3 Mart günü saat 10:00 da Osmangazi Üniversitesi Prof. Dr. Fazıl Tekin Konferans Salonunda organik madde ve kompost hakkında yapılan konferansa ofas Oğuzhan abi ile katıldık (çok değerli bir abi ve burdan kendisinede teşekkür ediyorum) bir kaç not aldım konferans boyunca(aslında baya bi aldım) ve aldığım notları şu makale ile karşılaştırdım aşağı yukarı aynı şeyleri anlatıyorlar, bende hazır olan bilgiyi tekrar yazmak istemedim
Bilgi Alıntıdır http://www.kiziltepepermakultur.com/2013/12/14/sicak-kompost-berkeley-metodu/
(((Erişim 05 mart 2015 Saat 22:30))
Yakında gıda ormanımızın ilk kısmını oluşturmaya başlıyoruz. Yağmur hendeklerinin ve göletlerin yapımıyla birlikte hendeklere ilk yıl, 150 üretken tür dikmeye karar verdik. Bill Dedenin önerisini göz önünde bulundurarak her üretken tür için 9 da destek türü dikeceğiz. Öyle görünüyor ki çokça komposta ihtiyacımız olacak. Bütün dikimlerde temel alacağımız fikir: Bitkiyi değil toprağı besle. olacak.
Yetiştirdiğimiz bitkiler, toprak altında mantarlar, mikrobiyolojik canlılar, böcekler, solucanlar vs. gibi oldukça zengin bir ekosistemin beslenmesine yardım ediyor. Hayvan gübresi hiçbir işlemden geçmeden bitkilere verildiğinde bitkilerin saçak köklerini yakıp onlara zarar verebiliyor. Ayrıca bitkilerin ihtiyacı olduğundan daha fazla azot içerirken potasyum ve fosfor açısından yetersiz kalıyor. Hayvan gübresi kullanmanın kötü bir yanı da beraberinde ayrık otu tohumu getirmesi. İleride ekim ve dikim yapıldıktan sonra bu tohumlar ciddi sorunlara neden olabiliyor. Bunların yanı sıra hayvan gübresi, toprağın yapısal düzenine kompost kadar bir katkıda bulunmuyor.
Amacımız kompost hazırlayarak toprağı daha nitelikli bir hale getirmek ve yapısal düzenini sağlamak. Yani humus, besin ve mikrobiyolojik canlı bakımından zengin olan ayrışmış organik maddeleri toprağımıza kazandırmak.
Toprağa kompost eklemenin şöyle faydaları vardır: *compost_1
- Toprağın yapısını geliştirir.
- Nemin toprakta kalmasını kolaylaştırır.
- Toprağın pH seviyesini nötr hale getirir.
- Toprağın verimini arttırır.
- Mikrobiyolojik çeşitliliği ve hareketliliği arttırır.
- Zehirli maddeleri etkisiz hale getirir ve azaltır.
Berkeley metodunu seçmemizin bir kaç önemli nedeni var:
- 18 gün gibi kısa bir sürede kompost hazırlayabilecek olmamız.
- Kompostlaşma sırasında ortaya çıkan ısı sayesinde patojenlerin ve yabani ot tohumlarının ölecek olması.
- Bu kompost yönteminde elimizdeki tüm organik malzeme çeşitlerini kullanabilecek olmamız. Zira bu her tip kompostta mümkün değil.
- Koyduğumuz organik madde miktarına yakın kompost alacak olmamız.
Berkeley metoduyla kompost hazırlarken dikkat etmeniz gereken önemli noktalar:
- Kompost yığınına koyacağınız malzemeler ne kadar çeşitliyse elde edeceğiniz kompostun da o kadar çeşitli mikrobiyolojik canlılar içereceği unutulmamalıdır. Bu çeşitliliği arazinizde bulunan yabani otları kompostunuza ekleyerek sağlayabilirsiniz.
