2006 YILI AYLAR İTİBARİYLE UZEL TRAKTÖR ÜRETİM MİKTARI
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
1378 1605 1896 1743 2090 1759 1032 1731 1852
EKİM KASIM ARALIK
1520 1831 1713
2006 YILI TOPLAM ÜRETİM = 20150
2007 YILI AYLAR İTİBARİYLE UZEL TRAKTÖR ÜRETİM MİKTARI
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
1586 1284 1503 1425 1420 1001 939 960 1221
EKİM KASIM ARALIK
922 942 711
2007 YILI TOPLAM ÜRETİM = 13914
2008 YILI AYLAR İTİBARİYLE UZEL TRAKTÖR ÜRETİM MİKTARI
OCAK ŞUBAT
724 502
KAYNAK = OTOMOBİL SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
ŞİRKET AİLE İÇİ KAVGA NEDENİYLE GİTGİDE ZARAR ETMEYE BAŞLADI. İŞTE KAVGA SEBEBİ!!!!!!!!
Faytondan traktöre Uzeller ' in öyküsü
Bir anne, bir oğul, bir şirket ve bir dava... 1900 ' lü yıllarda fayton üreten Uzel Grubu ' nda üçüncü kuşağın iş başına geçmesi ile patlak veren kavgada oğlunun mahkemeye veren bir anne ilk kez konuştu.
UZEL YALISINDA HIÇKIRIK SESİ
Yalıdan içeri girdiğimizde nasıl biriyle karşılaşacağımız konusunda hiçbir fikrimiz yoktu. Mermer ve granit kaplı zemin üzerinde antika mobilyalarla döşenmiş yalının giriş katındaki salona açılan kısa koridordan geçip Boğaz ' a nazır koltuklara oturduk. Türkan Uzel lila rengi bir pantolon, siyah bir bluz ve lila topuklu açık terlikleriyle üst kattan inen merdivende belirdi. Salona girdiğinde yüzünde derin bir hüznün izlerine rastlansa da vakur bir duruşu vardı.
Türkan Uzel ilk defa oğluna açtığı davalarla ilgili olarak konuşacaktı. Eşi Ahmet Uzel ' i 1998 ' de kaybettikten sonra şirketin başına geçen Türkan Uzel, 2003 ' te-ki genel kurulda başkan seçilen oğlu Önder Uzel ve başkan yardımcısı olan diğer oğlu Serdar Uzel ' in kendisinin ve kızkardeşleri Şafak Kibar ' ın eşinden kalan şirket hisselerini ellerinden aldığı ve kendilerini yönetimden uzaklaştırdığı iddiası ile açtığı davayla gündeme gelmişti.
Türkan Uzel üç yıldır suskunluğunu koruyor. Fortune Türkiye ' nin görüşme talebini de ancak iki ay süren bir diyalog sürecinden sonra kabul etti. Türkan Uzel sözlerine, 'Her şeyden önce şunun bilinmesini istiyorum. Ortada bir miras kavgası yok. Eşimin bana bıraktığı hakkın elimden alınması kavgası var. Bir insan anne de olsa en medeni şekilde hakkını nerede arar, tabii ki mahkemede. Bu iş bağırmakla çağırmakla olmaz' diye başladı.
ŞİRKETLER NASIL PAYLAŞTIRILDI ?
Türkan Uzel ' in sözünü ettiği, şirket hisseleri ve yönetim haklan. Olayın bu boyuta gelmesiyle ilgili süreç biraz karışık. Ahmet Uzel ' in vefatı öncesinde Uzel Holding ' de yüzde l ' lik hisse, eşi Türkan Uzel ' e aitti. Ahmet Uzel vefat edince, holdingin yüzde 99 ' u Türkan Uzel ile oğulları Önder Uzel, Serdar Uzel ve kızı Şafak Kibar arasında eşit bir şekilde paylaştırıldı. Uzel Holdingin anonim şirket statüsünün sürdürülebilmesi için Uzel Sınai Yatırım kuruldu. Bu şirketin yüzde 9O ' ı Uzel Holding ' e ait olurken, kalan yüzde 10 ' luk bölümü Türkan Uzel, Önder Uzel, Serdar Uzel ve Şafak Kibar arasında yine eşit olarak paylaştırıldı.
Ancak bu paylaşıma itiraz eden Türkan Uzel ve Şafak Kibar, Önder ve Serdar Uzel ' in tüm aileye miras kalan Uzel Holding ile bağlı şirketlerindeki hisseleri ve holding yönetimini ele geçirdiğini ve bu operasyonla Uzel Holding yönetiminin dışında kaldıklarını iddia ederek dava açtı. Önder Uzel ' in Jersey Adaları ve Lüksemburg ' da kurduğu şirketler aracılığıyla Uzel Grubu *nu tek başına yönetir hale geldiğini savunan Türkan Uzel ve Şafak Kibar, İstanbul Asliye Ticaret
Mahkemesi ' ne başvurarak, şirket hakkında bilgi alamadıklarını ve bu nedenle kendilerine ait hisselerin mahkeme tarafından atanacak kayyumlarca yönetilmesini, hisselere de tedbir konulmasını istedi. Türkan Uzel ' in talebi doğrultusunda geçtiğimiz mart ayında kayyum atandı.
