Ynt: Sulama Kuyusu Hakkında Yardımınıza İhtiyacım Var Beyler
Dalgıç Pompalar Hakkında Genel Bilgiler
NEDEN DALGIÇ MOTOPOMP
Azalan yerüstü su kaynakları, yeraltı sularını kullanma zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Mevcut pompalarla NPSH problemi sebebiyle max 7m. derinlikteki suların pompalanabilmesi daha derinden su emişi yapabilecek pompaların imalat zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu sistemler içerisinde sağladığı avanatjlar dolayısıyla kullanımı en yaygın sistem dalgıç pompalardır. Dalgıç pompa alternatifleri aşağıda belirtilmiştir.
I. Basınçlı Hava Sistemleri : İç içe geçmiş iki borudan içten basınçlı hava gönderip, dışardaki borudan su temin edilir. Kum ve balçıklı su veren kuyularda kullanımı avantaj sağlamasına karşılık, pompalanan su kullanım için elverişli olmamaktadır. Daldırma derinliği sınırlı olup, havanın debi ve basıncının iyi ayar edilmemesi halinde kuyuya zarar vermektedir. Aynı zamanda çok verimsiz sistemlerdir.
II. Dik Milli Derinkuyu Pompaları Motorları dışarda pompa kısımları su içerisinde olup, güç pompaya kuyu-boyunca miller ve kavramalar aracılığıyla iletir. Milin çok uzun olması yataklanıa problemi yaratmaktadır. Derinkuyu pompalarının en büyük avantajı elektriğin olmadığı yerlerde diesel motoruyla tahrik edilebilmeleridir.
DALGIÇ MOTOPOMP : Üç ana bölümden oluşur. Aşağıda Alarko-Alpom dalgıç motopomp özellikleri genel olarak verilmiştir. A) POMPA, B) MOTOR, C) PANO
A) POMPA :
1- Kademe Gövdesi : Radyal fanlı pompalarda içine difüzör monte edilen kademe gövdesi, pik veya isteğe bağlı olarak bronz malzemeden; karışık akışh pompalarda ise difüzör kanatlarıyla birlikte yekpare olarak pik veya bronzdan imal edilir.
2- Fan : Dalgıç pompalarda özgül hıza bağlı olarak radyal ve karışık akışh fanlar kullanılmaktadır.
a) Radyal Akışh Fan : Düşük debi ve birim kademe başına yüksek basınç gerektiren sistemlerde kullanılan fanlar, standart üretimde norylmalzemeden, müşteri isteğine bağlı olarak bronz malzemeden imal edilir.
b) Karışık Akışlı (Yarı Eksenel) Fan: Yüksek debili ve birim kademe başına düşen basınç radyal fanlara göre daha düşük olan karışık akışh fanlar pik ve bronz malzemeden imal edilir. Pompa verim değerini artırmak amacıyla döküm parçalarda yüzey kalitesini arttırıcı tedbirler alınmıştır.
3- Difüzör : Kademeler arasında suyun verimli bir şekilde nakledilmesini sağlayan difüzör, radyal fanlı pompalarda noryl malzemeden imal edilir ve kademe gövdesi içine montajı yapılır. Karışık akışh pompalarda ise kademe gövdesi ile birlikte yekpare pik veya bronz döküm olarak imal edilir.
4- Pompa Mili : Paslanmaz ç en imal edilen pompa mili özel ka..c.ma ile motor miline monte edilir.
5- Ara Yatak : Radyal fanlı, çok kademeli pompalarda kullanılan ara yatak dökme demirden imal edilir. Paslanmaz yatak kovanı ve bronz yatak burcu yardımıyla mili merkezlemeye yarar. 8'-10' karışık akışlı pompalarda yataklama kademe gövdesi içine monte edilen lastik yataklarla sağlanır.
6- Ventil Gövdesi : Bronz burçlu üst yatağı ve çıkış ağzını ihtiva etler. Aynı zamanda bünyesinde bulunan yaylı sızdırmaz kapak sayesinde geri tepme ventili olarak görev yapar.
7- Emme Gövdesi : Suyun uygun hızda pompaya girmesini sağlar. Üzerinde bulunan süzgeç ya ;ı parçların içeri girmesine engel oıur.
8- Kavrama : Paslanmaz malzemeden imal edilir ve pompa-motor montajını sağlar.
