BUZAĞI BESLEMENİN PÜF NOKTALARI
1-Yeni doğan buzağıların ilk gıdası ağız sütüdür. İlk 30 dk buzağı canlı ağırlığının yüzde 7,5 u kadar ağız sütünü mutlaka almalıdır. Bir o kadarını ise 6. Ve 12. Saatte mutlaka içirilmelidir Buzağıya 3 gün boyunca kendi annesinden sağılan süt içirilmelidir.
2-Buzağılarımıza sütü kovalarla vermemeliyiz kovadan süt içen buzağıların %60 ı ishal olduğu gözlenmiştir.
3-Yeni doğan hayvanlar ruminant özelliği taşımazlar ve tek mideli hayvanlar gibi değerlendirilmelidirler. Buzağı doğduğunda dört mide içerisinde en büyük olanı abomasumdur ve diğer midelerin toplamının iki katı kadar bir hacme sahiptir.
4-Doğum yapacak olan inek iki ay öncesinden kuruya alınmalı (doğuma hazırlık ve buzağının yeteri kadar büyümesini sağlamak , anneyi yeni bir sağım döneminden önce rölantiye almak, meme dokusunun yenilenmesini sağlamak amacıyla uygulanır)
5-Doğumuna 5 gün kalan anne sessiz sakin kuru temiz bol altlıklı bir yere alınır buradaki amaç stres altında kalmamasını sağlayarak doğumun daha kolay gerçekleşmesine yardımcı olmak
6-Doğuma başlayan ineğin doğumu yapamaması durumunda uzman kişilerden(veteriner hekim) yardım istenmesi gereklidir yapacağınız her müdahale yavrunun ölümüne veya yaralanmasına sebep olabilir.
7-Doğum gerçekleştikten sonra yavrusu kuru temiz ve sıcak bir ortama alıp elimizle hem masaj yapıp hem de kurutmamız gerekli.
8-Kurulama işleminden sonra buzağı tartılıp içeceği ağız sütü miktarı hesaplanmalı.
9-Doğumdan yarım saat sonra buzağının ayağa kalkması gereklidir.
10-Buzağının gene sağlık durumu kontrolü yapılmalıdır. (ayaklarda kırık var mı, solunum problemi yaşıyor mu).
11-Buzağıya ilk 30 dk içinde ağız sütünü yeteri kadar mutlaka vermelisiniz. Geriye kalan ağız sütün 12 saat içerisinde içirilmelidir. Artan ağız sütü deri dondurucuda saklanarak daha sonra ağız sütü olmadığı zamanlarda kullanılabilir.
12- Öğün sayısı artırılarak buzağıların yeterli miktarda ağız sütü tüketmeleri sağlanmalıdır. İlk 3 gün mutlaka ağız sütü verilmelidir
13-Buzağının septiserumlarını yapmalıyız. (hastalıklara karşı bağışıklık sağlayıcı maddeler içeren solüsyon)
14-Buzağını boynuzlarının olmaması için boynuz kalemlerini kullanabiliriz. Bu köreltme işlemini 2 haftalığa kadar yapılmalı daha sonra yapılması buzağı için çok acı verici olacaktır ve enfeksiyon riski artacaktır.
15-Buzağınızın süt içmemesi durumlarında zorla süt içirmeye çalışmayınız aksi takdirde akciğere kaçan süt hastalık oluşturacaktır. Süt içmeyen buzağılar için Veteriner Hekimlerden yardım isteyiniz.
16-Buzağınızın tam gelişmesi için gerekli olan vitamin mineraller sütte yeteri kadar bulunmaz. Bu eksikliği mosvimin ile mutlaka tamamlamalıyız. Buzağımıza iyi bir bakım besleme proğramı uygularsak, gelişimi tam olur ve beklediğinizden daha fazla et ve sütalırız.
17- Süt ya da diğer sıvı gıdalar normalinden fazla verilmemelidir.
18- Soğuk mevsimlerde hayvanın enerji ihtiyacının artacağı göz önüne alınmalıdır. Bu nedenle soğuğun şiddetine göre hayvana verilecek süt miktarı 1.2 katına kadar, öğün sayısı ise 3'e çıkartılabilir.
19-Buzağı kayıplarının en büyük nedeni olarak ishaller gösterilmektedir. İshallerin tedavisinde erken davranmak oldukça önemlidir. Enfeksiyona bağlı İshal görülüyorsa verilen süt miktarı azaltılır hatta şiddetli vakalarda süt hiç verilmez. İshalin kayboluşuna bağlı olarak 3-6 öğün sadece su ile hazırlanmış elektrolit solüsyonlar günde canlı ağırlığının %10'unundan az olmayacak şekilde verilir.