TÜRKAN UZEL İÇİN UZUN VE ACILI BİR SÜREÇ OLDU
Türkan Uzel ' in başlangıçta ağabeyi Önder Uzel ile birlikte hareket eden diğer oğlu Serdar da bugün onun yanında yer alıyor. Türkan Uzel için bu uzun ve acı bir süreç oldu. Geldikleri noktayı şöyle anlatıyor: 'İki yıl önce Serdar Bey ' i çağırdım eve... ' Dikkatli ol, o kadar kötü bir şey yaşayacaksın, öyle bir kazık yiyeceksin ki hayatın boyunca unutamayacaksın, çok ağır bir darbe olacak bu ' dedim. İnanmadı bana, bir sürü laf etti.
Serdar kalben çok iyi bir çocuk. Belki evlenirken seçtiği eşi istemeyişime sinirlenip abisinin tarafına yönelmiş olabilir. Serdar Bey ' i beş yıldır görmüyordum, iki ay önce geldi, gördüm yüzünü. Yılbaşından sonra kavga etmişler. Serdar ' ın halini görünce ben kendi derdimi unuttum, onun derdine düştüm. Ağabeyi kardeşinin bütün imkanlarını elinden alıp bugün onu sokağa attı, Serdar sokakta bugün.
Anlatamam bunun tarifini. Nasıl bir duygudur anlatamam... Demek ki bu yetiştirmekle olmuyor. Her anne baba evlatlarının iyi olması için mücadele eder. Ama bazı şeyler de yaşanacakmış, bunun önüne geçemiyorsunuz.'
'SERDAR UZEL ÖMÜR BOYU VİCDAN AZABI ÇEKECEK'
Türkan Uzel ' e Serdar Uzel ' i affedip affetmediğini soruyoruz. 'Ben affediciyim. Ama o vicdanen, hayatı boyunca vicdan azabı çekecek. Önder Bey de geldi ama onun amacı değişikti. Ağladı, ' Anne hakkındır, senin hissendir dedi. Ama bunların hepsinin altında farklı bir amaç vardı. Ona da söyledim zaten' diye yanıtlıyor.
Serdar Uzel ' in söyleyecekleri ise aslında dava dosyalarında saklı. 2007 Şubat ayı sonunda yönetim kurulu kararı ile yönetim kurulundan çıkartılan Serdar Uzel 17 Ekim ' de İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi ' ne verdiği dava dilekçesinde hem 28 Mart 2007 ' de gerçekleştirilen Uzel Makina ' nın yüzde 83,2 ' sinin 226 milyon YTL bedelle Hollanda merkezli Uzel Agri N.V ' ye devrinin iptalini hem de Uzel Agri ' nin hissedar olarak yer aldığı 25 Mayıs 2007 ' de gerçekleştirilen genel kurulda alınan kararların durdurulmasını istedi.
Dava dilekçesinde, Serdar Uzel ' in annesinin açtığı davadaki iddialarım kabul ettiği ve Önder Uzel ' in hukuka aykırı işlemler yaptığını beyan ettiği belirtilerek şöyle denildi:
'Serdar Uzel ' in mezkur kabul beyanı sonrasında Uzel Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak diğer hissedarların hakları aleyhine alınması muhtemel hukuka aykırı kararları Serdar Uzel ' in imzalamayacağı gerçeğinin vukuu karşısında, Uzel Holding Yönetim Kurulu Başkanı Önder Uzel ile Bedirhan Çelik (yönetim kurulu üyesi) bir takım hukuka aykırı gerekçeler yaratmak suretiyle 23-24 Şubat tarihlerinde aldıkları yönetim kurulu kararları ile Serdar Uzel ' i yönetim kurulundan çıkarma girişiminde bulunmuşlardır.'
DAVA DİLEKÇELERİNDEKİ DETAYLAR
Yine bu dava dilekçesinde Uzel Makina ' nın devredildiği Uzel Agri şirketinin tek hissedarının Hollanda merkezli Uzel Corporation NV olduğu, bu şirketin tek hissedarının da Lüksemburg ' da kurulu Uzel Corporation Sari olduğu, şirket müdürünün de Önder Uzel göründüğü belirtiliyor.
Dilekçede Hollanda merkezli her iki şirketin adresinin de Önder Uzel ' in avukatı Johannes Holthuis ' in bürosunda gösterildiği kaydedilerek Uzel Corporation NV ' nin paravan şirket olduğu iddiasında bulunuluyor. Uzel Makina ' nın 4 Ekim ' de SPK ' ya yaptığı bildirimde, şirketin Uzel Agri ' ye devrine ilişkin anlaşmadaki maddelerin tadil edilerek ödemelerin vadesinin bir yıl ertelendiğini açıkladığı da hatırlatılan dilekçede, şöyle deniliyor:
'4/10/2007 tarihli bildirim mezkur hisse satışının sözde bir satış olmakla, Uzel Holding AŞ elindeki Uzel Makina hisselerinin hisse bedelleri ödenmeksizin Önder Uzel kontrolündeki paravan şirket Uzel Agri NV ' ye devredilmeye çalışıldığının ispatıdır.' Dava konusu olan bu şirket devrinin gerçekleştiği tarihten bir gün sonra Uzel Holding ' e atanan kay-yum Hızır Tarakçı da İMKB ' ye gönderdiği açıklamada şirket devrinin hukuka aykırı olduğunu iddia etti.
Önder Uzel ise altı ay önce yaptığımız bir görüşmede devir işlemini şöyle savunmuştu: 'Tarım makineleri ünitesinin Hollanda merkezli bir şirket ile tek çatı altında toplanması işlemi geleceğe yönelik olarak planlanan stratejinin bir parçasıdır. Diğer ortaklar benimle aynı fikirde olmasa da Uzel Makina ' da yaptığımız doğru bir iştir. Önünde sonunda sağduyu öne çıkacak ve işler yoluna girecektir.'