Iî- MOTOR : Aşağıdaki ana parçalardan oluşur.
1- Rotor : Rotor mili İslah edilmiş paslanmaz çelik malzemeden imal edilir. Komple rotorun paketi mağ-netik kaybı düşük silisli saçtan ve elektrolitik bakır sincap kafesten oluşmaktadır.
2- Bobinli Stator : Stator paketi magnetik kaybı düşük silisli saçtan, açık ankuşlu (avantajı, motor yandığı zaman stator paketini atmadan, yeniden bobin sarılabilmesi) ve stator sargılan özel izoleli tel ile yapılmaktadır.
3- Radyal Yatak Grubu : Yatak gövdeleri pik döküm, gövde içerisine çakılan burç özel alaşımlı bronz, yatak kovanları yüksek mukavemetli çelikten krom kaplanmış olarak imal edilir.
4- Eksenel Yatak Grubu :
a) Michell Yatak Grubu : Pompanın çalışması esnasında meydana gelen pozitif yükleri (kuvvetin yönü aşağıya doğru) michell tip eksenel yatak taşımaktadır. Sertleştirilmiş paslanmaz çelik malzemeden imal edilen pabuçların ve karşısında çalışan dönen karbon diskin yüzey kalitesi bilinerek sağlanır.
b) Taııdit Yatağı : Pompanın çalışması anında meydana gelen negatif (kuvvetin yönü yukarıya doğru) eksenel yükleri taşıyan ve fanların kademe gövdesine sürtmesine engel olan tahdit yatağı özel alaşımlı bronz malzemeden imal edilir.
5- Basınç Dengeleme Grubu: Optimum ölçülerde dizayn edilen lastik mebran, pik mebran gövdesi içersinde monte edilerek iç-dış ortam arasındaki basıncı dengeleme amacıyla kullanılır.
[undefined]
MOTORUN SOĞUTULMASI :
Çalıştırmadan önce motor içine doldurulan su motorun soğutulmasını ve radyal, eksenel yatak grubunun yağlanmasını sağlar.
C- KUMANDA PANOSU : Motoru ve pompayı aşırı yük, faz kaybı, susuz kuyu şartlarında koruyacak şekilde dizayn edilmiştir.
DALGIÇ POMPALARDAN BEKLENEN ÖZELLİKLER :
- Korozyon ve aşınmaya mukavemet
- Yüksek performans
- Ucuz işletme giderleri
- Kolay servis ve bakım
DALGIÇ POMPA SEÇİMİNDE VE ÇALIŞTIRILMASI ESNASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:
- Max pompa dış çapı, pompanın çalışacağı min kuyu çapından küçük olmalıdır.
- Kuyunun ihtiva ettiği kum miktarı pompa firmalarının belirttiği değerden daha fazla olmamalıdır.
- Kuyu debisi max pompa debisinden az olmamalıdır.
- Çalışma noktası pompanın max verim bölgesinde kalacak şekilde pompa tipi belirlenmelidir.
- Aynı işi yapan iki farklı motor güçlü pompadan küçük motor güçlü olan tercih edilmelidir.
- Pompanın daldırma derinliği katalogda verilen NPSH değerine uygun olacak şekilde çalıştırılmahdır.
- Dalgıç motor frekans, voltaj değerleriyle, pompanın çalıştırılacağı yerin voltaj ve frekans değerleri aynı olmalıdır.
- Pompa seçimi yapılırken boru kayıpları göz önüne alınmalı ve mano-metrik yükseklik kayıpları içermelidir.
- Pompanın açık vana konumunda çalıştırılması kavitasyon tehlikesini arttırır, motorun radyal ve tahdit yatağına zarar verir.
-Pompanın kapalı vana konumuna yakın çalıştırılması motor Michell yatağının aşırı yüklenmesine ve yatak ömrünün dolayısıyla motor ömrünün kısalmasına sebep olur.
-Motor akımına uygun olacak şekilde termik ayarının yapılması motoru aşırı yüklemelerden korur.
Safiye SARGUT
İTÜ Makina Fakültesi 1989 mezunu. 1989 yılından bu yana Alarko-Alpom Ar-Ge bölümünde dalgıç pompa, sirkülasyon pompa ve hidrofor sorumlusu olarak çalışmakta.