- Kompost sıcaklığı 55-65 derece arasında tutulmalıdır.
- Koyulan malzemelerin toplamdaki Karbon:Azot (C:N) dengesi 25-30:1 olmalıdır.
- En az 1m3 hacminde bir yığın hazırlanmalıdır.
- Koyulacak malzemeler olabildiğince küçük parçalar halinde olmalıdır.
- Kompost; yığının içinde kalanlar dışa, dışında kalanlar içe gelecek şekilde çevrilmelidir.
Bazı Organik Maddelerin C:N Oranları
Kahverengiler (Yüksek Karbon İçerenler): Karbon oranı yüksek olan malzemeler, tipik olarak çok yavaş çürürler. Talaş, karton, kuru yapraklar, saman ve diğer odunsu veya lifli malzemeler gibi kahverengi malzemeler.
Talaş 400:1
karbParçalanmış Karton 350:1
İnce Talaş 325:1
Parçalanmış Gazete 175:1
Çam iğneleri 80:1
Mısır sapları 75:1
Saman 75:1
Kurumuş yapraklar 60:1
Fıstık kabukları 35:1
Yeşiller (Yüksek Azot İçerenler): Azot oranı yüksek olan malzemeler, tipik olarak çok hızlı çürürler. Meyve ve sebze artıkları, hayvan gübresi ve yaş ağaç gibi yeşil malzemeler.
Bahçe atıkları 30:1
Yabani otlar 30:1
Yaş Ağaç 25:1
nitroSebze artıkları 25:1
Yonca 23:1
Kahve telvesi 20:1
Yosun 19:1
At Gübresi 18:1
İnek Gübresi 16:1
Tavuk Gübresi 12:1
Güvercin Gübresi 10:1
Balık 7:1
İdrar 1:1
Ölü Tavuk 5:1
Mineraller
Günümüzde yanlış tarım uygulamaları yüzünden birçok toprak parçası mineral kaybına uğramış durumdadır. Mineraller bitkilerin gelişimi ve besin değerlerinin yüksek olması için gereklidir. Kompostunuza ekleyeceğiniz bazı mineral katkılarıyla bu mineral eksikliklerini giderebilirsiniz. Örneğin fosfor için balık artıkları, potasyum için kemik, silika için kurumuş bambu yaprağı, kalsiyum ve magnezyum için dolomit, karbon kaynağı olarak hümik asit vb gibi. Deniz yosunları da önemli mineral kaynakları olabilir. Yığınınıza kıyasla oldukça az miktarda deniz suyu bile ilave edebilirsiniz.
Kompostlaşma Süreci
Kompost yığınınızı kurduktan sonraki dört gün, yığını olduğu gibi bırakın ve sadece sıcaklığını kontrol edin. Bu kontrolün yığının iç kısımlarından yapılması önemlidir. Sıcaklığın 55-65 C olması gerekir. Eğer bu sıcaklıkta değilse aşağıdaki Kompost Yığınının Kontrolü bölümündeki uyarıları dikkate alabilirsiniz.
4. günde istenilen sıcaklığa ulaşan kompost yığınını çevirmeye başlayabilirsiniz. Kompostlaşmanın doğru bir şekilde gerçekleşebilmesi için, daha önce de belirttiğimiz gibi yığının dıştan içe, içten dışa olacak biçimde çevrilmesi gerekir.
Bundan sonra yığınınızı günaşırı çevirin. Sıcaklık ve nemlilik oranını her defasında kontrol etmeyi unutmayın.