TARAFLAR NE DERSE DESİN
Taraflar ne derse desin, Uzel Makina ' nın Uzel Agri ' ye devriyle ilgili tartışma şirketin borsadaki değerini olumsuz etkiledi. Gedik Yatırım araştırma uzmanı Onur Oğuz, şirketin piyasa değerinin nisan ayı içinde yüzde 17 gerilediğine dikkat çekiyor.
Oğuz, şirketin bu yıla da iyi bir başlangıç yapmadığına dikkat çekerek, '2006 ' nın ilk yarısında 43,4 milyon YTL FVAÖK (faiz, vergi ve amortisman öncesi kâr) elde etmesine karşılık bu yıl sadece 9,2 milyon YTL FVAÖK gerçek-leştirebildi. Şirketin cirosu bu dönemde yüzde 16 düşerken, yurt içi traktör satışları adet bazında yüzde 28 düşerek 5 bin 924 adet oldu. Şirketin 30 Haziran 2007 itibariyle 94,5 milyon YTL kısa vadeli finansal borcu bulunuyor' diyor.
Geçen yılın ilk altı ayında 23 milyon YTL kâr elde eden Uzel Makina bu yılın altı ayında net 8 milyon YTL zarar açıkladı. Fortune Türkiye ' nin sorularını yanıtlayan Önder Uzel, 'Pazardaki bir miktar daralma ve kurdaki değişimden dolayı arzu ettiğimiz kârlılık seviyesi yakalanamamıştır. Bu geçici bir durumdur. Gerek üretim maliyetlerimizi, gerekse malzeme maliyetlerimizi düşürmek için çalışmalarımız devam ediyor' diyor.
RUS SAVAŞININ ARDINDAN İŞE FAYTON ÜRETEREK BAŞLADI
Önder Uzel ' in aklında sadece Uzel Makina yok. Uzel ' in 1878 ' deki Rus Savaşı sonrası Rumeli ' den Bursa ' ya göç eden bir ailenin oğlu olarak işe fayton üretmekle başlayan büyükbabası İbrahim Uzel ' in 1935 ' te İstanbul ' da şirketleştirdiği, 1961 ' de İngiliz Massey Ferguson ile anlaşıp Türkiye ' nin ilk yerli traktör üreticisi yaptığı, babası Ahmet Uzel ' in 1977 ' de holdingleştirdiği Uzel için agresif hedefleri var. 2006 ' da 640 milyon dolar olan grubun toplam cirosunu bu yıl 800 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor. 2010 hedefi ise 1,6 milyar dolar.
Önder Uzel grubu yeni yatırım alanlarında da büyütmek istiyor. Sermaye girişim şirketi Argentum Ventures N.V. ile gayrimenkul, turizm ve kahve zinciri işlerine girdi. Bu şirketle, Türkiye dahil sekiz Avrupa ülkesinde Century 21 ' in, Türkiye, Çek Cumhuriyeti ve Hırvatistan ' da Gloria Jeans ' in franchise haklarını alan Önder Uzel, Hırvatistan ' da da The Public Palace otelini yönetiyor.
Uzel klasik sanayi cephesinde de agresif bir tutum izliyor. Grubun en büyük şirketi olan ve ürettiği Massey Ferguson traktörleri ile yüzde 42 pazar payına sahip bulunan Uzel Makina ' nın yanı sıra yurtdışında satın almalar gerçekleştirdi. 2005 ' te Gebrüder Holder ' i aldı, ekipman konusunda dünyanın lider şirketlerinden biri olan Norveç merkezli Kver-neland Grubu ile distribütörlük anlaşması imzaladı. Bu yıl Polonya ' da traktör üreticisi Ursus ' un yüzde 51 ' ini aldı. Türkan Uzel ' e göre bunlar Önder Uzel ' i başarılı yönetici yapmaya yetmiyor. 'İnsanlar birtakım imkanlara sahip olduktan sonra güç onları başka yönlere itiyor. Önder keşke babasının yerini doldurabilseydi, keşke iyi bir lider olabilseydi' diyor.
Liderlik Türkan Uzel ' in özellikle üstünde durduğu bir konu. Öyle ki telefonla aradığı Önder Uzel konuşmak istemeyince 'nasıl lider olunur' başlıklı bir faks çekmiş oğluna. 'Dün şirketi l ' le mi aldın, bugün 5 ' le gelseydin karşıma, ben seni alnından öperdim. Başarı bu... Lider olmak için vasıflar lazım, babanın şirketine konmak liderlik değildir. Önder ne yazık ki şirketi iyi yönetemiyor. Bu şekilde bir şirket iyi yönetilemez, bu yaşananlardan sonra iyi referans veremezsiniz. Mümkün değil. Bunlar büyük şirketler, en ufak bir şey sarsıntı yaratır' diyor anne Uzel.
ÖNDER UZEL NE DİYOR ?
Önder Uzel ise kendisini başarılı buluyor. 18 Eylül ' de Tuzla Cumhuriyet Başsavcılığına annesi ve kardeşleri hakkında 'yargıyı etkiliyorlar' diyerek yaptığı suç duyurusunda şöyle diyor: 'Babamız vefat ettikten sonra Uzel Holding ' in Yönetim Kurulu Başkanı eşi Türkan Uzel olmuştur. 2001 yılında yapılan genel kurulda ise yönetim kurulu başkanlığına getirildim. Türkan Uzel, Şafak Kibar, Serdar Uzel ise yönetim kurulu üyeleri olmuştur. 2002 yılı ekonomik krizi sırasında Uzel Holding ' in girdiği mali kriz sırasında Şafak Kibar ve Türkan Uzel holdingi bu durumda bırakarak kenara çekilmiş ve hiç ilgilenmemişlerdir. Bu durumu tek başıma aşarak holdingi eskisinden daha iyi duruma getirdim.'
