soğan türünü vermiyor.Dolayısıyla çiftçinin aynı orijinallikte baş soğan üretebilmek için her yıl hibrit çeşidi alması gerekiyor. Bu durum, hibrit çeşidi geliştiren tohum şirketi için ekonomik güvence oluşturuyor dedi.
Yüzde 50 verimlilik artışı sağladı
Tohumların soğan üretiminde yüzde 50nin üzerinde verimlilik sağlayarak çiftçiye de kazandıracağının altını çizen Gökçe, Türkiye ortalaması dekara 3 ton verirken, ıslah ettiğimiz standart çeşitler dekara 6-8 ton vermekte. Geliştirdiğimiz hibrit çeşitlerde ise yaptığımız ön denemelerde dekara 10-12 ton verim alınmıştır. Bu bile standart çeşitlere göre, bizim geliştirdiğimiz hibrit çeşitlerin yüzde 50 daha fazla verimli olduğunu göstermektedir şeklinde konuştu.
Gökçe, öncelikli hedefini ise yerli tohum şirketlerinin sadece Türkiye ticareti ile yetinmeyip dünya pazarına açılmaları ve uluslararası düzeyde kendilerine yer edinmelerini sağlamak olarak açıkladı.
Geliştirilen hibrit tohumlarının depolama sürecinde de uzun ömürlülüğünü koruduğuna dikkati çeken Gökçe, tohumların 9-10 ay kadar depolanabilme özelliğine sahip olduğunu söyledi.
16 çeşit geliştirdi 440 tanesi de yolda
Yurtdışında görev yaptığı yaklaşık 7 yıllık süreçte Soğan Islahı ve Genetiği üzerinde ciddi araştırmalar yürüttüğünü vurgulayan Ali Fuat Gökçe, bu çalışmalar sırasında Türkiyeye getirdiğim 255 soğan hattı ile tarımda önemli bir gelişmeye öncülük ettiğini söyledi.
Türkiyede 1998 yılında Yerli Soğan Islahı ve İl Hibrit Çeşit Geliştirme Programına başladığını, 2006dan bu yana da Balıkesirin Bandırma ilçesinde soğan tohumculuğu üzerine faaliyet gösteren MTN Tohumculuk şirketinin 70 dönümlük Ar-Ge sahasında hibrit soğan üretimi için çalıştığını anlatan Gökçe, şu anda Bandırmadaki arazide yılda dekara 10 tonun üzerinde verim aldıklarını vurguladı.
Projeye 1998den bu güne Cepbank, 2006dan beri MTN Tohumculuk ve 2011den beri de TÜBİTAKın kısmi destek sağladığını anlattı. Gökçe, 15 yılda 16 çeşit yeni melez soğan türü geliştirdiğini ve ürettiği soğanlara Kader, Bereket, Hazar, Kantartopu, Seç, Victoria ve Cemre isimlerini verdiğini söyledi. Şu an 8 farklı erkek kısır ana hat ve 55 farklı hibrit tohum üretimi için baba hattın mevcut olduğunu ifade eden Gökçe, bu hatlardan 440 farklı hibrit çeşit elde edeceklerini bilgisini verdi.
600 ton soğan tohumunun 150 tonu ihraç ediliyor
Türkiyeden yurtdışına soğan tohumu satışı ağırlıklı olarak Beyaz Rusya, Ukrayna, Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan, İran, Irak, Suriye, Filistin, Ürdün, Mısır, Libya, Japonya, Kore, ABD, Macaristan, Yunanistan, Almanya ve İtalyaya yapılıyor. Son 20 yıldır Türkiyenin 65 bin hektar baş soğan, 20 bin hektar taze (yeşil) soğan olmak üzere toplam85 bin hektar alanda soğan tarımı yapılıyor. Yıllık soğan tohumu ihtiyacı ise 500 ton civarında. 2 milyon ton olan yıllık baş soğan üretiminin 1 milyon 800 bin tonu iç tüketimde kullanılırken, 150 bin tonu ihraç ediliyor. Baş soğan üretimi ülke ihtiyacının yüzde 5 ile 10 arasında fazla olmasına rağmen, yıllık 5-15 bin ton civarında baş soğan komşu ülkelerden ithal ediliyor. Üretilen baş soğanın 25-30 bin tonu ise yeniden tohum üretimi için kullanılıyor. Günümüzde üretilen yaklaşık 600 ton soğan tohumunun 150 tonu ihraç edilmekte.
