Türkiye ' nin en büyük üretici hali olan Antalya Yaş Sebze ve Meyve Hali Müdürü Rıza Uysal, yeni Hal Yasası ile ilgili hazırlıklarını sürdürdüklerini bildirdi.
Kamuoyunda ' ' Hal Yasası ' ' olarak bilinen 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun, 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girecek.
Antalya Yaş Sebze ve Meyve Hali Müdürü Rıza Uysal, yaptığı açıklamada, eski yasanın sektörün ekonomik koşullarına cevap vermediğini, yeni yasanın bu anlamda eksikleri gidereceğini belirtti.
Uysal, Türkiye tarımı için önemli olan bu yasanın uygulamaya konulduğu ilk günlerde, bazı zorluklar yaşanabileceğini ancak zamanla bu sorunların da aşılacağını anlatarak, yasa ile tüketicilerin, ürünlerin tarladan sofraya kadar hangi aşamalardan geçtiğini, ' ' ürünün künyesi ' ' denilen sistem sayesinde izleyebileceğini söyledi.
Yasa ile üreticilerden alınan yüzde 2 ' lik hal rüsum bedelinin artık üreticiler yerine halden ürün alan tüccar, pazarcı esnafı ya da alışveriş merkezi işletmelerinden alınacağını bildiren Uysal, üreticinin bu sayede ekonomik anlamda nispeten rahatlayacağını kaydetti.
Rıza Uysal, yasa ile Türkiye ' deki 200 ' e yakın toptancı haline bazı standartlar getirildiğini, yasadaki standartları 3 yıl içinde sağlayamayan hallerin, kapatılacağına dikkati çekti.
' ' Kayıt kaçağının önüne geçilecek ' '
Yasa ile gıda ürünlerinin temin edildiği hallerde, hijyenik bir ortamda ticaret yapılmasının sağlanacağını vurgulayan Uysal, şöyle konuştu:
' ' Çiftçiler, kayıt sistemine zorunlu olarak girecek. Çiftçilerin ürettiği ürünler de kayıt sistemi içinde yer alacak. Türkiye ' de en büyük kayıt kaçağı, yaş sebze ve meyve sektöründe yer alıyor. Kayıt kaçağının önüne geçilecek. Oluşturulacak otomasyon ağı ile üretim miktarları, cinsleri gibi temel bilgiler elde edilecek. Bu bilgiler doğrultusunda üretim planlamaları yapılabilecek. ' '
Yasanın üretim bölgelerindeki toptancı haller için olumsuz yanlarının da bulunduğuna değinen Uysal, konuşmasını şöyle sürdürdü:
' ' Hallerde yüzde 1 oranında tüccar, pazarcı ya da tedarikçi esnafından alınan rüsumun yüzde 0,25 ' i bölgelerindeki hallerde kalacak, yüzde 0,75 ' i ise tüketim bölgelerindeki hallere gönderilecek. Üretim bölgelerindeki toptancı hallerin gelirleri düşecek. Düzeltme yapılmazsa üretim bölgelerindeki haller bütçesel sıkıntılar yaşayacak. Bu nedenle, yeni yasaya uyum için yapılması gereken yatırımlarda sıkıntılar yaşanabilir. ' '
' ' Türkiye ' nin en büyük üretim bölgesi haliyiz ' '
Uysal, Yeni Hal Yasası ' na uyumla ilgili çalışmalara hızla devam ettiklerini, haldeki giriş ve çıkış kapılarında gerekli tedbirleri aldıklarını ifade etti.
Yeni yasa nedeniyle kapılarda ürün girişleri için barkod sistemi oluşturulacağını hatırlatan Uysal, şunları söyledi:
' ' Çıkışlarda satılan ürünlerin barkodları kontrol edilecek. Barkod sisteminin altyapısı için girişimlere başladık. 1 Ocak itibariyle sisteme entegre olacağız. Sınırlı bir zamanda geceyi gündüze katıp başaracağız.
Türkiye ' nin en büyük üretim bölgesi haliyiz, hazırlıklarımızı kısa sürede tamamlayacağız. Günlük ortalama bin 500 çiftçi giriş yapıyor. Bu kadar çiftçinin sıraya girip işlem yaptırması gerekiyor.
Bu mevsimde bin 500 çiftçiyi karşılayabiliriz, ama sebze sezonunun yoğun olduğu ve günde yaklaşık 3 bin çiftçinin giriş yaptığı şubat ve temmuz ayları arasında sıkıntı yaşayabiliriz. Haldeki kapı sayısını çoğaltıyoruz. ' '
Antalya ' da 20 bin çiftçi bulunduğunu belirten Uysal, 40 ' a yakın ihracatçı ve 808 işletmenin olduğu Antalya halinin, sisteme en hızlı şekilde entegre olarak Türkiye ' de örnek olması gerektiğini bildirdi.