Anne Uzel ' in anlattıkları işin farklı bir cephesini daha gündeme getiriyor: 'Son zamanlarında babası Önder Bey ' den hiç memnun değildi. Ama bana ' Ben burayı bırakmam ' dedi.' Eşi Ahmet Uzel ' den bahsederken Türkan Uzel ' in gözleri doluyor. Kaldığı yerden anlatmaya devam ediyor: 'Ahmet Uzel ' in varlığını temsil eden kişiler olarak böyle kişiliklere sahip olmalarını istemezdim. Hiç arzu etmezdim, bu yüzden çok üzgünüm. Bugüne kadar onun ismiyle başım her zaman dik oldu.
BENİM BAŞIMI YERE EĞMEYİN
Çocuklarıma ' Benim başımı yere eğmeyin, bana saygılı olun ve benim hatırımı sorun ' dedim. Ama oğullarım benim başımı yere eğdi. Bunları konuşmak bir anne için çok zor. Onlar benim evlatlarım. Bugüne kadar hiç kimseyle, arkadaşlarımla dahi konuşmadım bunları. Çünkü onlar namına bana çok acı veriyor.'
Konuşma boyunca çok iyi bir anne olduğuna vurgu yapan Türkan Uzel, 'Biz kopuk bir aile olsaydık üzülmezdik ama o tür bir hayat yaşamadık. Ben her gün saat 5 ' te kalkıp aileme kahvaltı hazırlardım. Tüm akşam yemekleri beraber yenirdi. Çocuklarımı dadıyla büyütmedim. Her şeyleriyle ilgilendim. Önder Bey ' in başkalarına karşı asla kötü bir insan olduğunu düşünmüyorum. Bunları bize neden yaptı anlamıyorum.'
Türkan Uzel tüm bu olanlardan, rahmetli eşi Ahmet Uzel ' i de bir parça sorumlu tutuyor. Şöyle anlatıyor: 'Ahmet Bey gerçekten çocuklarını çok seven iyi bir babaydı. Ama ilgi ve mesuliyet başka bir şey. O tüm mesuliyeti benim üzerime yıkmıştı. Ben 20 yıl evden dışarı çıkmadım. Çocuklarımı ne bir gün anneme bıraktım ne de bir yerde kaldılar. Benim üç tane sevgilim vardı; çocuklarım... Bakın eşim demiyorum, çocuklarım. Kin başka bir şey kırılmak başka bir şey. Ben onlara çok kırgınım, hak etmedim.'
TÜRKAN UZEL: KİNİM YOK KAPIM AÇIK
Önder Uzel ' in üç ay önce kendisini yine savcılığa verdiğini söyleyen Türkan Uzel, her şeye rağmen 'Kinim yok, kapım açık' diyor: 'Arzu eden gelir ama ben kimsenin ayağına gitmem.'
Şu sıralar, Türkan Uzel ' in 2003 ' te 'Önder ve Serdar Uzel ' in kendisini ve kızını yönetimden uzaklaştırıp hisselerini üzerlerine geçirdikleri' iddiası ile açtığı dava sonuçlanmak üzere. Türkan Uzel davanın lehine sonuçlanacağından emin. Hatta evine gelen Önder Uzel ' in avukatına oğluna iletilmek üzere bir mesaj vermeyi de ihmal etmemiş: 'Önder Bey çok akıllı ama aklını iyi yere kullansın. Aklı olmak demek iyi insan olmak, iyi işler yapıyor olmak anlamına gelmiyor.' Önder Uzel ise annesinin tüm iddalarına ve açtığı davaya ilişkin olarak, 'Asıl problem bazı ortakların tüzel kişiliğin kontrolü ile oluşan blok dolayısıyla azınlık kalmayı kabulleneme-yip bu üzücü ve tehlikeli yollara başvurmalarından ibaret' diyor.
ANNESİ VE KIZ KARDEŞİNİ NEDEN MAHKEMEYE VERDİ ?
Annesi ve kız kardeşini neden mahkemeye verdiği sorusuna da öncelikle daha önce muhtelif mahkemelerin reddettiği kayyum atanması talebinin Tuzla ' daki mahkeme tarafından haklı bulunup atamanın yapılmasını şüpheli bulduklarını ve buna itiraz ettiklerini belirterek yanıtlayan Önder Uzel, şöyle konuşuyor: 'Ancak, bir aile ferdi olarak sadece sizin şahsınıza değil, sizin ile birlikte birçok insanın emek ve zaman harcayarak belli bir aşamaya getirdiği değerlere yapılan bir saldırı ile karşılaştığınızda bu saldırıya şahsınız olarak olmasa bile, bu şirkete katkısı bulunan kişiler adına bir cevap verme gerekliliği doğuyor.'
Anne Türkan Uzel ise Fortune Türkiye ile görüşürken oğluna, 'Onun hakkından bir şey talep etmiyoruz, bize ait olan hakkı istiyoruz' diyerek sesleniyor ve açıklamalarını kararlı bir ses tonu ile toparlıyor: 'Davalardan asla taviz vermeyeceğim. Bu bir prensip meselesi. Keşke tüm çocuklarımla kol kola olabilseydim, göğsümü gere gere bu benim ailem deyip pozlar verebilseydim. Ama olmadı. Oğlum Serdar ' m hukuk mücadelesinde de yanında olacağım.'
