Kültürel mücadele çiftçinin iş gücü ve ayırdığı zaman ile uzun sürede başarıya ulaşır. Ancak başarı sağlandığı zaman, uzun süreli korunur. Bir çok mücadele yöntemi vardır fakat onlara daha sonra değiniriz. Böceklerle kültürel mücadele bir kaç alt başlık altında yapılır.
1) TOPRAK İŞLEME: Hem yabancı otlarda konuklayan böcekleri hem de toprak üzerinde bulunan böcekleri, pupa, nimf, yumurta ve larvaları; toprağı işleyerek rahatsız ederiz. Böylece bir kısmını öldürürüz. Pulluk toprağı alt üst ettiği için bu konuda en iyi başarıyı elde edebilir. Ancak küçük kulaklı ve iyi ayarlanmamış pulluklar toprağı kısmi olarak çevirmektedir. Diğer tüm toprak işleme aletleri de bu konuda yardımcıolur. Pulluktan sonra rotovatörler bu konuda iyi iş çıkaran aletlerdendir diyebiliriz. Ancak sırf böcekleri öldürmek, popülasyon (nüfus) çok az olsa bile bunu sürdürmek; ilerde ciddi organik madde ve nem kayıplarına neden olmaktadır. Yakıt ve amortisman maliyetlerini de yükseltmektedir. Gerektiğince çok, mümkün olduğunca az toprak işleme yapılmalı.
2) İDEAL ARAZİ SEÇİMİ: Bir tarla almadan önce/ kiralamadan önce mutlaka toprak analizi yaptırmalıyız. Böylece böcek olarak sınıflandıramasak da önemli bitki zararlıları olan nematodların topraktaki popülasyonlarını öğrenebiliriz. Ayrıca gözlem yoluyla da tarladaki böcek durumuna bakılabilir. Ancak nematodlar gözle görülemeyen mikroskobik canlılardır. Ayrıca şiddetli rüzgarlar alan, ekilen bitki için ideal iklim taşımayan yerlerde bitki direnci, toleransı düşeceği için böceklerin verdiği zararlar daha da artmaktadır.
3) SAĞLIKLI BİTKİ YETİŞTİRMEK: Doğru bitki besleme ve drenaj ile ne kadar sağlıklı bitki yetiştirirsek, hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi o kadar da dirençli tutabiliriz.
4) MÜNAVEBE: Bir önceki ekili ürün, onun zararlısı olan böcek türü ve popülasyonu, bir sonraki ekilecek üründeki ortak zararlılar, yan tarladaki böcek popülasyonu, ekilen ürünün 1 dekardaki kazancı ve böcekle mücadele maliyetleri göz önüne alarak münavebe yapmak gerekir. Hem katma değeri az olan ürün ekmek, hem de zararlı mücadelesi yapmak mantıklı değildir. Amaç ekonomik olmaktır.
Katma değeri (kısmen) yüksek diye de her sene pancar gibi üst üste ekildiğinde topraktaki nematod artışına neden olan mahsüller üst üste ekilmemelidir. Pancar kist nematodu önemli bir zararlıdır ve kolay kolay tarlayı terketmez, sadece münavebe ile çok uzun sürede mücadele edilir. İlaçlı mücadele maliyeti çok yüksektir.
5) TOLERANSLI BİTKİLER/ ÇEŞİTLER EKMEK: Bazı böcekler, bazı bitkilerin kokularından hoşlanmazlar. Bazı bitkiler ise, bazı bitkilerin onları yemesiyle zehir etkisi yapar. Tohum ilaçlaması ve toleranslı çeşit kullanmak bunlara örnek verilebilir.
Ekim, dikim tarihleri ve hasat tarihleri de böceklerin bitkileri olumsuz etkilemeyeceği tarihler olarak ayarlanmalıdır.
6) TUZAK BİTKİLERİ/ ÖRTÜ BİTKİLERİ: Modern bitki korumanın getirdiği, ilerde ülkemizde de bolca örneklerinin göreceğimiz mücadele yöntemidir. Esas kültür bitkisini yaşatmak için; feda edilmek üzere, böceklerin daha fazla sevdiği bitkiler ekilir. Mesela ana ürün olarak domates yetiştirilecekse, çavdarla beraber ekmek; mısır yuvarlak kurdundan domatesi önemli ölçüde kurtarır. Ancak bazen dezavantajları da olur. Örneğin yine domates-çavdar kombinasyonunda domatesteki kımıl zararı artabilir. İyi analiz edilerek, araştırarak bu mücadele yöntemini uygulamak gerekir. Aynı zamanda örtü bitkisi olarak çavdar ve kanola ekmek nematodları engellemektedir.