Süt sığırı işletmelerinde buzağı kayıplarının en önemli nedenlerinden biri buzağı ishalleridir. Bu nedenle ishal vakalarını azaltacak önlemlere dikkat etmek gerekmektedir.
• Buzağıların gereğinden çok süt verilmesi,
• Buzağılara soğuk süt verilmesi,
• Buzağıların kirli kaplardan su ve süt içirilmesi,
• Bozuk ve kirli buzağı yeminin buzağılara verilmesi,
• Hayvanların doğrudan rüzgara maruz kalması,
• Altlıkların kirli olması ve altlık tüketimi,
• Buzağı kulubelerinin dezenfeksiyonlarının yapılmaması.
• Her türlü hijyene dikkat edilmeli ( Emzik, kova, bakıcı vs)
20-Temiz ve kuru altlık kullanılmalıdır. En iyi altlık topraktır.
21- Buzağıların barındırıldığı yerler kalabalık olmamalıdır. Her buzağı için en az 4,5 m2 yer olmalıdır. Mümkünse tekli kulübelerde kalmalıdırlar.
22-Buzağı başlangıç yemlerinin kaliteli ve lezzetli, çok fazla inceltilmemiş, enerji ve protein bakımından zengin olması arzu edilir %20-22 proteinli (protein kaynağının yarısı soyadan gelmeli) 2800 kalori veya daha fazlası enerjili olmalıdır
23-Dikkat etmemiz gereken bir diğer nokta ise buzağımız 45 günlüğe geldiği zaman en az 700-750 gr buzağı başlangıç yemi yiyor olmalıdır.
24-Buzağımız ilk günden itibaren kilo artışı sağlayacaktır bu artış oranında verdiğimiz süt miktarını azaltıp kesif yem miktarını arttırmalıyız. Unutmamalıyız ki, buzağımızın işkembe gelişimini sağlayacak olan kesif yemdir. Süt değildir.
25-Buzağılarımıza 25. Kenterotoksemi (çelerme) aşısı yapılmalı. 45. Günde ise aşı tekrarlanmalı.
26-Sütten kesilen buzağılarda birbirini emme davranışını göstermemeleri için 15 gün daha tekli kulübelerde kalmalıdır.
27-Yonca buzağılarımıza 2 aydan 3,5 aya kadar sınırsız olarak verilebilir.
28- 5. Ay bitiminden sonra erkek/dişi buzağılar ayrı bölmelere alınmalıdır. Çünkü bu zamandan sonra dişi üreme organları gelişmeye başlayacaktır.
29-sağlıklı bir buzağı için:
Sütü fazla vermeyelim.
Günde iki öğün, 30-39 °C .
Çok soğuk mevsimlerde dışarıda olan buzağılara 200- 400 cc ek süt ve 3 öğün verilmeli.
İshal görülür görülmez verilen süt miktarı azaltılır.
Silaj ve taze mera otları 3 aydan sonra
Su 4. günden itibaren sürekli önünde olmalı.
30- Gebe ineklerin koruyucu aşılamaları bir veteriner hekime başvurularak zamanında yaptırılmalı, özellikle septisemi ( E. coli, Rota ve Corona virus aşıları) ve mastitis aşıları gibi buzağı sağlığı ve sonraki dönem süt verimi üzerine etkili olan aşılar unutulmamalıdır.
31 Ananın memesi, meme başları ve gerisi ılık ve dezenfektanlı sularla yıkanarak temizlenir. Bu temizlik çok önemlidir, buzağı, ağız sütü almadan önce mikroplarla temas etmemelidir.
32- Doğumdan sonra ilk iki hafta içinde buzağılar her gün sık sık izlenerek hasta olup olmadıkları kontrol edilmelidir. Bu dönemde ishal ve su kaybı sonucu önemli buzağı kayıpları olabilmektedir. Hasta buzağılar derhal ayrılmalı ve bir veteriner hekime başvurarak vakit geçirmeksizin tedavilerine başlanmalıdır. İlerleyen haftalarda zatürre de buzağılarda ölümcül olabilir. Buzağı ishalleri ve zatürrenin önlenmesi için süt ve su içirilen kapların temizlik ve dezenfeksiyonu, bakıcıların temizliği, küçük buzağıların birbirleri ile temas etmemesi, buzağı bölmeleri ve ahırın temizliği, iyi havalandırılması, içerinin ışık alması, amonyak gazı birikiminden kaçınılması önemlidir.
33- Erkek ve dişi buzağılar 5 aydan sonra birbirinden ayrılmalıdır. Dişi danalara 6aylık yaşta (4-8 ay arasında) Brusellosis’e karşı koruyucu olarak burucella aşısı uygulanmalı.