Ynt: TURBONUN TRAKTÖRDEKİ FAYDALARI NELERDİR
Sitede turbo ile konular hemen her hafta açılmakta .. elimden geldiği kadar takip etmeye çalışıyorum … bir çok kişinin üzerine düşünmesi fikir belirtmesi çok güzel …
Ama gel gelelimki bazı yorumlar gayet uçuk ve bilgi eksikliği içeriyor … birçok kişi düz mantık ile düşünmeye çalışıyor ...
Sitede bu konular ile ilgili çok sık dillendirilen yanlış beyanlar :
• Turbo çok çektirir , az yaktırır
• Bayılma olmaz
• Turbo devreye girer / çıkar
Şimdi çok söylenen bu ifadeler teknik açıdan sürekli doğru durumlar değildir … Mühendislikte önemli kurallardan birisi bir mekanizmanın verimli olabilmesi için teknik açıdan en optimum değerlerde çalışmasıdır … yani en uygun ve en verimli değer aralıklarında olması gerekir …
Hepimizin mütabık olduğu şekilde turbo egzost basıncı ile tahrik edilen bir türbinin kuvveti ile piston başlarına hava enjeksiyonu sağlayan bir sistem … bunda sıkıntı yok … ama turbu şu zamanda devreye girer , şu zamanda çıkar ifadesi yanlış … turbonun devreye girdiğini sandığımız motorun atılmaya başladığı an turbodaki gaz basıncının , türbin ataletini yendiği andır . yani türbini en verimli şekilde , nominal değerlerin , teorik değere eşit olduğu ana gelmesidir … daha basitçe o düşük devirde türbinin o devire göre dönmesi gerekirken , kendi ataletini yenememesi nedeni ile ölçülen değer arasında ve teorik değer arasındaki sapma olmasıdır … yani turbo her an devrededir .. yoksa hava enjeksiyonu olmadan motor çalışmaz çünki ve bunu içinde turbodan gelecek havaya ihtiyacımız vardır …
Az öncede dediğim gibi bir sistem optimum değerler içerisinde verimli olur … şimdi turbo çok çektirir az yaktırır durumu burada üzerinde düşünülmesi gerektiğimiz bir duru oluyor .. bir motorun gücünü arttırmak için üç şey lazımdır . 1 turbo 2 yakıt ilavesi 3 motor hacmini arttırmak …
Şimdi motorumuzun gücüü arttırmak için turbo taktırdık .. yani piston başına daha verimli bir yanma sağlamak için basınçlı hava bastık … yanma yakıtın oksijen le tepkimesidir … bizde turbo ile oksijen bastık … peki bunu ne kadar fazla basarsak o kadar çok iyi yanmamı olur ??? HAYIR … peki nasıl olur “ yakıt ile hava miktarının en üst düzeydeki verimi verebilmesi için optimum bir oranın sağlanması gerekir “ yani motorun verimliliği vede turbonun hava miktarı arasında bir grafik çizse idik bu lineer yani bir eğimi olan doğru değil , bir eğri olurdu … zamanla eğri ya verimliliğe yada turbo basıncına doğru eğilir kapanırdı … bu grafikte bizim en optimum değeri sağlamamız gerekirdi ki orası işte motorun en verimli çalışacağı nokta olurdu …
Yani turboyla bastıkça havayı mmotor o derece güçlenecek diye bir kaide yok … yani bastığın hava ya en uygun bir yakıt oranınıda piston başına enjekte etmek gerekecek …
Bunun içinde motorun eski turbosuz haline göre , turbo eklenince yakıt besleme oranında illaki bir ayarlama yapmak gerekir … en uygun düzey hesaplanıp ayarlandığında motorun gücü turbo ile eski haline göre artış gösterecektir …
Gelelim yakıt konusuna … bu durumda şöyle bir deney yapsak … turbosuz bir motoru bir saat boyunca 2000 devirde olduğu yerde bekletip ne yaktığına baksak …. Sonra turbo takıp aynı şekilde yine denesek .. ve iki durum arasındaki yakıt farkının ne olacağını ölçsek .. acaba çok mu yakar az mı yakar .. turbolu motor daha çabuk daha kolay 2000 devire çıkabilir bu insana yakıt tasarrufu gelebilir ama yakıt debisi fazladır … turbosuz halde ise yakıt enjektesi azdır lakin az yakmasıda muhtemeldir .. bu iki farkta hesaplanmalı ve bir veri elde edilmelidir .. ki teknik olarak bu deneyde eski vede düşük beygirli bir traktörün turbo ile fazla yakması kuvvetle muhtemeldir ….
Bu deneyde yakıtı zamana göre hesapladık .. ama turbo takınca gücümüz arttı .. o zaman birde pulluğu takıp tarlaya gitmemiz gerekti …. Bakalı motor orada ne yapacak … eski halinde dönüme iki litre yakıp bir saat çalışan motor turbo ile dönüme ikibucuk litre yakıp 45 dakika çalışırsa burada yakıtı neye göre belirleyeceğiz … yani iyi bir istatistik tutup , iyi hesaplar yapmamız lazımdır bu konularda bir genelleme yapmamız için …
Şimdi bu şekilde işkembeden bir genelleme yapmak zor …
Bu traktör gübre atma , ilaçlama , yolda gitme gibi güç harcamadığı durumları var .. o zamanlar ne olacak … muhtemelen turbosuz haline göre çok yakacak benim kanaatimce …
Turbolu motorun bayılmayacağı hususu var birde ki tamamen yanlış … daha önce araştırırsanız erkunt ta mühendis olarak çalışan sitemiz üyesi ersan abi bu konu hakkında bilimsel bir makale paylaşmıştı … bulur okursanız iyi olur…. Şimdi turbolu bir motor hava enjektesini egzosttan gelen kuvvet ile yapmakta .. şimdi motorun devri bir düşerse yük altında motorun devri düştüğünden gerekli hava miktarını sağlaması imkansız hale gelecek vede motor bayılacaktır … yani turbolu bir motoru eskisi gibi yellendirip dörtle rampaya vurup sonra bayıldıkça vites küçülterek rampayı çıkmaya çalışmak sizi hayal kırıklığına uğratabilir …. Motor bayılırsa toparlanamaz bir daha … bu turbosuz bir motorda daha eğlencelidir … çünki onda motor havayı şiringa gibi atmosfer basıncına eşit basınçta çeker .. yani rampada motor vites küçültmek için debriyaja basıp boşa çıkınca anında kendisini toparlar …. Ama kullanıcı aklı başında şekilde turbolu bir motorla devirli şekilde rampaya başlatsa aynı motorun turbosuz halinde daha fazla bir yükü taşıya bilir …. Turbonun avantajıda işte budur bu durumda …
Velhasılı kelam bunlar çok detaylı vede araştırılması gereken konulardır … öyle tamamen geçerli sayılan bir genelleme yapmak olmaz ….
Bunlar da benim bildiklerime dayanarak naçizane fikirlerimdir …..