Uysal, Türkiye ' nin yaş sebze ihracatının yüzde 18 ' inin Antalya halinden yapıldığını, yeni sistemdeki kaçak sayısının düşmesiyle Antalya haline günde ortalama giren 3 bin ton ürünün yüzde 30-40 artabileceğini söyledi.
' ' Yasa, ihracatın kalitesini artıracak ' '
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yaş Meyve Sebze Meslek Komitesi Başkanı Mustafa Küçükoğlu ise yasanın amacının tarım ürünleri ile arz ve talep derinliğine göre diğer malların ticaretinin, kaliteli ve gıda güvenilirliğine uygun olarak yapılmasını, malların etkin şekilde tedarikini, dağıtımını ve satışını, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunmasını, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesini, toptancı halleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir sisteme kavuşturulmasını ve işletilmesini sağlamak olduğunu ifade etti.
Yasanın getirmiş olduğu en önemli yeniliğin, ' ' Ulusal hal kayıt sistemi ' ' olduğunu kaydeden Küçükoğlu, sistem ile kayıt dışılığın azaltılmasının sağlanacağını, ticarete konu edilen tarımsal ürünlerin miktar ve fiyatlarına ulaşılabileceğini dile getirdi.
Yeni yasa ile ürün bedelinin üreticiye zamanında ödenmesi gerektiğini belirten Küçükoğlu, ' ' Üreticiler paralarını 15 gün içinde alacaklar. Bu hükmün fiilen uygulanması pek olası görünmüyor. Komisyoncuların ürün bedelini en erken 2 ay içinde aldığı unutulmamalıdır ' ' dedi.
Yasa ile sorunlu ürünlerin rahatlıkla tespit edilebileceğini anlatan Küçükoğlu, şöyle konuştu:
' ' Yasa, ihracatın kalitesini artıracak. Türkiye ' den ihracat yapılan tırlara yüklenen 20 ton domates bazen 20 farklı çiftçiden toplanıyordu. Bazen bu domatesler sorunlu olduğu gerekçesiyle geri dönüyordu. Ürünün künyesi sayesinde hangi domatesin sorunlu olduğu tespit edilecek. Bu sayede ihracattaki sorunlar da ortadan kalkacak. Üreticilerin kullandığı ilaçlar takip edilebilecek. ' '
Kamuoyunda ' ' Hal Yasası ' ' olarak bilinen 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun, 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girecek.
Antalya Yaş Sebze ve Meyve Hali Müdürü Rıza Uysal, yaptığı açıklamada, eski yasanın sektörün ekonomik koşullarına cevap vermediğini, yeni yasanın bu anlamda eksikleri gidereceğini belirtti.
Uysal, Türkiye tarımı için önemli olan bu yasanın uygulamaya konulduğu ilk günlerde, bazı zorluklar yaşanabileceğini ancak zamanla bu sorunların da aşılacağını anlatarak, yasa ile tüketicilerin, ürünlerin tarladan sofraya kadar hangi aşamalardan geçtiğini, ' ' ürünün künyesi ' ' denilen sistem sayesinde izleyebileceğini söyledi.
Yasa ile üreticilerden alınan yüzde 2 ' lik hal rüsum bedelinin artık üreticiler yerine halden ürün alan tüccar, pazarcı esnafı ya da alışveriş merkezi işletmelerinden alınacağını bildiren Uysal, üreticinin bu sayede ekonomik anlamda nispeten rahatlayacağını kaydetti.
Rıza Uysal, yasa ile Türkiye ' deki 200 ' e yakın toptancı haline bazı standartlar getirildiğini, yasadaki standartları 3 yıl içinde sağlayamayan hallerin, kapatılacağına dikkati çekti.
