DAMIZLIK DÜVE YETİRMENİN PÜF NOKTALARI
Süt hayvancılığı yapan işletmelerin geleceğini yetiştirdiği inek adayı düveler belirliyor.Kaliteli yüksek potansiyele sahip bir inek yetiştirebilmek için sürecin en başına gidelim hep birlikte.Ahırımızda işletmemizde mevcutta yaşayan süt ve buzağı aldığımız ineklerimiz var.Kaliteli bir damızlık düve elde etmenin ilk adımı mevcuttaki ineklerimize kızgınlık döneminde attıracağımız sperma seçimiyle başlıyor.Sperma seçimini nasıl yapıyoruz acaba?
Sahada gördüğümüz kadarı ile genelde spermanın fiyatına bakarak fiyat odaklı yada simental-holstein gibi ırk odaklı sperma seçimleri yapılıyor peki kaliteli bir damızlık düve elde edebilmek için sperma seçimini nasıl yapmalıyız.Öncelikle kızgınlığa gelen ineğimizi iyi tanıyor olmalıyız yani ne kadar süt veriyor,laktasyon süt ortalaması nedir,süt kalitesi nasıl,fertilitesi yani döl verimliliği nasıl,genel huyları nedir uysalmı,agrasifmi gibi genel durumunu bilmeliyiz.İneğimizin fizikihallerini yani sütcü karektermi,etci karektermi,meme yapısı,meme başı yapısı,boy-pos endam,sağrı yüksekliği,vucut derinliği,sağrı eğimi,arka bacak yapısı,tırnak yapısı gibi genel olarak değerlendirmeliyiz.Sperma seçimi yapılırken bu kriterlere göre sperma seçimi yapılmalı yani annede döl tutma oranı düşükse fertilitesi yüksek bir boğa sperması seçmeliyiz,meme yapısı sarkıksa,meme başı uzun yada kısa ise yada memeden süt akış hızı çok hızlı yada çok yavaşsa burada gördüğümüz sorunları giderecek genetiğe sahip sperma seçilmeli.İneğimizin tırnak yapısı bozuksa,ayak basma açılarında sorun varsa bu problemi giderecek ayak bacak skoru yüksek sperma seçimleri yapmalıyız.İneğimizin süt verimi düşükse yada süt yağı süt proteini düşükse verimliliğe kaliteye odaklı sperma seçimleri yapmalıyız.Genel olarak ineğimizdeki eksik gördüğümüz,problemli gördüğümüz genetik faktörlerle ilgili doğru sperma seçimi yapmalıyız.
Bu kriterlere dikkat ederek doğru sperma seçimi yaptığımızı farzedelim.İneğimiz gebe kaldı ve doğumuna iki ay kala ineğimizi sütten çıkarıyoruz.Kuruya çıkarmayı şöyle hesaplayabiliriz inekler gebe kaldıktan yaklaşık 280 artı eksi 10 gün hesabıyla doğum yaparlar yani bu hesaptan ineklerimizi ortalama 220 günlük gebeyken sütten çıkarabiliriz.Kuru dönem beslemesi buzağı gelişimi ve doğum sağlığı açısından çok önemlidir.İneğimizin rahminde buzağının gelişimini tamamladığı,gebelikte buzağının en hızlı büyüdüğü dönemdir.Buzağı hızla büyürken diğer yandan sindirim organlarınada baskı oluşturarak onların küçülmesine yol açar.Kuru dönemdeki yanlış beslemeler doğum sağlığını bozar ve riske atar bu riski gözeterek kuru dönem beslemesini sağlıklı bir şekilde yapmalıyız.Buradaki yazımızda kuru dönem beslemesine girmeyelim ayrı bir başlıkta bu konuyu işleyebiliriz.
Gebeliğin son iki aylık dönemini olşturan kuru dönem grubunuda doğumla sonlandırırız.Doğum başlı başına bir ineğin en hassas en kritik dönemini oluşturur.Doğum esnasında mümkünse doğumun sağlıklı olacağına kanaat getiriyorsak ineğimizin kendi kendine doğum yapması anne ve buzağı sağlığı açısından önemlidir.Doğum belirtileri oluşmaya başladığında ineğimizde anormal sağlıklı olmayan bir durum gözlemlediğimizde mutlaka uzman bir veteriner hekime başvurmalıyız.İkiz doğumlarda,buzağının ters açıda olduğu,buzağının iri cüsseye sahip olduğu durumlarda doğumun gecikmeside buzağı ve ineğimizin sağlığı açısından büyük bir risk oluşturabilir. Sonuç olarak doğru sperma seçimi yaptığımız doğru kuru dönem beslemesi neticesinde sağlıklı bir doğum sonucunda ahırımızda işletmemizde genetik potansiyeli yüksek bir inek adayı dişi buzağımız olduğunu farzedelim.
Kaliteli bir damızlık düve adayı ve verimli bir inek elde edebilmek için bu süreci 3 aşamada değerlendirebiliriz.
1.Sperma seçimi,yavrunun anne rahminde gelişimi,doğuma hazırlık,doğum.
2.Doğum ve doğum sonrası,süt emme dönemi,sütten çıkma dönemi,düve grupları,besleme.
3.Düvelerin gebe kalma dönemi,gebe düvelerde besleme,anne adayı gebe düvelerin doğuma hazırlanması.
Değerli okuyucularım bu haftaki yazımda kaliteli bir damızlık düve ve inek elde edebilmek için yukaruda saydığım 3 evreden 1. aşamayı anlattım önümüzdeki hafta 2. evreyi
oğum ve doğum sonrası,süt emme dönemi,sütten çıkma dönemi,düve grupları,besleme konuları hakkında kaldığımız yerden devam edeceğim.Önümüzdeki hafta bu köşede görüşmek üzere bereketle kalın.