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
1378 1605 1896 1743 2090 1759 1032 1731 1852
EKİM KASIM ARALIK
1520 1831 1713
2006 YILI TOPLAM ÜRETİM = 20150
2007 YILI AYLAR İTİBARİYLE UZEL TRAKTÖR ÜRETİM MİKTARI
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL
1586 1284 1503 1425 1420 1001 939 960 1221
EKİM KASIM ARALIK
922 942 711
2007 YILI TOPLAM ÜRETİM = 13914
2008 YILI AYLAR İTİBARİYLE UZEL TRAKTÖR ÜRETİM MİKTARI
OCAK ŞUBAT
724 502
KAYNAK = OTOMOBİL SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
ŞİRKET AİLE İÇİ KAVGA NEDENİYLE GİTGİDE ZARAR ETMEYE BAŞLADI. İŞTE KAVGA SEBEBİ!!!!!!!!
Faytondan traktöre Uzeller ' in öyküsü
Bir anne, bir oğul, bir şirket ve bir dava... 1900 ' lü yıllarda fayton üreten Uzel Grubu ' nda üçüncü kuşağın iş başına geçmesi ile patlak veren kavgada oğlunun mahkemeye veren bir anne ilk kez konuştu.
UZEL YALISINDA HIÇKIRIK SESİ
Yalıdan içeri girdiğimizde nasıl biriyle karşılaşacağımız konusunda hiçbir fikrimiz yoktu. Mermer ve granit kaplı zemin üzerinde antika mobilyalarla döşenmiş yalının giriş katındaki salona açılan kısa koridordan geçip Boğaz ' a nazır koltuklara oturduk. Türkan Uzel lila rengi bir pantolon, siyah bir bluz ve lila topuklu açık terlikleriyle üst kattan inen merdivende belirdi. Salona girdiğinde yüzünde derin bir hüznün izlerine rastlansa da vakur bir duruşu vardı.
Türkan Uzel ilk defa oğluna açtığı davalarla ilgili olarak konuşacaktı. Eşi Ahmet Uzel ' i 1998 ' de kaybettikten sonra şirketin başına geçen Türkan Uzel, 2003 ' te-ki genel kurulda başkan seçilen oğlu Önder Uzel ve başkan yardımcısı olan diğer oğlu Serdar Uzel ' in kendisinin ve kızkardeşleri Şafak Kibar ' ın eşinden kalan şirket hisselerini ellerinden aldığı ve kendilerini yönetimden uzaklaştırdığı iddiası ile açtığı davayla gündeme gelmişti.
Türkan Uzel üç yıldır suskunluğunu koruyor. Fortune Türkiye ' nin görüşme talebini de ancak iki ay süren bir diyalog sürecinden sonra kabul etti. Türkan Uzel sözlerine, 'Her şeyden önce şunun bilinmesini istiyorum. Ortada bir miras kavgası yok. Eşimin bana bıraktığı hakkın elimden alınması kavgası var. Bir insan anne de olsa en medeni şekilde hakkını nerede arar, tabii ki mahkemede. Bu iş bağırmakla çağırmakla olmaz' diye başladı.
ŞİRKETLER NASIL PAYLAŞTIRILDI ?
Türkan Uzel ' in sözünü ettiği, şirket hisseleri ve yönetim haklan. Olayın bu boyuta gelmesiyle ilgili süreç biraz karışık. Ahmet Uzel ' in vefatı öncesinde Uzel Holding ' de yüzde l ' lik hisse, eşi Türkan Uzel ' e aitti. Ahmet Uzel vefat edince, holdingin yüzde 99 ' u Türkan Uzel ile oğulları Önder Uzel, Serdar Uzel ve kızı Şafak Kibar arasında eşit bir şekilde paylaştırıldı. Uzel Holdingin anonim şirket statüsünün sürdürülebilmesi için Uzel Sınai Yatırım kuruldu. Bu şirketin yüzde 9O ' ı Uzel Holding ' e ait olurken, kalan yüzde 10 ' luk bölümü Türkan Uzel, Önder Uzel, Serdar Uzel ve Şafak Kibar arasında yine eşit olarak paylaştırıldı.
Ancak bu paylaşıma itiraz eden Türkan Uzel ve Şafak Kibar, Önder ve Serdar Uzel ' in tüm aileye miras kalan Uzel Holding ile bağlı şirketlerindeki hisseleri ve holding yönetimini ele geçirdiğini ve bu operasyonla Uzel Holding yönetiminin dışında kaldıklarını iddia ederek dava açtı. Önder Uzel ' in Jersey Adaları ve Lüksemburg ' da kurduğu şirketler aracılığıyla Uzel Grubu *nu tek başına yönetir hale geldiğini savunan Türkan Uzel ve Şafak Kibar, İstanbul Asliye Ticaret
Mahkemesi ' ne başvurarak, şirket hakkında bilgi alamadıklarını ve bu nedenle kendilerine ait hisselerin mahkeme tarafından atanacak kayyumlarca yönetilmesini, hisselere de tedbir konulmasını istedi. Türkan Uzel ' in talebi doğrultusunda geçtiğimiz mart ayında kayyum atandı.
TÜRKAN UZEL İÇİN UZUN VE ACILI BİR SÜREÇ OLDU
Türkan Uzel ' in başlangıçta ağabeyi Önder Uzel ile birlikte hareket eden diğer oğlu Serdar da bugün onun yanında yer alıyor. Türkan Uzel için bu uzun ve acı bir süreç oldu. Geldikleri noktayı şöyle anlatıyor: 'İki yıl önce Serdar Bey ' i çağırdım eve... ' Dikkatli ol, o kadar kötü bir şey yaşayacaksın, öyle bir kazık yiyeceksin ki hayatın boyunca unutamayacaksın, çok ağır bir darbe olacak bu ' dedim. İnanmadı bana, bir sürü laf etti.
