http://suructargel.blogspot.com.tr/2011/05/kimyon-tarimi.html
Alıntıdır.
BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ
İklim ve Toprak İstekleri Kimyon bitkisinin Son Baharda ekildiği bölgelerde; Yıllık Yağışın 300-400 mm. ve genellikle ilkbahar dönemine denk geldiği (bitki gelişim dönemi), Nisbi nemin %60-65 civarında , Hava sıcaklığının ortalama 10-15 0C olduğu ortamlarda yetiştirilebilmektedir.
Kimyon bitkisi hafif ve nazik bir bitki olduğundan genellikle ot getirmeyen yumuşak, kaymak bağlamayan hafif topraklarda iyi yetişir ve randımanlı olur. Toprak asitliği PH. 7-8 olmalıdır.
Tohumluk Safiyetin %95 olması istenir. 1000 dane ağırlığı 2.2-3.4 gr arasında olmalıdır. Kimyon daha çok ışıkta çimlenir. Zaman geçtikçe çimlenme kabiliyeti azaltmakta, tohumluk olarak bir yıllık mahsul kullanın. bir yıldan sonra çimlenme yarı yarıya düşer. 2 yıl sonra çimlenme yok denecek kadar azalır. Çimlenme sıcaklığı minimum 8-9 oC'dir. Çimlenme 20 oC'de ve değişen durumlarda uygulanır. Suruç bölgesinde doğru dürüst bir kimyon tarlasını görmedim. Çiftçilere ne kadar anlatsak boş hep biz biliriz mantığı var. Bilirim diyen insana ne verilebilir ki. Bende bir ziraat mühendisi olarak toplantılarda dile getirdiğim bir husus var bilseniz bile mühendislere tanışın paranız pulunuz gitmeyecek. Galiba asıl sorun beleş bilgi verildiğindedir. Çiftçilerimiz dekara 1.5- 2 kg atmaktadır. Ama safiyeti % 95 olan kimyon tohumluğunda belki bu oran doğru olabilir. Benim suruç çiftçisine önereceğim kitabı değildi. uygulamalıdır. En az dekara 3 kg atın. Tohumluklar da yeni olması lazım. Kimyon hasadından sonra gelecek yıl kimyon ekimi yapacaksanız yeni hasat edilen ürünlerde tohumluk kaldırın.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ
Toprak Hazırlığı Kimyon bitkisi genellikle münavebede hububattan sonra ekilir. Münavebede kimyonun farklı toprak derinliklerinden daha iyi yararlanma, hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadele açısından, üç yılda bir ekilmesi önerilmektedir.
Yabancı ot problemi olan tarlalarda ekimden dört beş gün önce uygun yabancı ot ilaçları ile ilaçlama yapılmalıdır.
Ekim Kimyon hava sıcaklıklarının -150C altına düşmediği bölgelerde sonbaharda Kasım ayı ortalarında ekilebilir. Böylece bitki sonbahar ve ilkbahar yağışlarından en iyi şekilde yararlanmış olacaktır. Geç ekimler ise Mart ayı başından itibaren, erken ilkbahar dönemlerinde yapılabilir. Şartlar uygunsa sonbahar ekimi verimi oldukça yükseltmektedir.
Kimyon tohumu genellikle mibzerle sıraya ekilir. Serpme ekim daha ziyade dar arazilerde tatbik edilebilir. Kimyon tarlası arzu edilen şekilde hazırlandıktan sonra dekara 3 kg tohum hesaplanarak gübre ile tohum iyice karıştırılır. Sıra arası mesafe normal tarlalarda 25-30 cm., kıraç arazilerde ise 35-40 cm. olacak şekilde ayarlanmalıdır. Tohumlar genellikle 4-5 cm derinliğe ekilmelidir. Daha derine giderse katiyetle çıkmaz. Bunun için Kimyon ekilecek tarlanın toprak hazırlığının iyi yapılarak ekimde tohumunun derine gitmesi önlenmelidir. Kimyon bilhassa tavsiye edilmiş kısmen sıkıştırılmış topraktan 30-40 gün içinde toprak yüzüne çıkar.
Ekimden sonra iyi bir çıkışın olabilmesi için, toprağın tohum ile temasını sağlamak üzere toprağın üzerinde merdane geçirilmelidir.
Gübreleme Kimyon kireç ve azotu fazla seven bir bitkidir. Bu nedenle yetiştirilmesinde iyi bir gübreleme gerekmektedir. Ancak gübre dozları ön bitkiye ve onun gübreleme durumuna göre değişmektedir.
Yapılan denemelerde;
kuru şartlarda: N (Saf azot) 8 Kg./da., P2O5 (Saf Fosfor) 7 Kg./da..
sulu şartlarda: N (Saf azot) 11 Kg./da., P2O5 (Saf Fosfor) 8 Kg./da.. olarak verilir.
Sulu şartlarda verilen azotun birinicisi ekimle birlikte, ikincisi ekimden 1-1,5 ay sonra kimyon bitkisinin üç çatallı olduğu dönemde verilmelidir.