' ' Kayıt kaçağının önüne geçilecek ' '
Yasa ile gıda ürünlerinin temin edildiği hallerde, hijyenik bir ortamda ticaret yapılmasının sağlanacağını vurgulayan Uysal, şöyle konuştu:
' ' Çiftçiler, kayıt sistemine zorunlu olarak girecek. Çiftçilerin ürettiği ürünler de kayıt sistemi içinde yer alacak. Türkiye ' de en büyük kayıt kaçağı, yaş sebze ve meyve sektöründe yer alıyor. Kayıt kaçağının önüne geçilecek. Oluşturulacak otomasyon ağı ile üretim miktarları, cinsleri gibi temel bilgiler elde edilecek. Bu bilgiler doğrultusunda üretim planlamaları yapılabilecek. ' '
Yasanın üretim bölgelerindeki toptancı haller için olumsuz yanlarının da bulunduğuna değinen Uysal, konuşmasını şöyle sürdürdü:
' ' Hallerde yüzde 1 oranında tüccar, pazarcı ya da tedarikçi esnafından alınan rüsumun yüzde 0,25 ' i bölgelerindeki hallerde kalacak, yüzde 0,75 ' i ise tüketim bölgelerindeki hallere gönderilecek. Üretim bölgelerindeki toptancı hallerin gelirleri düşecek. Düzeltme yapılmazsa üretim bölgelerindeki haller bütçesel sıkıntılar yaşayacak. Bu nedenle, yeni yasaya uyum için yapılması gereken yatırımlarda sıkıntılar yaşanabilir. ' '
' ' Türkiye ' nin en büyük üretim bölgesi haliyiz ' '
Uysal, Yeni Hal Yasası ' na uyumla ilgili çalışmalara hızla devam ettiklerini, haldeki giriş ve çıkış kapılarında gerekli tedbirleri aldıklarını ifade etti.
Yeni yasa nedeniyle kapılarda ürün girişleri için barkod sistemi oluşturulacağını hatırlatan Uysal, şunları söyledi:
' ' Çıkışlarda satılan ürünlerin barkodları kontrol edilecek. Barkod sisteminin altyapısı için girişimlere başladık. 1 Ocak itibariyle sisteme entegre olacağız. Sınırlı bir zamanda geceyi gündüze katıp başaracağız.
Türkiye ' nin en büyük üretim bölgesi haliyiz, hazırlıklarımızı kısa sürede tamamlayacağız. Günlük ortalama bin 500 çiftçi giriş yapıyor. Bu kadar çiftçinin sıraya girip işlem yaptırması gerekiyor.
Bu mevsimde bin 500 çiftçiyi karşılayabiliriz, ama sebze sezonunun yoğun olduğu ve günde yaklaşık 3 bin çiftçinin giriş yaptığı şubat ve temmuz ayları arasında sıkıntı yaşayabiliriz. Haldeki kapı sayısını çoğaltıyoruz. ' '
Antalya ' da 20 bin çiftçi bulunduğunu belirten Uysal, 40 ' a yakın ihracatçı ve 808 işletmenin olduğu Antalya halinin, sisteme en hızlı şekilde entegre olarak Türkiye ' de örnek olması gerektiğini bildirdi.
Uysal, Türkiye ' nin yaş sebze ihracatının yüzde 18 ' inin Antalya halinden yapıldığını, yeni sistemdeki kaçak sayısının düşmesiyle Antalya haline günde ortalama giren 3 bin ton ürünün yüzde 30-40 artabileceğini söyledi.
' ' Yasa, ihracatın kalitesini artıracak ' '
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yaş Meyve Sebze Meslek Komitesi Başkanı Mustafa Küçükoğlu ise yasanın amacının tarım ürünleri ile arz ve talep derinliğine göre diğer malların ticaretinin, kaliteli ve gıda güvenilirliğine uygun olarak yapılmasını, malların etkin şekilde tedarikini, dağıtımını ve satışını, üretici ve tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunmasını, meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesini, toptancı halleri ile pazar yerlerinin çağdaş bir sisteme kavuşturulmasını ve işletilmesini sağlamak olduğunu ifade etti.
Yasanın getirmiş olduğu en önemli yeniliğin, ' ' Ulusal hal kayıt sistemi ' ' olduğunu kaydeden Küçükoğlu, sistem ile kayıt dışılığın azaltılmasının sağlanacağını, ticarete konu edilen tarımsal ürünlerin miktar ve fiyatlarına ulaşılabileceğini dile getirdi.
Yeni yasa ile ürün bedelinin üreticiye zamanında ödenmesi gerektiğini belirten Küçükoğlu, ' ' Üreticiler paralarını 15 gün içinde alacaklar. Bu hükmün fiilen uygulanması pek olası görünmüyor. Komisyoncuların ürün bedelini en erken 2 ay içinde aldığı unutulmamalıdır ' ' dedi.
Yasa ile sorunlu ürünlerin rahatlıkla tespit edilebileceğini anlatan Küçükoğlu, şöyle konuştu:
' ' Yasa, ihracatın kalitesini artıracak. Türkiye ' den ihracat yapılan tırlara yüklenen 20 ton domates bazen 20 farklı çiftçiden toplanıyordu. Bazen bu domatesler sorunlu olduğu gerekçesiyle geri dönüyordu. Ürünün künyesi sayesinde hangi domatesin sorunlu olduğu tespit edilecek. Bu sayede ihracattaki sorunlar da ortadan kalkacak. Üreticilerin kullandığı ilaçlar takip edilebilecek. ' '