Serdar kalben çok iyi bir çocuk. Belki evlenirken seçtiği eşi istemeyişime sinirlenip abisinin tarafına yönelmiş olabilir. Serdar Bey ' i beş yıldır görmüyordum, iki ay önce geldi, gördüm yüzünü. Yılbaşından sonra kavga etmişler. Serdar ' ın halini görünce ben kendi derdimi unuttum, onun derdine düştüm. Ağabeyi kardeşinin bütün imkanlarını elinden alıp bugün onu sokağa attı, Serdar sokakta bugün.
Anlatamam bunun tarifini. Nasıl bir duygudur anlatamam... Demek ki bu yetiştirmekle olmuyor. Her anne baba evlatlarının iyi olması için mücadele eder. Ama bazı şeyler de yaşanacakmış, bunun önüne geçemiyorsunuz.'
'SERDAR UZEL ÖMÜR BOYU VİCDAN AZABI ÇEKECEK'
Türkan Uzel ' e Serdar Uzel ' i affedip affetmediğini soruyoruz. 'Ben affediciyim. Ama o vicdanen, hayatı boyunca vicdan azabı çekecek. Önder Bey de geldi ama onun amacı değişikti. Ağladı, ' Anne hakkındır, senin hissendir dedi. Ama bunların hepsinin altında farklı bir amaç vardı. Ona da söyledim zaten' diye yanıtlıyor.
Serdar Uzel ' in söyleyecekleri ise aslında dava dosyalarında saklı. 2007 Şubat ayı sonunda yönetim kurulu kararı ile yönetim kurulundan çıkartılan Serdar Uzel 17 Ekim ' de İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi ' ne verdiği dava dilekçesinde hem 28 Mart 2007 ' de gerçekleştirilen Uzel Makina ' nın yüzde 83,2 ' sinin 226 milyon YTL bedelle Hollanda merkezli Uzel Agri N.V ' ye devrinin iptalini hem de Uzel Agri ' nin hissedar olarak yer aldığı 25 Mayıs 2007 ' de gerçekleştirilen genel kurulda alınan kararların durdurulmasını istedi.
Dava dilekçesinde, Serdar Uzel ' in annesinin açtığı davadaki iddialarım kabul ettiği ve Önder Uzel ' in hukuka aykırı işlemler yaptığını beyan ettiği belirtilerek şöyle denildi:
'Serdar Uzel ' in mezkur kabul beyanı sonrasında Uzel Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak diğer hissedarların hakları aleyhine alınması muhtemel hukuka aykırı kararları Serdar Uzel ' in imzalamayacağı gerçeğinin vukuu karşısında, Uzel Holding Yönetim Kurulu Başkanı Önder Uzel ile Bedirhan Çelik (yönetim kurulu üyesi) bir takım hukuka aykırı gerekçeler yaratmak suretiyle 23-24 Şubat tarihlerinde aldıkları yönetim kurulu kararları ile Serdar Uzel ' i yönetim kurulundan çıkarma girişiminde bulunmuşlardır.'
DAVA DİLEKÇELERİNDEKİ DETAYLAR
Yine bu dava dilekçesinde Uzel Makina ' nın devredildiği Uzel Agri şirketinin tek hissedarının Hollanda merkezli Uzel Corporation NV olduğu, bu şirketin tek hissedarının da Lüksemburg ' da kurulu Uzel Corporation Sari olduğu, şirket müdürünün de Önder Uzel göründüğü belirtiliyor.
Dilekçede Hollanda merkezli her iki şirketin adresinin de Önder Uzel ' in avukatı Johannes Holthuis ' in bürosunda gösterildiği kaydedilerek Uzel Corporation NV ' nin paravan şirket olduğu iddiasında bulunuluyor. Uzel Makina ' nın 4 Ekim ' de SPK ' ya yaptığı bildirimde, şirketin Uzel Agri ' ye devrine ilişkin anlaşmadaki maddelerin tadil edilerek ödemelerin vadesinin bir yıl ertelendiğini açıkladığı da hatırlatılan dilekçede, şöyle deniliyor:
'4/10/2007 tarihli bildirim mezkur hisse satışının sözde bir satış olmakla, Uzel Holding AŞ elindeki Uzel Makina hisselerinin hisse bedelleri ödenmeksizin Önder Uzel kontrolündeki paravan şirket Uzel Agri NV ' ye devredilmeye çalışıldığının ispatıdır.' Dava konusu olan bu şirket devrinin gerçekleştiği tarihten bir gün sonra Uzel Holding ' e atanan kay-yum Hızır Tarakçı da İMKB ' ye gönderdiği açıklamada şirket devrinin hukuka aykırı olduğunu iddia etti.
Önder Uzel ise altı ay önce yaptığımız bir görüşmede devir işlemini şöyle savunmuştu: 'Tarım makineleri ünitesinin Hollanda merkezli bir şirket ile tek çatı altında toplanması işlemi geleceğe yönelik olarak planlanan stratejinin bir parçasıdır. Diğer ortaklar benimle aynı fikirde olmasa da Uzel Makina ' da yaptığımız doğru bir iştir. Önünde sonunda sağduyu öne çıkacak ve işler yoluna girecektir.'
