Ynt: Buğdaya 33lük nitrat mı, 46 lık üre mi?
Sayın Şevki Bey
Azotlu gübreler içerdikleri saf azot miktarına, etki hızlarına, içerdikleri ek besin maddelerine, toprak pH` sına etkilerine göre farklılıklar gösterir. Örneğin ürede %46 azot bulunması, 50 kg`luk gübre çuvalında bitkiye yarayışlı 23 kg saf azot (besin maddesi) bulunduğunu gösterir. 33`lük nitratta 50 kg çuvalda 17,5 kg saf azot, 21 lik amonyum sulfatta 10,5 kg saf azot bulunmaktadır.
Etki hızındaki farklılıklar ise şu şekildedir: Nitrat en hızlı etkili, amonyum orta hızlı etkili, üre en yavaş etkili. Bitki toprakta su ile çözülen nitrat gübresindeki besinden hemen faydalanabilir (hızlı etkili). Bitkinin faydalanabilmesi için gübrede bulunan amonyumun önce nitrata dönüşmesi gerekir (orta hızlı etkili). Ürenin ise önce amonyuma daha sonra nitrata dönüşmesi gerekir (yavaş etkili). Dolayısıyla bitkinin ihtiyacına çabuk cevap vermek istiyorsanız nitratlı gübreler, daha sonra faydalanmasını istiyorsanız üre gübresi kullanmanız gerekir. %33 Amonyum nitratın şu avantajı vardır: Bitki nitrattan hemen, amonyumdan ise orta vadede faydalanır. Dolayısıyla ilkbaharda buğdaya atacağınız %33 nitrat ile hemen ve orta vadeli ihtiyacı karşılamış olursunuz.
Gübrelerin içerdikleri ek besin maddelerine ve toprak pH sına olan etkilerine konuyu çok uzatacağından değinmek istemiyorum.
İşin birde maliyet bölümü var. Sizin için önemli olan 1 kg gübreyi kaça aldığınız değil, 1 kg saf azotu kaça satın aldığınızdır. Açıklamaya çalışacak olursam; 1 ton üre gübresini 980 TL`ye alabileceğinizi varsayalım. Bu 1 ton gübre ile 460 kg saf azot almış oluyorsunuz ve 1 kg saf azot maliyetiniz (980/460) 2,13 TL olur. Aynı şekilde 1 ton %33 Amonyum nitratı 780 TL`ye alabileceğinizi varsayalım. Bu durumda 1 kg saf azot maliyetiniz (780/330) 2,36 TL olur. Sonuç itibarı ile gübre bazında 33 nitrat daha ucuz gözükmekle beraber, size daha pahalıya mal olacaktır.
Biz gübre alırken bu hesaba dikkat ederiz. Üre daha ucuza gelirse, ekinlere daha erken atmak gerekir. Nitrat daha ucuz ise daha geç kullanılabilir.
Saygılarımla
Atila Atalay