Eğer besin ve su miktarını doğru oranda koyduysanız ve çevirme işlemini belirtildiği zaman ve biçimde yaptıysanız, 18. günün sonunda yığınınız artık kompost olmuştur.
kompile
Kompost Yığınının Kontrolü
Kompostlaşma sürecini hızlandırmak için çeşitli şeyler ekleyebilirsiniz. Bunlar; karakafes otu, ısırgan, civanperçemi, ölü hayvan, balık, idrar ya da eski kompost olabilir. Ölü hayvan ve eski kompost konusunda dikkatli olunmalıdır. Örneğin, ölü hayvan miktarının kompostunuza ekleyeceğiniz mutfak artıklarının %10unu geçmemesi gerekir. Eski kompostunuzu da mikroskopta inceleyerek mikrobiyolojik aktivitenin hala geçerli olduğunu kontrol etmekte fayda vardır.
Yığının sıcaklık kontrolü için iki yöntem vardır. Birincisi Türkiyede bulunması zor olan kompost termometresiyle (uzun uçlu termometre) ölçüm yapmaktır. İkinci yöntemse duyumlarınıza güvenmektir. Kolunuzu dirseğinize kadar kompost yığınının içine soktuğunuzda eğer on saniye dayanabiliyorsanız yığınınız doğru sıcaklıktadır. Kompost yığınınız çok sıcaksa, kötü kokuyorsa ve hacim kaybediyorsa, bu fazla azot içerdiğini gösterir. Bu durumda karbon içeriği yüksek malzemelerle dengelenmesi gerekiyor demektir.
Kompost yığınınızın su dengesini ölçmek için ellerinize güvenebilirsiniz. Yığından bir avuç malzeme alıp sıkın. Kıvamı parmaklarınızın arasından bir iki damla su sızacak şekildeyse doğru yerdesiniz demektir. Eğer hiç su damlamıyorsa kompostunuzu çevirirken her katmanı eşit bir şekilde ıslatmaya özen gösterin. Bu sulama işlemi esnasında suyun mümkünse yağmur çisesi gibi akması önemlidir. Eğer avucunuzdan daha fazla damla akıyorsa kompostunuzun altına yığının çapı uzunluğunda dallar ya da tahta parçaları koyarak yığını yükseltebilirsiniz. Böylece fazla suyun sızmasını sağlarsınız. Başka bir önlem olarak da yığınınızın zirvesine 8-10 cm çapında delik açarak suyun daha hızlı buharlaşmasına yardımcı olabilirsiniz.
Alınacak Önlemler
Kompostunuzu aşırı yağmur ve/veya güneşten korumak için bir örtüye ihtiyacınız olabilir. Fazla kuruluk ve fazla ıslaklık kompostlaşma sürecini yavaşlatacaktır. Kullanacağınız örtünün yığına giden havayı engellememesine dikkat edilmelidir.
İdeal kompost nasıl olmalıdır?
Tüm bu işlemlerin sonucunda elimizdeki kompostun hedeflediğimiz yararları sağlayabilmesi için sahip olması gereken bazı özellikleri vardır:
- Renginin koyu kahverengi olması gerekir.
- Burnunuza güvenin. Avucunuza aldığınız kompostun kokusundan rahatsız olmamanız gerekir.
- Kompostu avucunuza aldığınızda topaklı bir yapısı olduğunu gözlemleyebilmelisiniz. Bu kıvam kompostun mikrobiyolojik içeriğinin bir göstergesidir. Elinizde sıktığınızda kolayca bir araya gelmesi ama bıraktığınızda eski topaklı yapısına geri dönmesi çok önemlidir.
- Kompostunuzdan alacağınız bir parçayı mikroskopta incelemek mikrobiyolojik çeşitliliği ve mineral içeriği görmek açısından çok önemlidir. Burada gördüğünüz her canlıyı tanımlayabilmeniz gerekmez. Önemli olan iyi ve kötü adamları ayırt edebilmek ve çeşitliliğe tanık olmaktır. Bir kompost ne kadar çok çeşitlilik içeriyorsa o kadar yarar sağlayacaktır.
- Mikroskoba erişiminiz yoksa sıradan bir el büyüteci ile kompostun mineral içeriğini kontrol edebilirsiniz. Güneş ışığı ve hatta bir masa lambası ışığı bile size mineralleri fark etmeniz için gereken yansımayı sağlayacaktır.