TARAFLAR NE DERSE DESİN
Taraflar ne derse desin, Uzel Makina ' nın Uzel Agri ' ye devriyle ilgili tartışma şirketin borsadaki değerini olumsuz etkiledi. Gedik Yatırım araştırma uzmanı Onur Oğuz, şirketin piyasa değerinin nisan ayı içinde yüzde 17 gerilediğine dikkat çekiyor.
Oğuz, şirketin bu yıla da iyi bir başlangıç yapmadığına dikkat çekerek, '2006 ' nın ilk yarısında 43,4 milyon YTL FVAÖK (faiz, vergi ve amortisman öncesi kâr) elde etmesine karşılık bu yıl sadece 9,2 milyon YTL FVAÖK gerçek-leştirebildi. Şirketin cirosu bu dönemde yüzde 16 düşerken, yurt içi traktör satışları adet bazında yüzde 28 düşerek 5 bin 924 adet oldu. Şirketin 30 Haziran 2007 itibariyle 94,5 milyon YTL kısa vadeli finansal borcu bulunuyor' diyor.
Geçen yılın ilk altı ayında 23 milyon YTL kâr elde eden Uzel Makina bu yılın altı ayında net 8 milyon YTL zarar açıkladı. Fortune Türkiye ' nin sorularını yanıtlayan Önder Uzel, 'Pazardaki bir miktar daralma ve kurdaki değişimden dolayı arzu ettiğimiz kârlılık seviyesi yakalanamamıştır. Bu geçici bir durumdur. Gerek üretim maliyetlerimizi, gerekse malzeme maliyetlerimizi düşürmek için çalışmalarımız devam ediyor' diyor.
RUS SAVAŞININ ARDINDAN İŞE FAYTON ÜRETEREK BAŞLADI
Önder Uzel ' in aklında sadece Uzel Makina yok. Uzel ' in 1878 ' deki Rus Savaşı sonrası Rumeli ' den Bursa ' ya göç eden bir ailenin oğlu olarak işe fayton üretmekle başlayan büyükbabası İbrahim Uzel ' in 1935 ' te İstanbul ' da şirketleştirdiği, 1961 ' de İngiliz Massey Ferguson ile anlaşıp Türkiye ' nin ilk yerli traktör üreticisi yaptığı, babası Ahmet Uzel ' in 1977 ' de holdingleştirdiği Uzel için agresif hedefleri var. 2006 ' da 640 milyon dolar olan grubun toplam cirosunu bu yıl 800 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor. 2010 hedefi ise 1,6 milyar dolar.
Önder Uzel grubu yeni yatırım alanlarında da büyütmek istiyor. Sermaye girişim şirketi Argentum Ventures N.V. ile gayrimenkul, turizm ve kahve zinciri işlerine girdi. Bu şirketle, Türkiye dahil sekiz Avrupa ülkesinde Century 21 ' in, Türkiye, Çek Cumhuriyeti ve Hırvatistan ' da Gloria Jeans ' in franchise haklarını alan Önder Uzel, Hırvatistan ' da da The Public Palace otelini yönetiyor.
Uzel klasik sanayi cephesinde de agresif bir tutum izliyor. Grubun en büyük şirketi olan ve ürettiği Massey Ferguson traktörleri ile yüzde 42 pazar payına sahip bulunan Uzel Makina ' nın yanı sıra yurtdışında satın almalar gerçekleştirdi. 2005 ' te Gebrüder Holder ' i aldı, ekipman konusunda dünyanın lider şirketlerinden biri olan Norveç merkezli Kver-neland Grubu ile distribütörlük anlaşması imzaladı. Bu yıl Polonya ' da traktör üreticisi Ursus ' un yüzde 51 ' ini aldı. Türkan Uzel ' e göre bunlar Önder Uzel ' i başarılı yönetici yapmaya yetmiyor. 'İnsanlar birtakım imkanlara sahip olduktan sonra güç onları başka yönlere itiyor. Önder keşke babasının yerini doldurabilseydi, keşke iyi bir lider olabilseydi' diyor.
Liderlik Türkan Uzel ' in özellikle üstünde durduğu bir konu. Öyle ki telefonla aradığı Önder Uzel konuşmak istemeyince 'nasıl lider olunur' başlıklı bir faks çekmiş oğluna. 'Dün şirketi l ' le mi aldın, bugün 5 ' le gelseydin karşıma, ben seni alnından öperdim. Başarı bu... Lider olmak için vasıflar lazım, babanın şirketine konmak liderlik değildir. Önder ne yazık ki şirketi iyi yönetemiyor. Bu şekilde bir şirket iyi yönetilemez, bu yaşananlardan sonra iyi referans veremezsiniz. Mümkün değil. Bunlar büyük şirketler, en ufak bir şey sarsıntı yaratır' diyor anne Uzel.
ÖNDER UZEL NE DİYOR ?
Önder Uzel ise kendisini başarılı buluyor. 18 Eylül ' de Tuzla Cumhuriyet Başsavcılığına annesi ve kardeşleri hakkında 'yargıyı etkiliyorlar' diyerek yaptığı suç duyurusunda şöyle diyor: 'Babamız vefat ettikten sonra Uzel Holding ' in Yönetim Kurulu Başkanı eşi Türkan Uzel olmuştur. 2001 yılında yapılan genel kurulda ise yönetim kurulu başkanlığına getirildim. Türkan Uzel, Şafak Kibar, Serdar Uzel ise yönetim kurulu üyeleri olmuştur. 2002 yılı ekonomik krizi sırasında Uzel Holding ' in girdiği mali kriz sırasında Şafak Kibar ve Türkan Uzel holdingi bu durumda bırakarak kenara çekilmiş ve hiç ilgilenmemişlerdir. Bu durumu tek başıma aşarak holdingi eskisinden daha iyi duruma getirdim.'
