Milletvekili Ramazan Kerim Özkan, yayınladığı bültenle, pancar alımında uygulanan gerekçesiz fire kesintisi için Meclis araştırması istedi;
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Fabrikalarında Üreticiden Şeker Pancarı alımlarında gerekçesiz olarak fire kesintisi yapılması ile ilgili olarak İçtüzüğün 104. ve 105. maddeleri gereğince ekte yer alan gerekçeye istinaden bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.
GEREKÇE
Pancar tarımı ve pancar şekeri sektörü ülkemizde en fazla istihdam yaratan, yan sektörlere katkı veren, en fazla çiftçi geliri sağlayan sektördür. Sektör ülkemizde yılda 3 milyar dolar katma değer yaratmakta, taşımacılık sektörüne 25 milyon ton iş hacmi sağlamaktadır. Geçimini doğrudan veya dolaylı olarak sektörle ilgilendirmiş 10 milyon insanımızın iş ve ekmek kapısıdır. Bu özelikleriyle sektör tüm dünyada desteklenip korunmaktadır. Ancak ne yazık ki Türkiye, dünyada bu sektörü desteklemeyen tek ülkedir.
Devletin Türk çiftçisine ve şeker sektörüne katkısının sıfır olduğu ülkemizde, şeker fabrikalarını pancar çiftçisi finanse etmektedir. Şeker fabrikaları ise şeker pancarı üreticisinin ürettiği pancarı almak suretiyle üreticiye ekonomik yönde destek olmaktadır. Pancar üreticilerinin büyük çoğunluğu şeker pancarı tarımı yaparak ürettiği ürünü pancar fabrikalarına vererek buradan aldığı parayla geçimini sürdürmektedir. Şeker pancarı tarımı oldukça özveri ve yoğun emek gerektirmektedir. Bunca yoğun uğraş ve özveriye rağmen pancar üreticisi emeğinin karşılığını alamamaktadır. Bu güne dek uygulanan kotalarla ekim alanlarının sınırlandırılması, girdilerin yüksekliği, ürüne yeterince fiyat verilmemesi gibi etkenler pancar üreticisinin mağduriyetine neden olmaktadır.
Pancar üreticisi şeker pancarını üretip fabrikaya getirdiğinde başka bir sorunla daha karşılaşmaktadır. Şöyle ki; T.Ş.F.A.Ş Şeker fabrikaları pancar üreticisinden pancar alımında hiçbir gerekçe öne sürmeden % 5 oranında bir fire kesintisi yapmaktadır. Dolayısıyla pancar üreticisi şeker fabrikalarına teslim ettiği ürününün bedelini % 5 oranında eksik almaktadır. Zaten kısıtlı miktarda ekim yapabilen, ürününü yeterince değerlendiremeyen ve üretimin her aşamasında yoğun emek harcayan üretici birde bu kesintiyle bu oranda bir gelir kaybına uğramaktadır.
Oysa bu kesintinin yasal olduğuyla ilgili hiçbir veri olmadığı gibi yetkililerce kesintinin ne amaçla yapıldığı yönünde bilgi verilmemektedir.
Ayrıca Şeker Kanununda kesintiyle ilgili bir ifade yoktur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, T.Ş.F.A.Ş, Şeker Kurumu ve Şeker Kurulu tarafından yayımlanmış bir tebliğ, yönetmelik ve genelge bulunmamaktadır. Yine Türkiye Şeker Fabrikaları mal alımlarına ait tip sözleşmede de bu kesintiye ait bir esas ve usul belirlenmemiştir. Diğer yandan T.C Anayasasının “Tarım, Hayvancılık ve Bu Üretim Dallarında Çalışanların Korunması” başlıklı 45. Maddesinde “ Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır” denilmektedir. Bu kesinti usulsüz olarak yapılmaktadır. Bu konunun araştırılarak üreticinin alın teriyle ürettiği ürününden kesinti yapılmasının önüne geçilmelidir.
T.Ş.F.A.Ş Şeker Fabrikalarında üretilen şeker ve melas miktarı, rapor olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirilmektedir. Kampanya sonunda üretim miktarı göz önünde bulundurularak üretim maliyeti yapılır. Ancak bu hesaplamada fire kesintisi göz önünde bulundurulmamaktadır. Dolayısıyla üreticiden kesilen firenin ne olduğu yönünde herhangi bir açıklama yapılmadığı için bu konuda bazı kuşkular ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca bir çok Şeker Fabrikasının özelleştirme kapsamında olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla bu fabrikalar özelleştirildiğinde fabrikaların yeni sahiplerinin bu kesintiyi devam ettirmeyeceklerini ve yasal dayanak olmaması nedeniyle kesinti miktarını daha da artırmayacaklarını kim iddia edebilir. Bu durum fabrika sahiplerine haksız kazanç sağlayacağı gibi üreticinin daha da mağdur olmasına neden olacaktır. Anılan gerekçelerle bu durumun bir an önce açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Fabrikalarında Üreticiden Şeker Pancarı alımlarında gerekçesiz olarak fire kesintisi yapılması ile ilgili olarak İçtüzüğün 104. ve 105. maddeleri gereğince ekte yer alan gerekçeye istinaden bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.