Unutmayın: Yaşamış olan her şey tekrar yaşayabilir.
(*) Sürdürülebilir Yaşam Rehberi Scott Kellog & Stacy Pettigrew Sinek Sekiz Yayınevi 2013
Bilgi Alıntıdır http://www.kiziltepepermakultur.com/2013/12/14/sicak-kompost-berkeley-metodu/
(((Erişim 05 mart 2015 Saat 22:30))
Yakında gıda ormanımızın ilk kısmını oluşturmaya başlıyoruz. Yağmur hendeklerinin ve göletlerin yapımıyla birlikte hendeklere ilk yıl, 150 üretken tür dikmeye karar verdik. Bill Dedenin önerisini göz önünde bulundurarak her üretken tür için 9 da destek türü dikeceğiz. Öyle görünüyor ki çokça komposta ihtiyacımız olacak. Bütün dikimlerde temel alacağımız fikir: Bitkiyi değil toprağı besle. olacak.
Yetiştirdiğimiz bitkiler, toprak altında mantarlar, mikrobiyolojik canlılar, böcekler, solucanlar vs. gibi oldukça zengin bir ekosistemin beslenmesine yardım ediyor. Hayvan gübresi hiçbir işlemden geçmeden bitkilere verildiğinde bitkilerin saçak köklerini yakıp onlara zarar verebiliyor. Ayrıca bitkilerin ihtiyacı olduğundan daha fazla azot içerirken potasyum ve fosfor açısından yetersiz kalıyor. Hayvan gübresi kullanmanın kötü bir yanı da beraberinde ayrık otu tohumu getirmesi. İleride ekim ve dikim yapıldıktan sonra bu tohumlar ciddi sorunlara neden olabiliyor. Bunların yanı sıra hayvan gübresi, toprağın yapısal düzenine kompost kadar bir katkıda bulunmuyor.
Amacımız kompost hazırlayarak toprağı daha nitelikli bir hale getirmek ve yapısal düzenini sağlamak. Yani humus, besin ve mikrobiyolojik canlı bakımından zengin olan ayrışmış organik maddeleri toprağımıza kazandırmak.
Toprağa kompost eklemenin şöyle faydaları vardır: *compost_1
- Toprağın yapısını geliştirir.
- Nemin toprakta kalmasını kolaylaştırır.
- Toprağın pH seviyesini nötr hale getirir.
- Toprağın verimini arttırır.
- Mikrobiyolojik çeşitliliği ve hareketliliği arttırır.
- Zehirli maddeleri etkisiz hale getirir ve azaltır.
Berkeley metodunu seçmemizin bir kaç önemli nedeni var:
- 18 gün gibi kısa bir sürede kompost hazırlayabilecek olmamız.
- Kompostlaşma sırasında ortaya çıkan ısı sayesinde patojenlerin ve yabani ot tohumlarının ölecek olması.
- Bu kompost yönteminde elimizdeki tüm organik malzeme çeşitlerini kullanabilecek olmamız. Zira bu her tip kompostta mümkün değil.
- Koyduğumuz organik madde miktarına yakın kompost alacak olmamız.
Berkeley metoduyla kompost hazırlarken dikkat etmeniz gereken önemli noktalar:
- Kompost yığınına koyacağınız malzemeler ne kadar çeşitliyse elde edeceğiniz kompostun da o kadar çeşitli mikrobiyolojik canlılar içereceği unutulmamalıdır. Bu çeşitliliği arazinizde bulunan yabani otları kompostunuza ekleyerek sağlayabilirsiniz.
- Kompost sıcaklığı 55-65 derece arasında tutulmalıdır.
- Koyulan malzemelerin toplamdaki Karbon:Azot (C:N) dengesi 25-30:1 olmalıdır.
- En az 1m3 hacminde bir yığın hazırlanmalıdır.