Anne Uzel ' in anlattıkları işin farklı bir cephesini daha gündeme getiriyor: 'Son zamanlarında babası Önder Bey ' den hiç memnun değildi. Ama bana ' Ben burayı bırakmam ' dedi.' Eşi Ahmet Uzel ' den bahsederken Türkan Uzel ' in gözleri doluyor. Kaldığı yerden anlatmaya devam ediyor: 'Ahmet Uzel ' in varlığını temsil eden kişiler olarak böyle kişiliklere sahip olmalarını istemezdim. Hiç arzu etmezdim, bu yüzden çok üzgünüm. Bugüne kadar onun ismiyle başım her zaman dik oldu.
BENİM BAŞIMI YERE EĞMEYİN
Çocuklarıma ' Benim başımı yere eğmeyin, bana saygılı olun ve benim hatırımı sorun ' dedim. Ama oğullarım benim başımı yere eğdi. Bunları konuşmak bir anne için çok zor. Onlar benim evlatlarım. Bugüne kadar hiç kimseyle, arkadaşlarımla dahi konuşmadım bunları. Çünkü onlar namına bana çok acı veriyor.'
Konuşma boyunca çok iyi bir anne olduğuna vurgu yapan Türkan Uzel, 'Biz kopuk bir aile olsaydık üzülmezdik ama o tür bir hayat yaşamadık. Ben her gün saat 5 ' te kalkıp aileme kahvaltı hazırlardım. Tüm akşam yemekleri beraber yenirdi. Çocuklarımı dadıyla büyütmedim. Her şeyleriyle ilgilendim. Önder Bey ' in başkalarına karşı asla kötü bir insan olduğunu düşünmüyorum. Bunları bize neden yaptı anlamıyorum.'
Türkan Uzel tüm bu olanlardan, rahmetli eşi Ahmet Uzel ' i de bir parça sorumlu tutuyor. Şöyle anlatıyor: 'Ahmet Bey gerçekten çocuklarını çok seven iyi bir babaydı. Ama ilgi ve mesuliyet başka bir şey. O tüm mesuliyeti benim üzerime yıkmıştı. Ben 20 yıl evden dışarı çıkmadım. Çocuklarımı ne bir gün anneme bıraktım ne de bir yerde kaldılar. Benim üç tane sevgilim vardı; çocuklarım... Bakın eşim demiyorum, çocuklarım. Kin başka bir şey kırılmak başka bir şey. Ben onlara çok kırgınım, hak etmedim.'
TÜRKAN UZEL: KİNİM YOK KAPIM AÇIK
Önder Uzel ' in üç ay önce kendisini yine savcılığa verdiğini söyleyen Türkan Uzel, her şeye rağmen 'Kinim yok, kapım açık' diyor: 'Arzu eden gelir ama ben kimsenin ayağına gitmem.'
Şu sıralar, Türkan Uzel ' in 2003 ' te 'Önder ve Serdar Uzel ' in kendisini ve kızını yönetimden uzaklaştırıp hisselerini üzerlerine geçirdikleri' iddiası ile açtığı dava sonuçlanmak üzere. Türkan Uzel davanın lehine sonuçlanacağından emin. Hatta evine gelen Önder Uzel ' in avukatına oğluna iletilmek üzere bir mesaj vermeyi de ihmal etmemiş: 'Önder Bey çok akıllı ama aklını iyi yere kullansın. Aklı olmak demek iyi insan olmak, iyi işler yapıyor olmak anlamına gelmiyor.' Önder Uzel ise annesinin tüm iddalarına ve açtığı davaya ilişkin olarak, 'Asıl problem bazı ortakların tüzel kişiliğin kontrolü ile oluşan blok dolayısıyla azınlık kalmayı kabulleneme-yip bu üzücü ve tehlikeli yollara başvurmalarından ibaret' diyor.
ANNESİ VE KIZ KARDEŞİNİ NEDEN MAHKEMEYE VERDİ ?
Annesi ve kız kardeşini neden mahkemeye verdiği sorusuna da öncelikle daha önce muhtelif mahkemelerin reddettiği kayyum atanması talebinin Tuzla ' daki mahkeme tarafından haklı bulunup atamanın yapılmasını şüpheli bulduklarını ve buna itiraz ettiklerini belirterek yanıtlayan Önder Uzel, şöyle konuşuyor: 'Ancak, bir aile ferdi olarak sadece sizin şahsınıza değil, sizin ile birlikte birçok insanın emek ve zaman harcayarak belli bir aşamaya getirdiği değerlere yapılan bir saldırı ile karşılaştığınızda bu saldırıya şahsınız olarak olmasa bile, bu şirkete katkısı bulunan kişiler adına bir cevap verme gerekliliği doğuyor.'
Anne Türkan Uzel ise Fortune Türkiye ile görüşürken oğluna, 'Onun hakkından bir şey talep etmiyoruz, bize ait olan hakkı istiyoruz' diyerek sesleniyor ve açıklamalarını kararlı bir ses tonu ile toparlıyor: 'Davalardan asla taviz vermeyeceğim. Bu bir prensip meselesi. Keşke tüm çocuklarımla kol kola olabilseydim, göğsümü gere gere bu benim ailem deyip pozlar verebilseydim. Ama olmadı. Oğlum Serdar ' m hukuk mücadelesinde de yanında olacağım.'