Süt hayvancılığı yapan işletmelerin geleceğini yetiştirdiği inek adayı düveler belirliyor.Kaliteli yüksek potansiyele sahip bir inek yetiştirebilmek için sürecin en başına gidelim hep birlikte.Ahırımızda işletmemizde mevcutta yaşayan süt ve buzağı aldığımız ineklerimiz var.Kaliteli bir damızlık düve elde etmenin ilk adımı mevcuttaki ineklerimize kızgınlık döneminde attıracağımız sperma seçimiyle başlıyor.Sperma seçimini nasıl yapıyoruz acaba?
Sahada gördüğümüz kadarı ile genelde spermanın fiyatına bakarak fiyat odaklı yada simental-holstein gibi ırk odaklı sperma seçimleri yapılıyor peki kaliteli bir damızlık düve elde edebilmek için sperma seçimini nasıl yapmalıyız.Öncelikle kızgınlığa gelen ineğimizi iyi tanıyor olmalıyız yani ne kadar süt veriyor,laktasyon süt ortalaması nedir,süt kalitesi nasıl,fertilitesi yani döl verimliliği nasıl,genel huyları nedir uysalmı,agrasifmi gibi genel durumunu bilmeliyiz.İneğimizin fizikihallerini yani sütcü karektermi,etci karektermi,meme yapısı,meme başı yapısı,boy-pos endam,sağrı yüksekliği,vucut derinliği,sağrı eğimi,arka bacak yapısı,tırnak yapısı gibi genel olarak değerlendirmeliyiz.Sperma seçimi yapılırken bu kriterlere göre sperma seçimi yapılmalı yani annede döl tutma oranı düşükse fertilitesi yüksek bir boğa sperması seçmeliyiz,meme yapısı sarkıksa,meme başı uzun yada kısa ise yada memeden süt akış hızı çok hızlı yada çok yavaşsa burada gördüğümüz sorunları giderecek genetiğe sahip sperma seçilmeli.İneğimizin tırnak yapısı bozuksa,ayak basma açılarında sorun varsa bu problemi giderecek ayak bacak skoru yüksek sperma seçimleri yapmalıyız.İneğimizin süt verimi düşükse yada süt yağı süt proteini düşükse verimliliğe kaliteye odaklı sperma seçimleri yapmalıyız.Genel olarak ineğimizdeki eksik gördüğümüz,problemli gördüğümüz genetik faktörlerle ilgili doğru sperma seçimi yapmalıyız.
Bu kriterlere dikkat ederek doğru sperma seçimi yaptığımızı farzedelim.İneğimiz gebe kaldı ve doğumuna iki ay kala ineğimizi sütten çıkarıyoruz.Kuruya çıkarmayı şöyle hesaplayabiliriz inekler gebe kaldıktan yaklaşık 280 artı eksi 10 gün hesabıyla doğum yaparlar yani bu hesaptan ineklerimizi ortalama 220 günlük gebeyken sütten çıkarabiliriz.Kuru dönem beslemesi buzağı gelişimi ve doğum sağlığı açısından çok önemlidir.İneğimizin rahminde buzağının gelişimini tamamladığı,gebelikte buzağının en hızlı büyüdüğü dönemdir.Buzağı hızla büyürken diğer yandan sindirim organlarınada baskı oluşturarak onların küçülmesine yol açar.Kuru dönemdeki yanlış beslemeler doğum sağlığını bozar ve riske atar bu riski gözeterek kuru dönem beslemesini sağlıklı bir şekilde yapmalıyız.Buradaki yazımızda kuru dönem beslemesine girmeyelim ayrı bir başlıkta bu konuyu işleyebiliriz.
Gebeliğin son iki aylık dönemini olşturan kuru dönem grubunuda doğumla sonlandırırız.Doğum başlı başına bir ineğin en hassas en kritik dönemini oluşturur.Doğum esnasında mümkünse doğumun sağlıklı olacağına kanaat getiriyorsak ineğimizin kendi kendine doğum yapması anne ve buzağı sağlığı açısından önemlidir.Doğum belirtileri oluşmaya başladığında ineğimizde anormal sağlıklı olmayan bir durum gözlemlediğimizde mutlaka uzman bir veteriner hekime başvurmalıyız.İkiz doğumlarda,buzağının ters açıda olduğu,buzağının iri cüsseye sahip olduğu durumlarda doğumun gecikmeside buzağı ve ineğimizin sağlığı açısından büyük bir risk oluşturabilir. Sonuç olarak doğru sperma seçimi yaptığımız doğru kuru dönem beslemesi neticesinde sağlıklı bir doğum sonucunda ahırımızda işletmemizde genetik potansiyeli yüksek bir inek adayı dişi buzağımız olduğunu farzedelim.
Kaliteli bir damızlık düve adayı ve verimli bir inek elde edebilmek için bu süreci 3 aşamada değerlendirebiliriz.
1.Sperma seçimi,yavrunun anne rahminde gelişimi,doğuma hazırlık,doğum.
2.Doğum ve doğum sonrası,süt emme dönemi,sütten çıkma dönemi,düve grupları,besleme.
3.Düvelerin gebe kalma dönemi,gebe düvelerde besleme,anne adayı gebe düvelerin doğuma hazırlanması.
Değerli okuyucularım bu haftaki yazımda kaliteli bir damızlık düve ve inek elde edebilmek için yukaruda saydığım 3 evreden 1. aşamayı anlattım önümüzdeki hafta 2. evreyi
oğum ve doğum sonrası,süt emme dönemi,sütten çıkma dönemi,düve grupları,besleme konuları hakkında kaldığımız yerden devam edeceğim.Önümüzdeki hafta bu köşede görüşmek üzere bereketle kalın.
