Azotlu Gübreler Nelerdir?
Bitki besin maddelerinden azot bitkiler için mutlak gerekli besin elementlerindendir. Toprakta bulunan azot miktarı bitkilerin sağlıklı olarak büyümesi, kaliteli ve yüksek oranda mahsul vermesi için yeterli değildir. Bu bakımdan bitkinin ihtiyacı olan azotun, azotlu gübrelerle toprağa verilmesi gerekmektedir.
Potasyum Nitrat; İçeriğinde potasyum ve azot olan gübrelerdir. Potasyum nitrat gübresinin kullanımı ile birlikte bitkilerin azot ve potasyum ihtiyaçları birlikte karşılanır. İçeriğinde % 13 azot (N) ve % 46 potasyum (K2O) bulunmaktadır. İçerdiği bütün azot, nitrat (NO3) biçimindedir ve bitkiler tarafından hemen alınabilir. Nitrat elektrik yüklü olduğu için diğer besin maddelerinin de (K+, Ca++, Mg++) alımını olumlu olarak etkiler.
Üre Fosfat; Bitkilerin azot ve fosfor ihtiyacını birlikte karşılamak için uygulanır. Düşük pH özellikleri ve damlama sulama sistemlerinde birçok avantajı ile öne çıkar. Beyaz kristal bir toz biçiminde suda tamamen eriyebilen bir fosfat gübresidir. İçeriğinde % 17 azot, % 44 suda çözünür fosforpentaoksit (P2O5) içerir.
Kalsiyum Nitrat; Kalsiyum içerikli azotlu gübrelerdir. Uygulanmaları ile bitkilerin azot ve kalsiyum ihtiyaçları birlikte karşılanır. Kalsiyum Nitrat, beyaz renkli tanecik yapısında, iki besinli, suda çok kolay çözünen ve bitki tarafından hemen alınabilen bir gübredir. Bünyesinde %15,5 azot (N) ve %26,5 kalsiyum oksit (CaO) bulundurur.
Mono Amonyum Fosfat ( MAP ); Fosfor ve azot içerikli gübrelerdir. Azot ve fosfor ihtiyacı birlikte karşılanır. MAP (12-61-0) suda tamamen eriyen bir gübredir. Formülü NH4H2PO4 - %12 N (azot) + %61 P2O5 (fosfor) şeklindedir. Fosfat kaynağı gübreler arasında en yüksek oranda fosfat içeren gübre türüdür. MAP gübresindeki azotun tamamı amonyak azotudur.
Magnezyum Nitrat; Magnezyum içerikli azotlu gübre. Uygulaması ile azot ve magnezyum ihtiyacı birlikte karşılanır.
Kalsiyum Magnezyum Nitrat; Kalsiyum ve magnezyum içerikli azotlu gübrelerdir. Bitkilerin azot, magnezyum ve kalsiyum ihtiyacını birlikte karşılamak uygulanırlar. Magnezyum bitkilerde yaprağın yeşil rengini veren klorofilin temel taşıdır. Bundan dolayı klorofilin oluşmasını sağlayan çok önemli bir elementtir.
Amonyum Sülfat; Beyaz renklidir ve toz şekere benzediği için halk arasında şeker gübre olarak da bilinir. Kimi zaman açık yeşil, açık mavi veya grimsi yeşil renkli de olabilir. Terkibinde %21 azot bulunan amonyum sülfat, asit reaksiyonlu topraklarda uzun süre kullanılırsa asitleşme yapabilir, alkali topraklar bu istenen bir durum olmakla birlikte artı yükünden dolayı bazı bitki besin elementleriyle rekabete girmesi, bitkiye göre bazı hastalıkların oranını arttırması gibi istenmeyen yan etkileri de vardır. Bu nedenle birçok bitkide amonyum sülfat yerine amonyum nitrat tercih edilmelidir.
Amonyum Nitrat; %26'lık Amonyum nitrat, kireç ihtiva eder ve 100 kilosunda 26 kg'a kadar saf azot vardır. %33'lük Amonyum Nitrat kireç ihtiva etmez, 100 kilosunda 33 kg saf azot vardır ve suda tamamen erir. Bitkiler tarafından kolay alındığı ve alımı kullanıcı tarafından ayarlandığı için tercih edilen azot formu olmalıdır.
Üre; Azotlu gübrelerden üre, içerisinde en fazla azot bulunduran gübredir. 100 kilogramında 45-46 kilo saf azot bulunur. Suda tamamen erir, beyaz renkli ve yuvarlak tanelidir. Üre bütün bitkilere rahatlıkla uygulanır fakat bitkiler tarafından alım zamanı, sıcaklık, mikroorganizma faaliyeti gibi nedenlere bağlı olduğu için birçok ürünün yetiştiriciliğinde tercih edilen bir azot formu değildir.
Azotun verilmesi gerektiği durumlarda, verilecek miktar birkaç kısma bölünerek uygulanmalıdır. Azotlu gübreler toprakta hareketlidirler, toprağa tutunmazlar. Fazla ve erken atıldıklarında genellikle toprağın alt tabakalarına geçerler, dolayısıyla bitkiye faydalı olmazlar. Bir bölümü ekimle beraber diğer kalan miktar da mümkün olduğunca bölünerek bitki gelişimi sırasında bitkinin ihtiyacı olduğu zamanlarda verilmelidir.