GEREKÇE
Pancar tarımı ve pancar şekeri sektörü ülkemizde en fazla istihdam yaratan, yan sektörlere katkı veren, en fazla çiftçi geliri sağlayan sektördür. Sektör ülkemizde yılda 3 milyar dolar katma değer yaratmakta, taşımacılık sektörüne 25 milyon ton iş hacmi sağlamaktadır. Geçimini doğrudan veya dolaylı olarak sektörle ilgilendirmiş 10 milyon insanımızın iş ve ekmek kapısıdır. Bu özelikleriyle sektör tüm dünyada desteklenip korunmaktadır. Ancak ne yazık ki Türkiye, dünyada bu sektörü desteklemeyen tek ülkedir.
Devletin Türk çiftçisine ve şeker sektörüne katkısının sıfır olduğu ülkemizde, şeker fabrikalarını pancar çiftçisi finanse etmektedir. Şeker fabrikaları ise şeker pancarı üreticisinin ürettiği pancarı almak suretiyle üreticiye ekonomik yönde destek olmaktadır. Pancar üreticilerinin büyük çoğunluğu şeker pancarı tarımı yaparak ürettiği ürünü pancar fabrikalarına vererek buradan aldığı parayla geçimini sürdürmektedir. Şeker pancarı tarımı oldukça özveri ve yoğun emek gerektirmektedir. Bunca yoğun uğraş ve özveriye rağmen pancar üreticisi emeğinin karşılığını alamamaktadır. Bu güne dek uygulanan kotalarla ekim alanlarının sınırlandırılması, girdilerin yüksekliği, ürüne yeterince fiyat verilmemesi gibi etkenler pancar üreticisinin mağduriyetine neden olmaktadır.
Pancar üreticisi şeker pancarını üretip fabrikaya getirdiğinde başka bir sorunla daha karşılaşmaktadır. Şöyle ki; T.Ş.F.A.Ş Şeker fabrikaları pancar üreticisinden pancar alımında hiçbir gerekçe öne sürmeden % 5 oranında bir fire kesintisi yapmaktadır. Dolayısıyla pancar üreticisi şeker fabrikalarına teslim ettiği ürününün bedelini % 5 oranında eksik almaktadır. Zaten kısıtlı miktarda ekim yapabilen, ürününü yeterince değerlendiremeyen ve üretimin her aşamasında yoğun emek harcayan üretici birde bu kesintiyle bu oranda bir gelir kaybına uğramaktadır.
Oysa bu kesintinin yasal olduğuyla ilgili hiçbir veri olmadığı gibi yetkililerce kesintinin ne amaçla yapıldığı yönünde bilgi verilmemektedir.
Ayrıca Şeker Kanununda kesintiyle ilgili bir ifade yoktur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, T.Ş.F.A.Ş, Şeker Kurumu ve Şeker Kurulu tarafından yayımlanmış bir tebliğ, yönetmelik ve genelge bulunmamaktadır. Yine Türkiye Şeker Fabrikaları mal alımlarına ait tip sözleşmede de bu kesintiye ait bir esas ve usul belirlenmemiştir. Diğer yandan T.C Anayasasının “Tarım, Hayvancılık ve Bu Üretim Dallarında Çalışanların Korunması” başlıklı 45. Maddesinde “ Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır” denilmektedir. Bu kesinti usulsüz olarak yapılmaktadır. Bu konunun araştırılarak üreticinin alın teriyle ürettiği ürününden kesinti yapılmasının önüne geçilmelidir.
T.Ş.F.A.Ş Şeker Fabrikalarında üretilen şeker ve melas miktarı, rapor olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirilmektedir. Kampanya sonunda üretim miktarı göz önünde bulundurularak üretim maliyeti yapılır. Ancak bu hesaplamada fire kesintisi göz önünde bulundurulmamaktadır. Dolayısıyla üreticiden kesilen firenin ne olduğu yönünde herhangi bir açıklama yapılmadığı için bu konuda bazı kuşkular ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca bir çok Şeker Fabrikasının özelleştirme kapsamında olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla bu fabrikalar özelleştirildiğinde fabrikaların yeni sahiplerinin bu kesintiyi devam ettirmeyeceklerini ve yasal dayanak olmaması nedeniyle kesinti miktarını daha da artırmayacaklarını kim iddia edebilir. Bu durum fabrika sahiplerine haksız kazanç sağlayacağı gibi üreticinin daha da mağdur olmasına neden olacaktır. Anılan gerekçelerle bu durumun bir an önce açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