- Koyulacak malzemeler olabildiğince küçük parçalar halinde olmalıdır.
- Kompost; yığının içinde kalanlar dışa, dışında kalanlar içe gelecek şekilde çevrilmelidir.
Bazı Organik Maddelerin C:N Oranları
Kahverengiler (Yüksek Karbon İçerenler): Karbon oranı yüksek olan malzemeler, tipik olarak çok yavaş çürürler. Talaş, karton, kuru yapraklar, saman ve diğer odunsu veya lifli malzemeler gibi kahverengi malzemeler.
Talaş 400:1
karbParçalanmış Karton 350:1
İnce Talaş 325:1
Parçalanmış Gazete 175:1
Çam iğneleri 80:1
Mısır sapları 75:1
Saman 75:1
Kurumuş yapraklar 60:1
Fıstık kabukları 35:1
Yeşiller (Yüksek Azot İçerenler): Azot oranı yüksek olan malzemeler, tipik olarak çok hızlı çürürler. Meyve ve sebze artıkları, hayvan gübresi ve yaş ağaç gibi yeşil malzemeler.
Bahçe atıkları 30:1
Yabani otlar 30:1
Yaş Ağaç 25:1
nitroSebze artıkları 25:1
Yonca 23:1
Kahve telvesi 20:1
Yosun 19:1
At Gübresi 18:1
İnek Gübresi 16:1
Tavuk Gübresi 12:1
Güvercin Gübresi 10:1
Balık 7:1
İdrar 1:1
Ölü Tavuk 5:1
Mineraller
Günümüzde yanlış tarım uygulamaları yüzünden birçok toprak parçası mineral kaybına uğramış durumdadır. Mineraller bitkilerin gelişimi ve besin değerlerinin yüksek olması için gereklidir. Kompostunuza ekleyeceğiniz bazı mineral katkılarıyla bu mineral eksikliklerini giderebilirsiniz. Örneğin fosfor için balık artıkları, potasyum için kemik, silika için kurumuş bambu yaprağı, kalsiyum ve magnezyum için dolomit, karbon kaynağı olarak hümik asit vb gibi. Deniz yosunları da önemli mineral kaynakları olabilir. Yığınınıza kıyasla oldukça az miktarda deniz suyu bile ilave edebilirsiniz.
Kompostlaşma Süreci
Kompost yığınınızı kurduktan sonraki dört gün, yığını olduğu gibi bırakın ve sadece sıcaklığını kontrol edin. Bu kontrolün yığının iç kısımlarından yapılması önemlidir. Sıcaklığın 55-65 C olması gerekir. Eğer bu sıcaklıkta değilse aşağıdaki Kompost Yığınının Kontrolü bölümündeki uyarıları dikkate alabilirsiniz.
4. günde istenilen sıcaklığa ulaşan kompost yığınını çevirmeye başlayabilirsiniz. Kompostlaşmanın doğru bir şekilde gerçekleşebilmesi için, daha önce de belirttiğimiz gibi yığının dıştan içe, içten dışa olacak biçimde çevrilmesi gerekir.
Bundan sonra yığınınızı günaşırı çevirin. Sıcaklık ve nemlilik oranını her defasında kontrol etmeyi unutmayın.
Eğer besin ve su miktarını doğru oranda koyduysanız ve çevirme işlemini belirtildiği zaman ve biçimde yaptıysanız, 18. günün sonunda yığınınız artık kompost olmuştur.
kompile
Kompost Yığınının Kontrolü
Kompostlaşma sürecini hızlandırmak için çeşitli şeyler ekleyebilirsiniz. Bunlar; karakafes otu, ısırgan, civanperçemi, ölü hayvan, balık, idrar ya da eski kompost olabilir. Ölü hayvan ve eski kompost konusunda dikkatli olunmalıdır. Örneğin, ölü hayvan miktarının kompostunuza ekleyeceğiniz mutfak artıklarının %10unu geçmemesi gerekir. Eski kompostunuzu da mikroskopta inceleyerek mikrobiyolojik aktivitenin hala geçerli olduğunu kontrol etmekte fayda vardır.