Ancak iyi bir gübreleme için ekimden önce toprak tahlili yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Çapalama, Seyreltme ve Sulama Çimlenme döneminde suya ihtiyaç duyar. Çiçeklenme öncesinde sulanması ile verimde % 15-20, çiçeklenme sonrası yapılan ikinci bir sulama ile de verimde % 25-30 lik bir artış sağlanabilir. Verimin istenen düzeyde olması için en azından çiçeklenme öncesi sulama yapılması gereklidir.Seyreltme ve I. çapalama birlikte yapılıp seyreltme sıra üzeri 3-4 cm. mesafe kalacak şekilde yapılmalıdır. 15 cm boylandıktan sonra, ihtiyaç duyulduğu takdirde II. çapalama yapılabilir.
HASTALIK VE ZARARLILAR
Yabancı Ot İlaçlaması İhraç ürünlerimiz arasında önemli bir yer alan kimyon ekinmi gün geçtikçe artmaktadır. Kimyon tarlalrında görülen yabancı otlar, kimyon bitkisinin su, ışık, besin maddelerini ve kapladıkları alan bakımından rekabet ederler, hastalık ve zararlılara konukçuluk yaparlar. Ürünün kalite ve kantitesini düşürerek ürün kayıplarına sebep olurlar.
Kültürel Önlemler: Temiz tohumluk kullanmak, münavebe yapmak, yabancı otları tohum bağlamadan imha etmek gerekir.
Kimyasal mücadele de ise eğer tarlarımızın yabancı ot durumunu biliyorsak ekimden önce ilaçlama yapmak en iyisidir.
Alternaria yanıklığı hastalığı: Hastalık nedeni olan fungus kışı toprakta ve bitki artıklarında geçirmektedir. Hastalık özellikle tohumlarla taşınmaktadır. Yağışlı ve nemli bölgelerde daha sık rastlanır. Bitkinin çiçeklenme döneminden hasat dönemine kadar zarar meydana getirmektedir.
Mücadelesi:
Kültürel Tedbirler; Bulaşık tarlalardan tohum almamak, temiz tohum kullanmak, bitki artıklarını yok ederek, gelecek yıla ulaşmalarını engellemek.
Kimyasal Mücadele; Maneb etken madde içeren tohum ilaçları ile yapılan arazilerde başarı sağlandığı gözlenmitir. Özellikle Suruçta bu hastalık fazla görülmekte ve maalesef çiftçiler ve hatta teknik elamanlar bile bu yağıştan dolayı meydana gelmiştir. Kimyon suyu sevmez..Unutulmamalıdır ki her canlı suyu sever. en çok ta çiçeklenme döneminde ister. Her ne kadar burda yazsamda boş. 20 dekar eken çiftçi sulama imkanı varsa 5 dekarı sulasın ve bir de tohum ilaçlaması yapsın bakalım verim nasıl olur. Kimyonda kurumalar yağış değildir. Hastalıktır. Hastalığın adı da Alternaria yanıklığı hastalığıdır. Tohum ilaçlaması yapmadığında yapacak çok az şey kalmıştır. Buluşan bitkiyi söküp tarladan uzaklaştırıp yakmaktır. Suruç Çiftçilerine sesleniyorum eğer kimyon tarımı yapacaksanız tohum ilaçlama yapmadan ekmeyiniz. Yoksa çiçekleme döneminde kara kara düşünmeye başlarsınız. Bu hastalık baş etmesi tohumla ilaçlamadır.
Fusarium solgunluğunun kimyasal mücadelesi bulunmamaktadır. Verimi arttırmak ve kaliteyi yükseltmek için yeterli ve dengeli bir gübreleme uygulanmalıdır.
Hasat ve Harman Kimyonda dane dökülmesi çoktur. Bu nedenle hasata mümkün olduğu kadar erken girilmelidir. Meyveler kahverengileşmeye başlayınca hasat yapılabilir. Dane dökülmesini azaltmak için biçimin sabah erken saatlerde yapılması yerinde olur. biçimden hemen sonra kurumaya bırakılır, sonra hemen harman yapılır. Haziran ortasından sonrası hasadın mutlaka yapılması lazımdır.
Verim Kimyon genellikle iyi ekimi yapılmış iyi gübrelenmiş iyi ot alınmış kuvvetli tarlalardan ortalama beher dekara 100-150 kg arasında verim yapar. Zayıf şartlarda bu verim 20-40 kiloya düşebilir. Yüksek verim almak için az sahaya yapıp iyi emek verip birim sahadan yüksek verim almak esastır.
Depolama Hasat edilen ve kurutulan tohumlar havalanabilir kapalı depolarda saklanmalıdır. Tohumluk olarak kullanacak kimyon tohumlar en fazla bir yıl saklanabilir. Aksi takdirde bir sonraki ekim sezonunda çimlenme de problemler görülebilir.
Umarım, yardımcı olmuşumdur.