Örtü bitkilerini merak ediyorsanız şuradaki açtığımız konudan ulaşabilirsiniz.
1) TOPRAK İŞLEME: Hem yabancı otlarda konuklayan böcekleri hem de toprak üzerinde bulunan böcekleri, pupa, nimf, yumurta ve larvaları; toprağı işleyerek rahatsız ederiz. Böylece bir kısmını öldürürüz. Pulluk toprağı alt üst ettiği için bu konuda en iyi başarıyı elde edebilir. Ancak küçük kulaklı ve iyi ayarlanmamış pulluklar toprağı kısmi olarak çevirmektedir. Diğer tüm toprak işleme aletleri de bu konuda yardımcıolur. Pulluktan sonra rotovatörler bu konuda iyi iş çıkaran aletlerdendir diyebiliriz. Ancak sırf böcekleri öldürmek, popülasyon (nüfus) çok az olsa bile bunu sürdürmek; ilerde ciddi organik madde ve nem kayıplarına neden olmaktadır. Yakıt ve amortisman maliyetlerini de yükseltmektedir. Gerektiğince çok, mümkün olduğunca az toprak işleme yapılmalı.
2) İDEAL ARAZİ SEÇİMİ: Bir tarla almadan önce/ kiralamadan önce mutlaka toprak analizi yaptırmalıyız. Böylece böcek olarak sınıflandıramasak da önemli bitki zararlıları olan nematodların topraktaki popülasyonlarını öğrenebiliriz. Ayrıca gözlem yoluyla da tarladaki böcek durumuna bakılabilir. Ancak nematodlar gözle görülemeyen mikroskobik canlılardır. Ayrıca şiddetli rüzgarlar alan, ekilen bitki için ideal iklim taşımayan yerlerde bitki direnci, toleransı düşeceği için böceklerin verdiği zararlar daha da artmaktadır.
3) SAĞLIKLI BİTKİ YETİŞTİRMEK: Doğru bitki besleme ve drenaj ile ne kadar sağlıklı bitki yetiştirirsek, hastalık ve zararlılara karşı bitkiyi o kadar da dirençli tutabiliriz.
4) MÜNAVEBE: Bir önceki ekili ürün, onun zararlısı olan böcek türü ve popülasyonu, bir sonraki ekilecek üründeki ortak zararlılar, yan tarladaki böcek popülasyonu, ekilen ürünün 1 dekardaki kazancı ve böcekle mücadele maliyetleri göz önüne alarak münavebe yapmak gerekir. Hem katma değeri az olan ürün ekmek, hem de zararlı mücadelesi yapmak mantıklı değildir. Amaç ekonomik olmaktır.
Katma değeri (kısmen) yüksek diye de her sene pancar gibi üst üste ekildiğinde topraktaki nematod artışına neden olan mahsüller üst üste ekilmemelidir. Pancar kist nematodu önemli bir zararlıdır ve kolay kolay tarlayı terketmez, sadece münavebe ile çok uzun sürede mücadele edilir. İlaçlı mücadele maliyeti çok yüksektir.
5) TOLERANSLI BİTKİLER/ ÇEŞİTLER EKMEK: Bazı böcekler, bazı bitkilerin kokularından hoşlanmazlar. Bazı bitkiler ise, bazı bitkilerin onları yemesiyle zehir etkisi yapar. Tohum ilaçlaması ve toleranslı çeşit kullanmak bunlara örnek verilebilir.
Ekim, dikim tarihleri ve hasat tarihleri de böceklerin bitkileri olumsuz etkilemeyeceği tarihler olarak ayarlanmalıdır.
6) TUZAK BİTKİLERİ/ ÖRTÜ BİTKİLERİ: Modern bitki korumanın getirdiği, ilerde ülkemizde de bolca örneklerinin göreceğimiz mücadele yöntemidir. Esas kültür bitkisini yaşatmak için; feda edilmek üzere, böceklerin daha fazla sevdiği bitkiler ekilir. Mesela ana ürün olarak domates yetiştirilecekse, çavdarla beraber ekmek; mısır yuvarlak kurdundan domatesi önemli ölçüde kurtarır. Ancak bazen dezavantajları da olur. Örneğin yine domates-çavdar kombinasyonunda domatesteki kımıl zararı artabilir. İyi analiz edilerek, araştırarak bu mücadele yöntemini uygulamak gerekir. Aynı zamanda örtü bitkisi olarak çavdar ve kanola ekmek nematodları engellemektedir.
Örtü bitkilerini merak ediyorsanız şuradaki açtığımız konudan ulaşabilirsiniz.