Yığının sıcaklık kontrolü için iki yöntem vardır. Birincisi Türkiyede bulunması zor olan kompost termometresiyle (uzun uçlu termometre) ölçüm yapmaktır. İkinci yöntemse duyumlarınıza güvenmektir. Kolunuzu dirseğinize kadar kompost yığınının içine soktuğunuzda eğer on saniye dayanabiliyorsanız yığınınız doğru sıcaklıktadır. Kompost yığınınız çok sıcaksa, kötü kokuyorsa ve hacim kaybediyorsa, bu fazla azot içerdiğini gösterir. Bu durumda karbon içeriği yüksek malzemelerle dengelenmesi gerekiyor demektir.
Kompost yığınınızın su dengesini ölçmek için ellerinize güvenebilirsiniz. Yığından bir avuç malzeme alıp sıkın. Kıvamı parmaklarınızın arasından bir iki damla su sızacak şekildeyse doğru yerdesiniz demektir. Eğer hiç su damlamıyorsa kompostunuzu çevirirken her katmanı eşit bir şekilde ıslatmaya özen gösterin. Bu sulama işlemi esnasında suyun mümkünse yağmur çisesi gibi akması önemlidir. Eğer avucunuzdan daha fazla damla akıyorsa kompostunuzun altına yığının çapı uzunluğunda dallar ya da tahta parçaları koyarak yığını yükseltebilirsiniz. Böylece fazla suyun sızmasını sağlarsınız. Başka bir önlem olarak da yığınınızın zirvesine 8-10 cm çapında delik açarak suyun daha hızlı buharlaşmasına yardımcı olabilirsiniz.
Alınacak Önlemler
Kompostunuzu aşırı yağmur ve/veya güneşten korumak için bir örtüye ihtiyacınız olabilir. Fazla kuruluk ve fazla ıslaklık kompostlaşma sürecini yavaşlatacaktır. Kullanacağınız örtünün yığına giden havayı engellememesine dikkat edilmelidir.
İdeal kompost nasıl olmalıdır?
Tüm bu işlemlerin sonucunda elimizdeki kompostun hedeflediğimiz yararları sağlayabilmesi için sahip olması gereken bazı özellikleri vardır:
- Renginin koyu kahverengi olması gerekir.
- Burnunuza güvenin. Avucunuza aldığınız kompostun kokusundan rahatsız olmamanız gerekir.
- Kompostu avucunuza aldığınızda topaklı bir yapısı olduğunu gözlemleyebilmelisiniz. Bu kıvam kompostun mikrobiyolojik içeriğinin bir göstergesidir. Elinizde sıktığınızda kolayca bir araya gelmesi ama bıraktığınızda eski topaklı yapısına geri dönmesi çok önemlidir.
- Kompostunuzdan alacağınız bir parçayı mikroskopta incelemek mikrobiyolojik çeşitliliği ve mineral içeriği görmek açısından çok önemlidir. Burada gördüğünüz her canlıyı tanımlayabilmeniz gerekmez. Önemli olan iyi ve kötü adamları ayırt edebilmek ve çeşitliliğe tanık olmaktır. Bir kompost ne kadar çok çeşitlilik içeriyorsa o kadar yarar sağlayacaktır.
- Mikroskoba erişiminiz yoksa sıradan bir el büyüteci ile kompostun mineral içeriğini kontrol edebilirsiniz. Güneş ışığı ve hatta bir masa lambası ışığı bile size mineralleri fark etmeniz için gereken yansımayı sağlayacaktır.
Unutmayın: Yaşamış olan her şey tekrar yaşayabilir.
(*) Sürdürülebilir Yaşam Rehberi Scott Kellog & Stacy Pettigrew Sinek Sekiz Yayınevi 2013