Kaynak: e-ziraatçi
Bitki besin maddelerinden azot bitkiler için mutlak gerekli besin elementlerindendir. Toprakta bulunan azot miktarı bitkilerin sağlıklı olarak büyümesi, kaliteli ve yüksek oranda mahsul vermesi için yeterli değildir. Bu bakımdan bitkinin ihtiyacı olan azotun, azotlu gübrelerle toprağa verilmesi gerekmektedir.
Potasyum Nitrat; İçeriğinde potasyum ve azot olan gübrelerdir. Potasyum nitrat gübresinin kullanımı ile birlikte bitkilerin azot ve potasyum ihtiyaçları birlikte karşılanır. İçeriğinde % 13 azot (N) ve % 46 potasyum (K2O) bulunmaktadır. İçerdiği bütün azot, nitrat (NO3) biçimindedir ve bitkiler tarafından hemen alınabilir. Nitrat elektrik yüklü olduğu için diğer besin maddelerinin de (K+, Ca++, Mg++) alımını olumlu olarak etkiler.
Üre Fosfat; Bitkilerin azot ve fosfor ihtiyacını birlikte karşılamak için uygulanır. Düşük pH özellikleri ve damlama sulama sistemlerinde birçok avantajı ile öne çıkar. Beyaz kristal bir toz biçiminde suda tamamen eriyebilen bir fosfat gübresidir. İçeriğinde % 17 azot, % 44 suda çözünür fosforpentaoksit (P2O5) içerir.
Kalsiyum Nitrat; Kalsiyum içerikli azotlu gübrelerdir. Uygulanmaları ile bitkilerin azot ve kalsiyum ihtiyaçları birlikte karşılanır. Kalsiyum Nitrat, beyaz renkli tanecik yapısında, iki besinli, suda çok kolay çözünen ve bitki tarafından hemen alınabilen bir gübredir. Bünyesinde %15,5 azot (N) ve %26,5 kalsiyum oksit (CaO) bulundurur.
Mono Amonyum Fosfat ( MAP ); Fosfor ve azot içerikli gübrelerdir. Azot ve fosfor ihtiyacı birlikte karşılanır. MAP (12-61-0) suda tamamen eriyen bir gübredir. Formülü NH4H2PO4 - %12 N (azot) + %61 P2O5 (fosfor) şeklindedir. Fosfat kaynağı gübreler arasında en yüksek oranda fosfat içeren gübre türüdür. MAP gübresindeki azotun tamamı amonyak azotudur.
Magnezyum Nitrat; Magnezyum içerikli azotlu gübre. Uygulaması ile azot ve magnezyum ihtiyacı birlikte karşılanır.
Kalsiyum Magnezyum Nitrat; Kalsiyum ve magnezyum içerikli azotlu gübrelerdir. Bitkilerin azot, magnezyum ve kalsiyum ihtiyacını birlikte karşılamak uygulanırlar. Magnezyum bitkilerde yaprağın yeşil rengini veren klorofilin temel taşıdır. Bundan dolayı klorofilin oluşmasını sağlayan çok önemli bir elementtir.
Amonyum Sülfat; Beyaz renklidir ve toz şekere benzediği için halk arasında şeker gübre olarak da bilinir. Kimi zaman açık yeşil, açık mavi veya grimsi yeşil renkli de olabilir. Terkibinde %21 azot bulunan amonyum sülfat, asit reaksiyonlu topraklarda uzun süre kullanılırsa asitleşme yapabilir, alkali topraklar bu istenen bir durum olmakla birlikte artı yükünden dolayı bazı bitki besin elementleriyle rekabete girmesi, bitkiye göre bazı hastalıkların oranını arttırması gibi istenmeyen yan etkileri de vardır. Bu nedenle birçok bitkide amonyum sülfat yerine amonyum nitrat tercih edilmelidir.
Amonyum Nitrat; %26'lık Amonyum nitrat, kireç ihtiva eder ve 100 kilosunda 26 kg'a kadar saf azot vardır. %33'lük Amonyum Nitrat kireç ihtiva etmez, 100 kilosunda 33 kg saf azot vardır ve suda tamamen erir. Bitkiler tarafından kolay alındığı ve alımı kullanıcı tarafından ayarlandığı için tercih edilen azot formu olmalıdır.
Üre; Azotlu gübrelerden üre, içerisinde en fazla azot bulunduran gübredir. 100 kilogramında 45-46 kilo saf azot bulunur. Suda tamamen erir, beyaz renkli ve yuvarlak tanelidir. Üre bütün bitkilere rahatlıkla uygulanır fakat bitkiler tarafından alım zamanı, sıcaklık, mikroorganizma faaliyeti gibi nedenlere bağlı olduğu için birçok ürünün yetiştiriciliğinde tercih edilen bir azot formu değildir.
Azotun verilmesi gerektiği durumlarda, verilecek miktar birkaç kısma bölünerek uygulanmalıdır. Azotlu gübreler toprakta hareketlidirler, toprağa tutunmazlar. Fazla ve erken atıldıklarında genellikle toprağın alt tabakalarına geçerler, dolayısıyla bitkiye faydalı olmazlar. Bir bölümü ekimle beraber diğer kalan miktar da mümkün olduğunca bölünerek bitki gelişimi sırasında bitkinin ihtiyacı olduğu zamanlarda verilmelidir.
Kaynak: e-ziraatçi
Son düzenleme:
