şimdi de tutturdular...
faiz, %65 olmalıymış...
faiz bir seferde buraya gelmeliymiş...
seçimden sonra....
oltaya takılmış balıkla istedikleri gibi oynuyorlar...
dünya tefecileri, patronlar işin keyfini sürsün...
halk sürünsün...
allah, akıl fikir versin...
gelişmiş ülkelerde faiz %5 i geçmez....enfilasyon da öyle...
hocalar, bu filmi daha önce gördüklerini, söylüyor...
maalesef kötü bir durum fakat doğru.
kısır bir döngüye girdik ve bedel ödemeden bu döngüden çıkmak imkansız.
öncelikle verileri ortaya koyalım sonra yorumlarız:
- ülkenin çevirmesi gereken 300 milyar dolar borç var. ve ülke içinde bu para yok. mecburen dış kaynak ihtiyacımız var. dışarıdaki sermaye sahipleri de paralarını bizim sevdikleri için getirmezler. kârlıysa buraya paralarını sokarlar. Kârlı olmaları için de 1- yüksek dövizden paralarını TL'ye çevirecekler 2-ellerindeki TL'yi yüksek faize yatıracaklar. 3-vade sonunda da düşük kurdan paralarını dövize çevirip çıkacaklar. yani 1 taşla 3 kuş vuracaklar.
bunu onlara vermezsen dışarıdan para da gelmez.
bu durumda yabancıları suçlayamazsın. ekonomiyi dış paraya muhtaç hale getirenleri suçlaman gerekir.
- döviz artınca enflasyon da artar. çünkü tüm hammadde ve maliyetler dövize göre fiyatlanır. dövizin artmasını istemiyorsan 1- dövize talebi kısmaya çalışırsın. bunun için de faiz arttırsın ki vatandaş döviz alacağına parasını TL faize yatırsın. 2- devletin döviz ödemeleri neticesinde ülkeden sürekli döviz çıkar bu durumda da azalan dövizin fiyatı artar. bu yüzden devlet ucuz faizli dış borç bulmaya çalışır. 3- ucuz faizli dış borç için de CDS'lerinin düşük olması lazımdır. 4- CDS'lerin düşük olması için de küresel güçlerin suyuna gitmen gerekir.
- Faiz arttırınca, vatandaş alternatif yatırım araçları yerine parasını TL mevduata yatırır. bu da yatırıma, hammaddeye, üretime, işçiye gidecek olan paranın bankalarda toplanmasını sağlar. para bankalarda toplanınca ekonomi de durgunluk olur, üretim azalır, işsizlik artar, yatırımlar durur vs.
gerçek şu ki;
döviz yükselmesin ve neticesinde enflasyon oluşmasın diye yüksek faiz vermek zorundayız.
yüksek faiz enflasyonu 2 koldan etkiler.
1- ülke içindeki TL'yi bankalara toplar böylece talep enflasyonunu önler
2- dış kaynak girişi sağlar. sıcak para yüksek kazanç için ülkeye gelir böylece içeride döviz bollaşır ve fiyatı düşer. doğal olarak döviz düştü mü maliyetler de düşer. maliyetler düştü mü fiyatlar da düşer.
şu an ülkede %45 faizin etkisi niye gözükmedi derseniz:
1- faiz ve döviz düşük olduğu için yabancı sıcak para ülkeye gelmiyor.
2- döviz baskılanıyor çünkü seçim var, seçim öncesi ani yükseliş olması istenmiyor.
3- ekonomide TCMB'nin görevi para politikasıdır. Maliye Bakanlığının görevi de maliye politikasıdır. bu ikisinin aynı yönde olması gerekir. TCMB para politikası gereği faizi arttırarak piyasada dolaşımda olan para miktarını kıstı. fakat Maliye Bakanlığı maliye politikası uygulamıyor, hükümet çeşitli adlar altında vatandaşlara para dağıtmaya devam ediyor ve aynı zamanda diğer yollarla (vergi, ceza, harç vs.) piyasadan parayı toplaması lazım. bu görevine de yeterince yapmıyor. bu yüzden TCMB'nin faiz arttırımı yeterince etkili olmuyor.
